Tìm hiểu về chứng khoán có thu nhập cố định

Chứng khoán là một loại tài sản đặc biệt với nhiều cơ hội để tăng thu nhập. Hãy cùng DNSE tìm hiểu về các loại chứng khoán mang lại thu nhập cố định cho nhà đầu tư.  

Chứng khoán có thu nhập cố định là gì?

Đó là loại chứng khoán có lãi cố định mà không phụ thuộc vào kết quả hoạt động kinh doanh của tổ chức phát hành. Những loại hình phổ biến nhất của chứng khoán này là: Cổ phiếu ưu đãi, trái phiếu chính phủ và trái phiếu doanh nghiệp.

Tại sao lại có loại chứng khoán này?

Các công ty và chính phủ phát hành các loại chứng khoán này để huy động vốn cho các hoạt động kinh doanh và tài trợ vốn cho các dự án lớn. 

Đối với nhà đầu tư, họ có thể mua những chứng khoán nợ này để cho các công ty và chính phủ vay tiền. Trong quá trình cho vay, nhà đầu tư sẽ nhận được một khoản lãi suất cố định dựa trên tỷ lệ đã được thỏa thuận từ trước. 

Ví dụ: Một công ty phát hành trái phiếu mệnh giá 200 triệu, lãi suất 5% và đáo hạn trong 5 năm. Trong suốt thời gian đó, công ty sẽ trả lãi suất – được gọi là thanh toán phiếu lãi – dựa trên tỷ lệ 5%. Nghĩa là, nhà đầu tư được trả 10 triệu mỗi năm, trong vòng 5 năm. Khi hết thời hạn ay, nhà đầu tư được hoàn trả 200 triệu đã đầu tư ban đầu. 

Chứng khoán có thu nhập cố định thích hợp với các nhà đầu tư đang tìm kiếm một danh mục đầu tư an toàn. Vì các chứng khoán này ít biến động giá so với cổ phiếu và thường được bảo đảm bởi tài sản thế chấp hoặc khả năng thanh toán của chính phủ hay doanh nghiệp phát hành. 

Tuy nhiên, lãi từ chứng khoán có thu nhập cố định cũng sẽ thấp hơn so với các khoản đầu tư vào cổ phiếu hoặc các sản phẩm đầu tư khác. 

Một số loại chứng khoán có thu nhập cố định:

Trái phiếu kho bạc (T-bonds): được phát hành bởi kho bạc nhà nước nhằm huy động vốn từ quần chúng nhân dân, tổ chức, tập thể để bổ sung vốn vào ngân sách. Tại Việt Nam, trái phiếu kho bạc có kỳ hạn thanh toán trên một năm và được mua theo bội số của 100.000đ. 

Trái phiếu doanh nghiệp có nhiều loại khác nhau, giá cả và lãi suất đưa ra phần lớn phụ thuộc vào sự ổn định tài chính và uy tín của công ty. Trái phiếu có xếp hạng tín dụng cao hơn thường trả lãi suất coupon thấp hơn.

Chứng chỉ tiền gửi (CD) là một loại tài sản ngắn hạn do các tổ chức tín dụng uy tín phát hành, đảm bảo tính an toàn và không có rủi ro. Loại hình đầu tư này gần giống với tiền gửi tiết kiệm, gốc và lãi được đảm bảo trong suốt thời hạn của chứng chỉ. Lãi suất chứng chỉ tiền gửi thường cao hơn so với lãi suất tiết kiệm trong cùng kỳ hạn. 

Ưu điểm của chứng khoán có thu nhập cố định

Tạo thu nhập ổn định

Các chứng khoán có thu nhập cố định mang lại cho các nhà đầu tư một nguồn thu nhập ổn định trong suốt vòng đời của nó, đồng thời giúp cho nhà phát hành dễ dàng tiếp cận với các nguồn vốn hơn. 

Tương đối ít biến động

Thông thường, cổ phiếu thường dễ biến động hơn trái phiếu, nghĩa là giá của chúng có thể lãi lớn hơn nhưng cũng có thể lỗ nhiều hơn. Do đó, nhiều nhà đầu tư phân bổ một phần danh mục đầu tư của họ vào trái phiếu để giảm rủi ro biến động đến từ cổ phiếu.

Có tính bảo đảm

Các trái phiếu doanh nghiệp sẽ được bảo đảm bởi khả năng thanh toán của công ty phát hành trái phiếu. Trong trường hợp công ty gặp rủi ro tài chính và phá sản, các chủ sở hữu trái phiếu sẽ được ưu tiên trả trước so với các cổ đông thường và công ty phát hành có nghĩa vụ chuyển quyền sở hữu tài sản thế chấp cho trái chủ. 

Nhược điểm của chứng khoán có thu nhập cố định

Rủi ro tín dụng và vỡ nợ

Rủi ro tín dụng hoặc vỡ nợ là rủi ro mà các khoản thanh toán lãi và gốc đến hạn không được thực hiện theo đúng cam kết. Khi một nhà đầu tư mua trái phiếu, họ luôn kỳ vọng rằng công ty phát hành sẽ thanh toán lãi và gốc đúng quy định. 

Nếu một công ty đang gặp khó khăn, giá trị trái phiếu của công ty trên thị trường thứ cấp có thể giảm. Khi nhà đầu tư cố gắng bán trái phiếu đó, họ chỉ có thể bán với giá thấp hơn giá trị gốc. Ngoài ra, trái phiếu có thể trở nên khó bán trong thị trường mở hoặc không có người mua do không có nhu cầu.

Hiện nay đã có tình trạng một số doanh nghiệp trong nước không thể trả nợ trái phiếu khi đáo hạn. Hoặc một số lô trái phiếu bị gia hạn đáo do doanh nghiệp chưa thu xếp được tài chính ở thời điểm cần đáo.

Rủi ro lãi suất

Các nhà đầu tư có thể đối mặt với rủi ro lãi suất. Nếu lãi suất thị trường tăng lên, lãi suất mà trái phiếu trả lại có thể trở nên thấp hơn so với lãi suất thị trường mới. Trong trường hợp này, trái phiếu sẽ mất giá trị trên thị trường trái phiếu thứ cấp. Ngoài ra, vốn đầu tư của nhà đầu tư sẽ bị ràng buộc trong khoản đầu tư trái phiếu đó, họ sẽ không thể sử dụng vốn đó để đầu tư vào các cơ hội đầu tư khác và kiếm được thu nhập cao hơn mà không phải chịu mất mát ban đầu.

Ví dụ: một nhà đầu tư mua trái phiếu kỳ hạn hai năm với lãi suất 2,5%/năm, khi lãi suất của thị trường tăng lên 5%, nhà đầu tư vẫn bị khóa ở mức 2,5%.

Như vậy, chúng ta vừa tìm hiểu một số thông tin cơ bản về chứng khoán có thu nhập cố định. Hy vọng bài viết đã cung cấp được các kiến thức bổ ích cho các nhà đầu tư!