Mỹ liên tục đón nhận dữ liệu kinh tế khả quan, bao gồm lạm phát và doanh số bán lẻ đều tăng mạnh hơn kỳ vọng trong tháng 9. Điều này đã hỗ trợ chỉ số DXY - chỉ số đo lượng sức mạnh đồng USD vượt mốc 103 và gây áp lực lên tỷ giá VNĐ. Cụ thể, tỷ giá USD/VNĐ tăng vọt lên 25.165 VNĐ vào ngày 18/10, tương đương mức mất giá 3,7% kể từ đầu năm. Tiền đồng đã mất giá hơn 2,5% so với USD chỉ trong vòng chưa đầy một tháng.

Trước áp lực tỷ giá, Ngân hàng Nhà nước đã buộc phải hút tiền về thông qua phát hành tín phiếu. Những động thái này ảnh hưởng đáng kể lên tâm lý nhà đầu tư, thị trường chứng khoán tuần qua rớt mạnh dù đang trong mùa công bố kết quả kinh doanh quý 3 với ước tính tăng trưởng toàn thị trường 20% so với cùng kỳ năm ngoái.

Nhận định về yếu tố tỷ giá tác động lên thị trường chứng khoán, ông Nguyễn Việt Đức – Giám đốc Kinh doanh số Chứng khoán VPBank cho rằng tỷ giá rõ ràng là yếu tố nên quan tâm, phản ánh tất cả câu chuyện về lạm phát, chênh lệch lãi suất và dòng tiền.

Nhìn vào lịch sử, năm 2016 khi ông Trump lên làm Tổng thống thì USD tăng mạnh. Gần đây, khi ông Trump có vẻ thắng thế trong cuộc bầu cử, USD cũng bứt phá rất mạnh. Nếu ông Trump thắng cử thực sự thì nhiều khả năng DXY có thể lên 108.

Riêng Việt Nam có vấn đề quan tâm nữa ngoài tỷ giá là lãi suất trái phiếu tăng trở lại. Đầu năm, chúng ta kỳ vọng Fed hạ lãi suất và lãi suất trái phiếu đi xuống. Hiện nay, ông Trump có khả năng thắng cử, lãi suất trái phiếu Mỹ tăng trở lại, về gần 5% - đây là điều bất ngờ, nếu xảy ra thì rất xấu cho không chỉ thị trường chứng khoán Việt Nam mà cả thế giới.

Bởi, khi ông Trump lên thì chính sách của ông liên quan nhiều đến thâm hụt ngân sách. Khi thâm hụt ngân sách nhiều thì phải phát hành trái phiếu, khi đó chỉ có lãi suất trái phiếu khó giảm nhanh được bởi chỉ có duy trì mới thu hút được người mua.

Vấn đề tiếp theo, tỷ giá liên ngân hàng tăng trong một tháng vừa qua khoảng 2,18% và tính từ đầu năm tăng 3,69%. Tỷ giá tăng đi kèm với cán cân thanh toán thâm hụt lại càng đáng lo. Cán cân thanh toán trong 6 tháng đầu năm đã thâm hụt khoảng 7 tỷ USD trong khi cùng kỳ năm ngoái dương 3 -4 tỷ USD. Nhìn lại, trong cán cân thanh toán, hạng mục xuất nhập khẩu và FDI vẫn duy trì so với năm ngoái nhưng một số hạng mục xấu đi như trả nợ vay nước ngoài 2,4 tỷ USD, bị nước ngoài rút 2 tỷ USD....

Những yếu tố này buộc Ngân hàng Nhà nước phải có động thái nhiều hơn bao gồm phát hành tín phiếu và mua lại USD từ các ngân hàng thương mại (hiện đã mua khoảng 2 tỷ USD), thể hiện sự căng thẳng nhất định của tỷ giá hiện tại. Thêm nữa, chúng ta chưa biết được đồng USD đã dừng đà tăng chưa? Hiện tại, thị trường đã ở trạng thái chờ đợi, chờ xem ông Trump hay bà Harris lên, qua đó biết được chính sách của Mỹ đi theo hướng nào.

Dữ liệu cho thấy tỷ giá tăng thì thị trường xuống mạnh. Hiện, DXY ở 104 thì VN-Index đáy ở 1.240, nếu xấu nữa thì chúng ta phải chuẩn bị cho kịch bản chỉ có nhịp hồi và test lại vùng đáy mạnh 1.200 điểm trong quý IV.

Về mặt định giá, theo chuyên gia của VPBankS, PE của thị trường hiện nay đang 14, đây không phải là mức rẻ, đây là mức trung bình của VN-Index trong 10 – 15 năm qua. Mức PE rẻ phải là 10, ở mức này cứ mua cổ phiếu là thắng và 5 năm mới xảy ra một lần.

Mặt khác, thị trường trong ngắn hạn không chịu ảnh hưởng của yếu tố lợi nhuận doanh nghiệp mà ảnh hưởng bởi yếu tố vĩ mô. Hiện nay, yếu tố vĩ mô đang lấn át câu chuyện về lợi nhuận. Câu chuyện về lợi nhuận sẽ rất tích cực trong bối cảnh vĩ mô không có vấn đề gì. Song, hiện nay, tỷ giá đã mất 3% trong tháng 10. Trong một năm tỷ giá chỉ nên mất 4-5% nhưng riêng tháng 10 đã mất 3%, lúc đó câu chuyện vĩ mô lấn át câu chuyện lợi nhuận doanh nghiệp.

Về triển vọng thị trường và các nhóm ngành, theo ông Đức, do từ nay đến cuối năm chỉ còn vài tháng nên rất khó dự báo song  đến năm 2025 thì có thể có vài kỳ vọng. Đó là ngành chứng khoán với kỳ vọng được nâng hạng thị trường vào 2025 nên mã chứng khoán nào giảm thì nên mua vào.

Câu chuyện quan tâm tiếp theo là nhóm bất động sản, giá chung cư tăng rất mạnh nên doanh nghiệp nào không dính đến trái phiếu và có chung cư bán ngay thì lợi nhuận sẽ tăng. Thứ ba là nhóm ngân hàng phục thuộc vào nền kinh tế và bất động sản, nên ngân hàng ăn theo bất động sản như TPBank, VPBank hay MBBank có thể quan tâm nếu tin bất động sản phục hồi mạnh năm sau.