Trái phiếu vô danh là gì? Đặc điểm của trái phiếu vô danh

Trái phiếu là một loại chứng khoán nợ, xác nhận nghĩa vụ trả nợ của người phát hành đối với trái chủ. Đây là kênh đầu tư ưa thích của nhiều người. Hiện nay, trên thị trường có nhiều loại trái phiếu khiến các nhà đầu tư dễ nhầm lẫn. Một trong số đó là trái phiếu vô danh. Hãy cùng DNSE tìm hiểu bản chất của loại trái phiếu này là gì nhé. 

Trái phiếu vô danh là gì?

Trái phiếu vô danh (tên tiếng Anh là Bearer Bond) là trái phiếu không ghi tên người sở hữu trên trái phiếu cũng như không ghi thông tin của trái chủ trên sổ sách của tổ chức phát hành. Người nắm giữ trái phiếu là người được hưởng lợi tức từ trái phiếu thay vì người đăng ký như trái phiếu ghi danh. Đây là loại trái phiếu có tính chất đối nghịch với trái phiếu ghi danh.

Trái phiếu này có thể được phát hành bởi Chính phủ hay các tổ chức tài chính, doanh nghiệp. Trái phiếu vô danh không yêu cầu thực hiện thủ tục pháp lý để sang tên chủ sở hữu. Vì vậy, giao dịch mua bán trái phiếu này vô cùng dễ dàng. Đó chính là lý do loại trái phiếu này tiềm ẩn rủi ro. Nếu trái phiếu bị mất, người không phải chủ sở hữu nắm giữ loại trái phiếu này vẫn có thể giao dịch được.

Lịch sử ra đời của trái phiếu vô danh

Loại trái phiếu này lần đầu tiên xuất hiện tại Hoa Kỳ vào cuối những năm 1800 để tài trợ cho công cuộc Tái thiết trong thời kỳ hậu Nội chiến. Việc đầu tư vào loại trái phiếu này ngay lập tức trở nên phổ biến vì tính năng chuyển nhượng dễ dàng. Nó giúp đơn giản hóa các giao dịch vì hàng triệu đô la có thể được phát hành bằng cách sử dụng tương đối ít chứng chỉ. Châu Âu và Nam Mỹ nhanh chóng làm theo, phát hành loại trái phiếu tương tự để sử dụng trên thị trường tài chính của họ.

Trái phiếu vô danh còn được gọi là trái phiếu Coupon (Coupon Bond) vì tờ chứng chỉ trái phiếu đi kèm với các phiếu coupon. Các coupon này có thể được mua lại bởi đại lý thanh toán được ủy quyền để thanh toán lãi suất hai năm một lần.

Tuy nhiên, vào năm 1982, Đạo luật công bằng về thuế và trách nhiệm tài chính đã chấm dứt sự tồn tại của loại trái phiếu này tại Mỹ. Nhiều nền kinh tế phát triển khác cũng đã dừng phát hành vì nó có thể được dùng trong các hoạt động phạm pháp như trốn thuế và rửa tiền.

Đặc điểm của trái phiếu vô danh là gì?

Trái phiếu vô danh có những đặc điểm dưới đây:

• Công cụ có thể chuyển nhượng mà không cần ghi tên người thừa hưởng.
• Có phiếu lãi đi kèm: Khi đến kỳ trả lãi, người nắm giữ trái phiếu tách riêng phiếu lãi tương ứng ra rồi xuất trình cho đơn vị phụ trách trả lãi để được thanh toán lãi. Đơn vị thanh toán sẽ không lưu giữ thông tin thanh toán của trái chủ.
• Lãi suất trái phiếu được trả theo chu kỳ nửa năm.
• Chủ sở hữu sẽ nhận tiền gốc ghi trên trái phiếu khi đáo hạn.
• Quyền sở hữu thuộc về bất cứ ai nắm giữ trái phiếu.

Rủi ro của loại trái phiếu này

Trái phiếu vô danh là công cụ tài chính hữu dụng để trốn thuế, rửa tiền và thực hiện các giao dịch bất hợp pháp. Vì không đăng ký tên người sở hữu và không cần thủ tục pháp lý khi chuyển giao trái phiếu nên một cá nhân có thể ẩn danh mua số lượng lớn trái phiếu và nhận được tiền lãi. Như vậy, tính pháp lý của trái phiếu này là hoàn toàn không có.

Hiện nay, trái phiếu vô danh không tồn tại ở một số nước trên thế giới. Mặc dù không có tính pháp lý nhưng trên thị trường chứng khoán hiện nay, việc đầu tư vào loại trái phiếu này vẫn tồn tại. Song, điều này không được khuyến khích vì tiềm ẩn quá nhiều rủi ro:

• Trong trường hợp bị hư hỏng nặng, mất cắp hoặc xảy ra tranh chấp về quyền sở hữu, nhà đầu tư sẽ ít được bảo vệ. Ngân hàng phụ trách giải ngân sẽ tuân theo quy tắc chủ sở hữu và người hưởng lợi là người nắm giữ trái phiếu.
• Việc cắt phần phiếu lãi (coupon) để được thanh toán lãi gây ra nhiều rắc rối nếu bị thất lạc khi gửi qua bưu điện.
• Trong trường hợp người sở hữu trái phiếu không may qua đời thì người thừa kế sẽ gặp nhiều khó khăn khi xử lý các danh mục đầu tư.
• Khi đến ngày đáo hạn, nếu muốn bán lại trái phiếu thì trái chủ phải trực tiếp tới ngân hàng hoặc nhờ bưu điện.

Kết luận

Tùy thuộc vào cơ cấu danh mục đầu tư, trái phiếu vô danh có thể đáp ứng nhu cầu của các nhà đầu tư bảo thủ, ưu tiên bảo toàn vốn hơn là lợi nhuận thị trường cũng như những người sẵn sàng chấp nhận rủi ro. Tuy nhiên, có một điều mà tất cả các nhà đầu tư, dù là nhóm nhà đầu tư ưa thích mạo hiểm, chắc chắn nên ghi nhớ: Bất kỳ loại trái phiếu nào cũng đều có mối liên hệ chặt chẽ đến rủi ro nhà phát hành. Do đó, trước khi đưa ra quyết định đầu tư, các nhà đầu tư phải luôn kiểm tra kỹ mức độ uy tín tín dụng của tổ chức phát hành và loại chứng chỉ của người nắm giữ.