Đầu tư thế nào để tránh bị Force Sell khi sử dụng Margin chứng khoán?

Margin chứng khoán là một công cụ đắc lực giúp nhà đầu tư làm tăng khả năng sinh lời nhưng cũng tiềm ẩn rủi ro Force Sell. Trong bài viết này, DNSE sẽ giới thiệu đến khái niệm, cách hoạt động cũng như cách ứng phó với Force sell. Hãy cùng theo dõi nhé.

Force Sell là gì?

Force Sell tiếng Việt là thanh lý bắt buộc. Hiện tượng này xảy ra khi tài khoản giao dịch của nhà đầu tư vi phạm tỷ lệ ký quỹ tối thiểu của công ty chứng khoán. Lúc này, tài khoản của nhà đầu tư sẽ bị bán giải chấp bắt buộc để đưa tỷ lệ ký quỹ về mức an toàn.

Trong quá trình giao dịch chứng khoán, sẽ có lúc giá cổ phiếu bị giảm khiến tỷ lệ ký quỹ để mua cổ phiếu đó cũng giảm. Lúc này, công ty chứng khoán sẽ tiến hành những biện pháp để kiểm soát tỷ lệ đó.

Hiện tượng Call Margin

Call Margin xảy ra khi tỷ lệ ký quỹ của nhà đầu tư thấp hơn mức duy trì quy định. Lúc này, chủ tài khoản sẽ nhận được thông báo để có phương án nâng tỷ lệ ký quỹ đến mức quy định. Nếu nhà đầu tư không thực hiện xử lý trong vòng 3 ngày, công ty sẽ bán cổ phiếu ra để nâng mức ký quỹ.

Xem thêm: Call margin là gì? Khi nào nhà đầu tư bị call margin?

Hiện tượng Force Sell

Force Sell xảy ra khi tỷ lệ ký quỹ của nhà đầu tư bị giảm xuống dưới mức xử lý do công ty chứng khoán quy định. Nguyên nhân thường do giá cổ phiếu đang nắm giữ mua được nhờ vay Margin rớt giá mạnh. 

Lúc này, công ty chứng khoán buộc phải bán ra cổ phiếu của chủ tài khoản trong phiên giao dịch tiếp theo. Động thái này nhằm đảm bảo tỷ lệ ký quỹ được đưa về mức quy định.

Cách hoạt động của Force Sell

Force Sell sẽ hoạt động theo luật của công ty chứng khoán như sau:

• Tỷ lệ ký quỹ ≥ ngưỡng duy trì: Tài khoản ở trạng thái bình thường.
• Ngưỡng duy trì > tỷ lệ ký quỹ ≥ ngưỡng xử lý: Tài khoản bị Call Margin.
• Tỷ lệ ký quỹ < ngưỡng xử lý: Tài khoản bị Force Sell.

Ví dụ:

A mua 1.000 cổ phiếu XYZ với tổng giá trị là 100.000.000đ. Trong đó, 50.000.000đ là vốn tự có và 50.000.000đ còn lại là vay ký quỹ. Ngưỡng duy trì là 35%, ngưỡng xử lý là 30%. Lúc này giá cổ phiếu đang là 100.000đ/CP. 

• Sau 1 thời gian, giá cổ phiếu rớt xuống 75.000đ/CP. 

Điều này có nghĩa tổng tài khoản còn 75.000.000đ, trong đó 25.000.000đ là tiền vốn và 50.000.000đ là tiền vay ký quỹ.

Tỷ lệ ký quỹ trên tài khoản khi đó = (25/75) x 100 = 33% < 35%

Lúc này tài khoản sẽ bị Call Margin.

• Nếu trường hợp cổ phiếu bị rớt giá xuống 70,000đ/CP, 

Lúc này tỷ lệ ký quỹ = (20/70) x 100 = 28.6%, tài khoản sẽ bị Force sell.

Để tài khoản không bị Call margin hay tệ hơn là Force Sell, A cần nạp thêm tiền vào tài khoản hoặc bán bớt cổ phiếu để nâng tỷ lệ ký quỹ lên mức duy trì.

Làm thế nào để tránh bị Force sell

Margin là công cụ giúp nhà đầu tư nâng cao khả năng sinh lời. Tuy nhiên, đây là con dao 2 lưỡi có thể tổn hại đến vốn của bạn nếu không được sử dụng đúng cách. Một số lời khuyên khi sử dụng margin tránh bị force sell đó là:

• Chỉ sử dụng khi đã có kiến thức và kinh nghiệm về thị trường.
• Chỉ nên sử dụng margin trong thị trường đang tăng rõ rệt. Không nên sử dụng khi thị trường đi ngang hoặc giảm điểm.
• Chỉ nên dùng margin để mua các cổ phiếu có tính thanh khoản tốt như Blue chip.
• Không nên Full Margin, chỉ nên sử dụng ở mức độ vừa phải để đảm bảo an toàn khi cổ phiếu biến động giá mạnh.
• Điều quan trọng nhất là xây dựng cho mình một kế hoạch đầu tư thật rõ ràng và cụ thể:
  • Xác định xu hướng thị trường.
  • Lên danh mục đầu tư thông qua sàng lọc cổ phiếu.
  • Phân tích tình hình vi mô và vĩ mô của nền kinh tế.
  • Quản trị thật tốt rủi ro danh mục.

Hạn chế thua lỗ khi bị Force Sell

Đôi khi việc bị Force Sell nằm ngoài khả năng kiểm soát của nhà đầu tư. Khi đó, biện pháp để hạn chế tổn thất là cần thiết. Một trong những biện pháp đó là Isolated Margin. 

Đây là một hình thức ký quỹ riêng biệt với từng mã cổ phiếu, giúp nhà đầu tư hạn chế thua lỗ đối với tài khoản khi một mã chứng khoán bị Force Sell. Theo đó, nếu tỷ lệ ký quỹ của một mã chạm mốc xử lý, chỉ deal đó bị bắt buộc thanh lý chứ không ảnh hưởng đến tổng tài khoản.

Nhận thấy những lợi ích của hình thức ký quỹ này cũng như cập nhật xu thế thế giới, DNSE đã cho ra mắt sản phẩm MARGIN – sản phẩm tài chính cho phép ký quỹ riêng biệt đầu tiên tại Việt Nam.

Khi sử dụng sản phẩm này, nếu bị Call Margin hay bán giải chấp đối với một mã chứng khoán, hệ thống sẽ chỉ xử lý trong deal đó mà không tác động đến các khoản ký quỹ khác. Từ đó, nhà đầu tư có thể chủ động trong mua bán, trả nợ và quản trị rủi ro linh hoạt hơn.

Kết luận

Hiện tượng Force Sell như một cơn bão, cuốn bay hết tiền vốn của nhà đầu tư. Tổng tài sản bị sụt giảm đến mức bắt buộc phải bán ra cổ phiếu mà không thể tự quản lý rủi ro danh mục đầu tư của bản thân. Vì thế, hãy luôn tỉnh táo và sử dụng margin một cách thông minh nhé!