Case xoá nợ kinh điển hơn 1.400 tỷ đồng

Ngày 13/12, Hoàng Anh Gia Lai công bố thông tin về việc công ty con của tập đoàn - CTCP Chăn nuôi Gia Lai đã thanh toán 750 tỷ đồng (bao gồm toàn bộ nợ gốc gần 587 tỷ đồng và một phần lãi trong hạn hơn 163 tỷ đồng) cho Eximbank để tất toán các khoản vay từ năm 2014.

Điều đáng chú ý, theo thông báo miễn giảm nợ lãi từ Công ty TNHH MTV Quản lý nợ và khai thác tài sản (Eximbank AMC), tổng số tiền lãi của các khoản vay được miễn giảm là gần 1.425 tỷ đồng. 

Tới nay, số tiền hơn 1.400 tỷ đồng là con số lớn nhất mà một nhà băng miễn giảm cho khách hàng được công bố rộng rãi, bao gồm lãi quá hạn, tiền phạt chậm trả và một phần lãi trong hạn.

Động thái tất toán khoản vay tại Eximbank của HAG diễn ra không lâu sau cái "bắt tay" của bầu Đức với Chủ tịch Nguyễn Đức Thụy (bầu Thụy). Liên tiếp từ cuối tháng 10, một loạt các sự kiện hợp tác quan trọng giữa ngân hàng LPBank và HAG được truyền thông đưa tin.

Đầu tiên là thoả thuận hợp tác toàn diện giữa LPBank và HAG ký kết vào ngày 23/10. Mặc dù không công bố chi tiết nội dung, nhưng qua lời phát biểu của Chủ tịch Đoàn Nguyên Đức và CEO Hồ Nam Tiến tại lễ ký kết, có thể nhận thấy LPBank sẽ cấp vốn cho HAG trong việc đầu tư vào lĩnh vực nông nghiệp như trồng trọt và chăn nuôi.

Chủ tịch Nguyễn Đức Thụy của LPBank không xuất hiện trong buổi lễ. Tuy nhiên, chiều cùng ngày, công chúng bắt gặp ông ngồi cạnh bầu Đức trên khán đài theo dõi trận mở màn V-League 2023/24.

Hơn một tuần sau, vào ngày 02/11, LPBank tiếp tục ký kết hợp tác toàn diện với Học viện và CLB Bóng đá HAGL. Theo đó, Học viện và CLB HAGL đổi tên thành Học viện Bóng đá LPBank – Hoàng Anh Gia Lai và Câu lạc bộ Bóng đá LPBank – Hoàng Anh Gia Lai. 

Sau đó, đích thân chủ tịch Đoàn Nguyên Đức có buổi tiếp đoàn lãnh đạo của LPBank đi thăm các dự án do HAG đầu tư tại Việt Nam, Lào, Campuchia vào khoảng trung tuần tháng 11. Đoàn đã thăm trực tiếp các trang trại heo ăn chuối, các nông trường trồng chuối, sầu riêng của HAG.

Sau 10 năm thăng trầm, chuyển đổi các loại cây trồng, vật nuôi khác nhau, tới nay, HAG đã xác định bến đỗ ở ba mảng chính là: heo, chuối, sầu riêng. Tuy đường hướng kinh doanh không còn phải "mò mẫm" nhưng muốn tìm lại hào quang phố núi, bầu Đức buộc phải nhổ được cái "gai" của HAG. Đó là gánh nặng nợ nần, đặc biệt những khoản vay quá hạn đã nhiều năm.

"Tên công ty Hoàng Anh là tên con gái nhà tôi, tôi mãi mãi sẽ không bỏ nó" - Ông Đoàn Nguyên Đức (Bầu Đức)

Câu chuyện nợ nần của bầu Đức đã được nhắc đến rất nhiều trong cả thập kỷ qua. Vị doanh nhân từng giàu nhất sàn chứng khoán từng nhiều lần bày tỏ "khổ sở" vì nợ nần và quyết tâm trả hết nợ.

Quyết tâm là vậy nhưng nhiều năm nay gánh nặng nợ nần hàng chục nghìn tỷ vẫn trĩu nặng trên vai đại gia phố núi một thời.

Tính đến 30/9/2023, dư nợ vay trung dài hạn của HAG là 3.848 tỷ đồng, vay ngắn hạn là 3.930 tỷ đồng, tổng cộng vay tài chính của tập đoàn là 7.778 tỷ đồng. Bên cạnh đó, HAG còn có số dư chi phí phải trả lên tới 4.830 tỷ đồng. Trong đó chi phí lãi vay ngân hàng, trái phiếu là 4.794 tỷ đồng.

Ngoài khoản trả nợ với Eximbank như đã nói ở đầu, ngày 28/11, HAG cũng đã trả nợ 200 tỷ đồng nợ gốc trái phiếu của mã HAGLBOND16.26. Nguồn tiền đến từ việc thu nợ của CTCP Nông nghiệp Quốc tế Hoàng Anh Gia Lai (HNG).

Như vậy, với các khoản thanh toán và được ngân hàng miễn giảm lãi, Nợ phải trả của HAG đã giảm được 2.350 tỷ đồng chỉ trong quý cuối năm.

Năm 1993, Chủ tịch Đoàn Nguyên Đức lấy tên con gái đầu đặt cho doanh nghiệp của mình. 30 năm sau, trong khán phòng rộng lớn, ông nói trước đông đảo các nhà đầu tư: "Tên công ty Hoàng Anh là tên con gái nhà tôi, tôi mãi mãi sẽ không bỏ nó".

Lần này, quyết tâm trả nợ của bầu Đức có vẻ đã đạt tới đỉnh điểm. Nếu trước đây bệnh viện và Câu lạc bộ bóng đá HAGL là hai tài sản mà HAG dù ở thời điểm khó khăn nhất cũng chưa từng đưa vào kế hoạch tái cơ cấu hay thoái vốn thì nay đã khác.

Sau khi đổi tên câu lạc bộ bóng đá, HAGL quyết định bán cả bệnh viện. Ngày 26/12, HAG thông qua Nghị quyết chuyển nhượng cổ phần CTCP Bệnh viện Đại học Y Dược - Hoàng Anh Gia Lai để trả nợ gốc trái phiếu 2016.

Trước đó, trong quý III, HAGL cũng đã bán khách sạn Hoàng Anh Gia Lai, thu về 180 tỷ đồng. Số tiền được dự kiến để trả nợ trái phiếu HAGL được phát hành năm 2016 cho Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV).

“HAGL đang rốt ráo trả nợ bằng mọi phương án. Nếu không còn nợ thì cũng không còn áp lực lãi vay. Hiện tại tôi rất quan tâm tới lợi nhuận bền vững và HAGL sẽ phấn đấu lợi nhuận năm sau cao hơn năm trước, tăng trưởng bền vững” - Chủ tịch Đoàn Nguyên Đức.

Đúng như bầu Đức nói, lần này, HAG thực sự xoay xở bằng mọi phương án. Ngoài bán tài sản, HAG còn có kế hoạch huy động vốn thông qua phát hành cổ phiếu riêng lẻ cho các nhà đầu tư chiến lược và dùng một phần trong số này để trả nợ.

Cụ thể, nếu huy động thành công 1.300 tỷ đồng từ đợt phát hành cổ phiếu này, HAG dự kiến sẽ dùng hơn 330 tỷ thanh toán gốc, lãi trái phiếu phát hành từ 2012 và gần 270 tỷ đồng cho vay CTCP Gia súc Lơ Pang để thanh toán khoản nợ vay tại Ngân hàng TMCP Tiên Phong.

Một lần nữa, bóng dáng bầu Thụy lại xuất hiện sau phương án huy động vốn nghìn tỷ này khi danh sách các nhà đầu tư dự kiến mua CP HAG đều có liên quan tới ông. Theo đó, Công ty Chứng khoán LPBank (LPBS) mua 50 triệu cổ phiếu, Công ty CP Tập đoàn Thaigroup (Thaigroup) mua 52 triệu cổ phiếu và nhà đầu tư cá nhân Nguyễn Đức Quân Tùng (Quyền Tổng Giám đốc LPBS) mua 28 triệu cổ phiếu. 

Heo "thất sủng", sầu riêng lên ngôi

Năm ngoái, câu chuyện của HAG được nhắc đến nhiều nhất là "heo ăn chuối". Từng có những kỳ vọng lớn lao vào heo ăn chuối nhưng trước những khó khăn khi giá heo sụt giảm, ngay từ đầu quý I năm nay, HAG đã phải thừa nhận, nuôi heo không có lãi. Không lãi nhưng cũng không lỗ!

Tại Hội nghị gặp gỡ nhà đầu tư vào tháng 8, Chủ tịch Đoàn Nguyên Đức khẳng định với nhà đầu tư HAG nuôi heo không lỗ, chỉ có Bapi (CTCP Bapi Hoàng Anh Gia Lai - đơn vị phân phối heo ăn chuối) lỗ do phân phối chưa ổn, không cạnh tranh được tuy nhiên lỗ không đáng kể. 

“Nói HAGL nuôi heo lỗ là hoàn toàn không đúng, sai bét” bầu Đức khẳng định chắc nịch. Sang năm 2024, bầu Đức cho biết vẫn kỳ vọng giá heo hơi có quy luật sau giảm sẽ tăng vì người chăn nuôi bỏ đàn.

Heo thất sủng, sản phẩm nông nghiệp của HAG năm nay được truyền thông nhiều là sầu riêng. Mới đây nhất, bầu Đức lại tiếp tục hào hứng chia sẻ về trái sầu riêng với các nhà đầu tư.

Ông Đức cho biết, sau khi thu hoạch lô sầu riêng (30ha) thì giá thành chưa tới 12.000 đồng/kg, nhưng bán 77.000 đồng/kg. Biên lợi nhuận khiến vị doanh nhân đã trải qua đủ thăng trầm của cuộc đời phải thốt lên: "Không tin được”.

HAG tiến hành trồng sầu riêng từ năm 2018, đến 2023 cho lứa thu hoạch và bán thương mại đầu tiên. Theo ông Đức, sầu riêng HAGL có lợi thế khi trồng ở vùng cao, khí hậu tốt cho trái nghịch vụ sẽ bán được giá hơn. 

Bầu Đức từng nhấn mạnh điều quan trọng nhất của sầu riêng là giá vốn bao nhiêu. “Giá vốn hiện nay (của HAGL-PV) thực tế chưa tới 10.000 đồng/kg, thậm chí giá số lượng lớn chỉ 5.000 đồng/kg thôi”, bầu Đức cho biết và tiết lộ: “Sầu riêng bán giá nào cũng được, giá 20.000 đồng/kg cũng được nữa, nhưng Việt Nam chưa bao giờ có giá này”.

Năm nay, theo bầu Đức chia sẻ, với sản lượng ít vì là năm đầu tiên thu hoạch nên HAG mới bán xô cho thương lái mang tính thử nghiệm. Còn dự kiến năm 2024, HAGL sẽ thu hoạch, đóng gói và xuất khẩu sầu riêng sang Trung Quốc trực tiếp.

"Với những lợi thế đó, có hàng trăm khách hàng từ Trung Quốc người ta đang xếp hàng đợi để được mua sầu riêng của HAGL. Năm nay tôi sẽ bán trực tiếp cho các nhà phân phối của Trung Quốc chứ không bán qua thương lái. Ở Trung Quốc, họ có cộng đồng 500 nhà nhập khẩu rau quả; thời gian qua HAGL là doanh nghiệp Việt Nam duy nhất có mặt trong cộng đồng đó với tư cách là nhà phân phối chuối. Chúng tôi sẽ bán sầu riêng vào Trung Quốc theo cách đó", ông Đoàn Nguyên Đức cho biết.

Kết: Việc thanh toán cho Eximbank hơn 700 tỷ đồng và được miễn giảm hơn 1.400 tỷ đồng lãi, phạt,...  sẽ giúp bảng cân đối cuối năm nay của HAG "đẹp" hơn. Pha xoá lãi này cũng đem lại cho HAG khoản lợi nhuận bất thường nhờ hoàn nhập chi phí lãi vay đã tính những năm trước. Năm 2023, theo tiết lộ của bầu Đức, tính cả các khoản thu nhập bất thường thì Hoàng Anh Gia Lai ước lãi sau thuế tối thiểu 2.150 tỷ đồng.

Cho mục tiêu 2024, Chủ tịch HAG kỳ vọng cao hơn kết quả năm 2023 khoảng 25%. Bởi năm tới Công ty sẽ tăng diện tích trồng trái sầu riêng, còn heo dù không tăng sản lượng nhưng kỳ vọng giá sẽ phục hồi hơn sau năm 2023 sụt giảm. 

Quan trọng hơn, HAG đặt ra mục tiêu xoá lỗ luỹ kế. Đến cuối năm 2022, HAGL lỗ lũy kế 3.341 tỷ đồng. Nếu ghi nhận 2.150 tỷ đồng lợi nhuận năm 2023, khoản lỗ lũy kế của HAGL sẽ giảm xuống còn khoảng 1.200 tỷ đồng.

Chủ tịch Đoàn Nguyên Đức tự tin Hoàng Anh Gia Lai sẽ xóa hết khoản lỗ này trong nửa đầu năm 2024.