Trong báo cáo cập nhật vĩ mô tháng 10, Chứng khoán Vietcap đã có nhận định về những rủi ro từ cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ lên ngành ngân hàng của Việt Nam. 

Theo cập nhật mới nhất, đảng Cộng hòa của ông Trump được dự phóng sẽ giành đa số tại Hạ viện Mỹ. Như vậy, phe Cộng hòa đang kiểm soát cả Nhà Trắng và lưỡng viện trong Quốc hội Mỹ, từ đó có thể giúp các chính sách của ông Trump dễ dàng được thông qua hơn. 

Vietcap cho rằng việc ông Donald Trump đề xuất tăng thuế thương mại có thể tác động đáng kể đến các nền kinh tế xuất khẩu như Việt Nam và gây ảnh hưởng gián tiếp đến lĩnh vực ngân hàng theo 4 hướng: tăng trưởng tín dụng, lãi suất, tỷ lệ nợ xấu và lợi nhuận. 

Cụ thể, về tăng trưởng tín dụng ngành ngân hàng, các chuyên viên phân tích cho rằng chính sách thuế mới sẽ ảnh hưởng đến hoạt động thương mại giữa Mỹ và Việt Nam và thúc đẩy doanh nghiệp FDI chuyển từ "friendshoring" (sản xuất tại các nước thân thiện) sang "onshoring" (sản xuất trong nước). 

Trong kịch bản này, tăng trưởng tín dụng có thể bị ảnh hưởng tiêu cực do sản lượng xuất khẩu giảm, không chỉ đến từ các doanh nghiệp xuất khẩu mà còn từ các công ty cung ứng nguyên vật liệu cho các nhà xuất khẩu. Tác động tiếp theo có thể là sự suy giảm thu nhập lao động, dẫn đến tiêu dùng nội địa và nhu cầu vay đi xuống, Vietcap đánh giá.

Tuy nhiên, ở chiều ngược lại, động thái áp thuế của với hàng hóa nhập khẩu từ Trung Quốc trong nhiệm kỳ đầu của ông Trump đã từng có tác dụng góp phần tăng xuất khẩu của Việt Nam sang Mỹ thông qua chiến lược “nearshoring” (chuyển sản xuất sang quốc gia gần Trung Quốc). 

“Tác động tương tự như vậy cũng có thể xảy ra nếu Mỹ áp dụng mức thuế cao hơn đối với Trung Quốc, so với các quốc gia khác, qua đó có thể giảm thiểu một số tác động tiêu cực lên tăng trưởng tín dụng ở Việt Nam”, Vietcap nhận định.

Dù vậy, các chuyên viên phân tích cũng không thể khẳng định rằng tác động tích cực trên có hoàn toàn bù đắp được áp lực đối với nhu cầu tín dụng từ việc tăng thuế nhập khẩu với hàng hóa Việt Nam hay không.

Đối với vấn đề lãi suất, Vietcap cho rằng nhiệm kỳ thứ hai của ông Trump có thể khiến USD mạnh lên do thuế quan cao hơn thúc đẩy lạm phát tại Mỹ, từ đó dẫn tới chính sách tiền tệ tương đối thắt chặt hơn so với kỳ vọng hiện tại. 

“Tỷ giá USD/VND tăng có thể dẫn đến dòng vốn rút khỏi Việt Nam, các DN xuất khẩu có khả năng tích trữ USD và gây áp lực lên VND, từ đó làm hạn chế dư địa duy trì chính sách tiền tệ nới lỏng của Việt Nam”, các chuyên viên phân tích cảnh báo.

Ngay sau khi ông Trump được dự phóng là người chiến thắng trong cuộc bầu cử, tỷ giá tại các ngân hàng đã liên tục vọt tăng. Trong đó, tỷ giá bán ra đã chạm trần trong khoảng một tuần qua. Trong buổi chất vấn trước Quốc hội, Thống đốc NHNN đã khẳng định sàng bán USD do áp lực tỷ giá.

Ngoài ra, Vietcap cho rằng những tác động tiêu cực lên tăng trưởng tín dụng và lãi suất kể trên cũng có thể dẫn tới tỷ lệ nợ xấu tại ngân hàng tăng lên. 

Trong đó, những nhóm ngành hướng tới xuất khẩu và chuỗi cung ứng được dự báo sẽ chịu ảnh hưởng tiêu cực từ thay đổi nhu cầu và áp lực tỷ giá, từ đó gây áp lực lên chất lượng tài sản của ngân hàng. 

Cuối cùng, trong trường hợp xấu nhất đối với cả ba yếu tố nên trên, Vietcap cho rằng lợi nhuận ròng của ngân hàng có thể gặp thách thức khi tăng trưởng tín dụng giảm, nợ xấu gia tăng. 

Tuy nhiên, tăng trưởng kinh tế trong nước mạnh có thể giúp giảm bớt áp lực và bù đắp phần nào cho mức giảm trong nhu cầu xuất khẩu, các chuyên gia phân tích kỳ vọng.