Cổ phiếu thường là gì? Quyền lợi của cổ đông khi giữ cổ phiếu thường

Cổ phiếu thường là loại cổ phiếu phổ biến nhất mà các công ty cổ phần nắm giữ. Nếu bạn tham gia thị trường chứng khoán thì rất có thể bạn cũng đang nắm giữ cổ phiếu thường của một công ty nào đó. Tuy rằng  khái niệm về  cổ phiếu thường hay cổ phiếu phổ thông còn khá xa lạ với nhiều người nhưng bản chất của nó lại vô cùng gần gũi.

Vậy cổ phiếu thường là gì? Chúng có đặc điểm ra sao? Cổ đông nắm giữ cổ phiếu thường được hưởng quyền lợi đặc biệt gì?

Cổ phiếu thường (Common stocks) hay còn được gọi là cổ phiếu phổ thông. Đây là loại cổ phiếu phổ biến nhất của một công ty cổ phần.

Cổ đông nắm giữ loại cổ phiếu này được gọi là cổ đông phổ thông. Họ có đầy đủ quyền chuyển nhượng, biểu quyết và hưởng cổ tức tương ứng với số cổ phần nắm giữ. Tuy nhiên, nếu công ty phá sản thì cổ đông phổ thông chỉ được nhận tiền sau khi chủ nợ, trái chủ và cổ đông ưu đãi đã nhận phần tiền tương ứng.

Phần lớn các cổ phiếu được phát hành hiện tại đều là cổ phiếu thường. Về dài hạn thì đây là phương thức đầu tư có khả năng sinh lời lớn nhất. Cổ phiếu phổ thông là một loại chứng nhận vốn góp nên sẽ không có kỳ hạn hoàn trả.

Đặc điểm của cổ phiếu thường là gì?

Sau khi hiểu rõ cổ phiếu thường hay cổ phiếu phổ thông là gì, hãy cùng xem xét các đặc điểm của loại cổ phiếu này.

• Cổ phiếu thường được phát hành ra công chúng một cách rộng rãi. Do đó bất kỳ nhà đầu tư nào cũng có thể mua nếu muốn. Họ có thể mua thông qua đợt IPO hoặc thông qua thị trường chứng khoán.
• Cổ phiếu ưu đãi có thể chuyển thành cổ phiếu thường nhưng ngược lại thì không được.
• Cổ tức nhận được từ cổ phiếu sẽ không cố định. Nó phụ thuộc vào tình hình kinh doanh và chính sách của riêng từng công ty. 
• Nếu công ty hoạt động ổn định thì các cổ đông phổ thông sẽ có khả năng thu lợi nhiều nhất. Tuy nhiên, nếu công ty phá sản thì họ cũng là người sau cùng nhận lại quyền lợi của mình.

Quyền lợi của cổ đông phổ thông

Một cổ đông phổ thông cũng có quyền lợi tương tự như phần lớn các cổ đông khác. Tuy nhiên, trong một vài trường hợp thì quyền lợi của cổ đông phổ thông sẽ không được ưu tiên. Các quyền hạn của cổ đông phổ thông bao gồm:

Quyền tham gia Đại hội cổ đông

Khi nắm giữ cổ phiếu doanh nghiệp, cổ đông có quyền tham gia Đại hội cổ đông của công ty. Đồng thời, họ cũng có quyền biểu quyết, quyết định các hoạt động của công ty. Tuy nhiên, giá trị của phiếu bầu sẽ phụ thuộc vào lượng cổ phiếu mà cổ đông nắm giữ. Nếu không thể tham dự, cổ đông có thể ủy thác cho một người khác để biểu quyết.

Quyền nhận cổ tức

Cổ đông có quyền được hưởng cổ tức tương ứng với lượng cổ phiếu nắm giữ. Cổ tức có thể được trả dưới dạng tiền hoặc cổ phiếu. Tuy nhiên đa phần các công ty đều trả dưới dạng tiền. Với cổ phiếu thường thì không có quy định về lượng cổ tức tối thiểu hay tối đa có thể nhận. Dù vậy, cách trả, tỷ lệ trả cổ tức như thế nào là tùy vào chính sách của từng công ty.

Quyền tự do chuyển nhượng hoặc mua mới cổ phiếu

Người nắm giữ cổ phiếu sẽ không được quyền tự ý rút vốn ra khỏi công ty. Tuy nhiên, họ vẫn có thể chuyển nhượng lại cổ phần nắm giữ cho người khác. Phương thức chuyển nhượng thường thấy là giao dịch qua thị trường chứng khoán hoặc thừa kế. Điều này giúp cổ phiếu công ty có tính thanh khoản tốt hơn.

Trong trường hợp công ty phát hành thêm cổ phiếu nhằm huy động vốn, cổ đông hiện tại có quyền mua cổ phiếu trước khi phát hành chính thức. Lượng cổ phiếu mới được mua phải tương ứng với số cổ phiếu đang giữ. Đây được gọi là quyền mua trước của cổ đông. Nó giúp cho cổ đông vẫn duy trì được cổ phần của mình sau khi công ty tăng thêm vốn. 

Thông thường, mỗi cổ phiếu tương ứng với 1 quyền mua trước. Lượng quyền cần có để mua một cổ phiếu trong đợt chào bán mới sẽ được quy định tùy từng đợt. Quy định này thường bao gồm cả giá mua, thời hạn quyền mua và thời gian phát hành mới. Cổ phiếu được mua bằng quyền mua trước đa phần có giá thấp hơn so với mức chào bán. 

Các quyền hạn khác

Bên cạnh những quyền hạn kể trên, cổ đông phổ thông còn được hưởng nhiều quyền lợi khác. Chúng bao gồm:

• Được quyền kiểm tra sổ sách của công ty nếu cần
• Được phép tra cứu điều lệ công ty, biên bản họp và các quyết định được đưa ra trong Đại hội cổ đông
• Được hưởng một phần tài sản nếu công ty phá sản
• Có quyền triệu tập Đại hội cổ đông nếu nắm giữ một lượng cổ phần nhất định trong khoảng thời gian dài

Kết luận

Trên đây là tổng hợp của DNSE về cổ phiếu thường là gì. Mong rằng bài viết đã cung cấp cho bạn những thông tin hữu ích về cổ phiếu phổ thông và những vấn đề liên quan. Để cập nhật thêm những kiến thức tài chính – chứng khoán thú vị, hãy ghé thăm DNSE thường xuyên nhé!