Marginal cost là gì? Cách tính chi phí biên chính xác nhất

Chi phí biên là một chỉ số giúp các nhà quản trị doanh nghiệp đưa ra những quyết định đúng đắn trong việc tối ưu hoá khối lượng sản phẩm sản xuất, xây dựng chiến lược giá bán sản phẩm hay kế hoạch lợi nhuận của doanh nghiệp. Vậy, chi phí biên – Marginal cost là gì?

Marginal cost là gì?

Khái niệm

Chi phí cận biên là chi phí bổ sung để sản xuất thêm một đơn vị sản phẩm. Chi phí cận biên được tính bằng cách lấy sự thay đổi của tổng chi phí khi sản xuất thêm một đơn vị hàng hóa chia cho sự thay đổi của sản lượng hàng hóa được sản xuất.

Ví dụ: Công ty X sản xuất 150 sản phẩm với tổng chi phí là 150 triệu đồng. Do nhu cầu thị trường tăng lên, công ty đã sản xuất nhiều hơn 50 sản phẩm với tổng chi phí bổ sung là 40 triệu đồng.

Như vậy, chi phí cận biên trong trường hợp này được xác định bằng cách lấy 40 triệu (thay đổi của chi phí) chia cho 50 sản phẩm (thay đổi về sản lượng). Do đó, mỗi sản phẩm bổ sung sẽ phải chịu chi phí biên là 40 triệu/50 sản phẩm, tương đương 800.000 đồng/sản phẩm.

So sánh chi phí biên và chi phí bình quân

Khác với chi phí biên, chi phí bình quân là chi phí trên một đơn vị sản lượng. Chi phí bình quân được tính bằng tổng chi phí (bao gồm tất cả các chi phí cố định và biến đổi) chia cho số lượng sản phẩm được sản xuất. Trở lại ví dụ ở trên, chi phí bình quân lúc này sẽ là: (150 triệu + 40 triệu)/(150 sp + 50 sp) = 950.000 đồng. 

Dưới đây là bảng so sánh giữa chi phí biên và chi phí bình quân:

Chi phí biên	Chi phí bình quân
– Là chi phí tăng thêm của việc sản xuất thêm một đơn vị sản lượng. – Được tính bằng cách lấy tổng thay đổi trong chi phí khi sản xuất thêm một đơn vị hàng hóa chia cho sự thay đổi của sản lượng sản xuất. – Giúp nhà quản trị dễ dàng so sánh kết quả của quá trình thực hiện theo kế hoạch.	– Là chi phí tính trên mỗi đơn vị sản phẩm. – Được tính bằng tổng chi phí (bao gồm tất cả các chi phí cố định và biến đổi) chia cho số lượng sản phẩm được sản xuất. – Được sử dụng để đánh giá tác động đến chi phí đơn vị sản phẩm do sự thay đổi của mức sản lượng.

Cách tính chi phí cận biên

Từ khái niệm trên, chúng ta dễ dàng suy ra công thức tính chi phí biên như sau:

MC = ∆C / ∆Q

Trong đó:

• MC: Là ký hiệu của chi phí biên (viết tắt của từ “Marginal Cost”)
• ∆C (Thay đổi trong chi phí): Sự thay đổi của chi phí được xác định bằng cách lấy chi phí sản xuất theo sản lượng mới trừ đi chi phí sản xuất theo sản lượng ban đầu.

Ví dụ: Công ty ABC sản xuất 1.500 máy ảnh với tổng chi phí là 1 tỷ đồng. Nếu sau đó công ty tiếp tục sản xuất thêm 500 máy ảnh, với tổng chi phí cho 2000 máy ảnh là 1,2 tỷ đồng. Như vậy, để tính ∆C, chúng ta sẽ lấy tổng chi phí theo sản lượng mới (2000 chiếc) là 1,2 tỷ trừ đi chi phí theo sản lượng ban đầu (1500 chiếc) là 1 tỷ. Kết quả thu được của ví dụ này là ∆C = 0,2 tỷ.

• ∆Q (Thay đổi trong sản lượng): Sự thay đổi của sản lượng được tính bằng cách lấy sản lượng của lần sản xuất sau trừ đi sản lượng của lần sản xuất trước.

Trở lại ví dụ trên, công ty ABC lúc này đã chuyển từ sản xuất 1.500 máy ảnh thành 2000 chiếc. Như vậy, thay đổi về sản lượng (∆Q) sẽ là 500 sản phẩm, được tính bằng cách lấy khối lượng sản phẩm được sản xuất ở lần sau (2000 sản phẩm) trừ đi khối lượng sản phẩm được sản xuất lúc ban đầu (1.500 sản phẩm).

Áp dụng công thức để tính chi phí biên cho công ty ABC, ta được: MC = 0,2/500 = 400.000đ

Ý nghĩa của marginal cost là gì?

Phân tích chi phí cận biên rất quan trọng đối với các doanh nghiệp vì nó giúp họ tối ưu hóa mức sản xuất và từ đó tối đa hóa lợi nhuận. Một doanh nghiệp có thể tạo ra nhiều lợi nhuận hơn nếu chi phí biên (MC) của việc sản xuất sản phẩm bổ sung nhỏ hơn doanh thu cận biên (MR).

Ngược lại, nếu doanh thu cận biên bằng hoặc nhỏ hơn chi phí cận biên đang thực hiện, doanh nghiệp cần xem xét lại việc cải thiện quản lý chi phí hoặc doanh thu. Thậm chí, doanh nghiệp có thể tạm ngừng sản xuất vì lúc này chi phí biên cao hơn doanh thu biên đang làm doanh nghiệp tốn kém tiền bạc, thua lỗ.

Các lưu ý khi phân tích chi phí biên

Phân tích chi phí cận biên không thể áp dụng cho mọi ngành. Những ngành có đặc điểm giá trị của sản phẩm dở dang tương ứng với một doanh thu lớn.

Do đó, nếu chi phí chung cố định không được tính vào giá trị cuối kỳ của sản phẩm dở dang thì hàng năm có thể bị lỗ và khi sản phẩm hoàn thành có thể thu được lợi nhuận rất lớn. Phân tích chi phí cận biên trong trường hợp này sẽ cho kết quả không chính xác.

Trong chi phí cận biên, yếu tố thời gian thường bị bỏ qua. Ví dụ, hai hoạt động tuy có chi phí cận biên hoàn toàn giống nhau, nhưng nếu một hoạt động mất nhiều thời gian hơn để hoàn thành, thì chi phí thực tế của hoạt động đó sẽ cao hơn. Điều này được bỏ qua khi tính toán và phân tích chi phí cận biên, gây ra sự nhầm lẫn.

Do đó, các doanh nghiệp cần cân nhắc khi áp dụng chi phí cận biên vào các tình huống cụ thể. Nếu chi phí cận biên không được trình bày và giải thích một cách hợp lý và chính xác, liên quan đến tất cả các biến số trong một tình huống nhất định, nó có thể dẫn đến các quyết định quản lý không chính xác.