Sau thông tin Fed công bố đã đến lúc cắt giảm lãi suất, thị trường chứng khoán thế giới đã tăng điểm tích cực, thị trường chứng khoán Việt Nam cũng đang xuất hiện nhiều sắc xanh hơn. Trong khi đó, nền kinh tế vẫn đang tăng trưởng tích cực, triển vọng nâng hạng đang đến gần. Dòng tiền vào thị trường cũng đang dần cải thiện lên mức cao hơn giai đoạn trước, tuy nhiên vẫn chưa quá mạnh mẽ cho thấy phần nào sự thận trọng của các nhà đầu tư.

Tại Talk show Phố Tài Chính trên VTV8, ông Nguyễn Kỳ Minh, CFA, Kinh tế trưởng, Công ty CP Chứng khoán Guotai Junan Việt Nam (IVS) đánh giá, những yếu tố tác động đến thị trường như rủi ro về tỷ giá, lãi suất ở Mỹ…đã giảm đi và trong nước thị trường đang đón nhận nhiều thông tin tích cực tạo động lực cho thị trường chứng khoán.

BTV Mùi Khánh Ly: Kinh tế toàn cầu cũng đang dần đi qua giai đoạn xấu nhất và phục hồi dần, nhiều quốc gia bắt đầu thực hiện nới lỏng tiền tệ, dự kiến Fed cũng tuyên bố đã đến lúc cắt giảm lãi suất…ông đánh giá như thế nào về bối cảnh kinh tế toàn cầu hiện nay?

Ông Nguyễn Kỳ Minh, CFA, Kinh tế trưởng, Công ty CP Chứng khoán Guotai Junan Việt Nam (IVS)

Theo tôi, tính chu kỳ của kinh tế các nước và toàn cầu vốn không phải là một điều mới, vì vậy việc thế giới trải qua các giai đoạn suy giảm, bi quan, rồi tạo đáy và phục hồi như gần đây cũng là một việc bình thường. Ở các nước phát triển, từ thập niên 90 các NHTW đã ngày càng hoàn thiện quy trình điều tiết nền kinh tế thông qua lãi suất, đặc biệt là các cuộc suy thoái đến từ phía cầu. Khi kinh tế quá nóng, lãi suất được tăng lên để kìm bớt, khi kinh tế nguội dần, lãi suất được nới lỏng để kích thích. Ở đâu đấy, việc nền kinh tế có những biến động như vậy lại tạo ra cơ hội cho những doanh nghiệp, những nhà đầu tư có tầm nhìn và có sự kiên định, như Warren Buffett nói là "tham lam khi người ta sợ hãi" đó. Cùng với toàn cầu hóa, sản xuất luôn luôn dịch chuyển đến những nơi có chi phí thấp nhất. Điều đó giúp cho năng suất và sản lượng chung của thế giới có những bước tăng trưởng mạnh mẽ.

Tuy nhiên, những diến biến gần đây có lẽ mang nhiều đặc điểm riêng hơn so với những can thiệp của NHTW trong 30 năm qua. Đó là việc chúng ta đang trải qua giai đoạn hơi ngược lại với "toàn cầu hóa", khi các xung đột ở một số khu vực trên thế giới trở nên phức tạp với các lệnh trừng phạt về thương mại. Với việc dịch chuyển ngược lại, nhiều khả năng đà tăng trưởng chung toàn cầu sẽ khó có thể đạt được như mức trong thập nhiên 2010-2020. Nhìn chung, tôi cho rằng chúng ta đang đối diện với giai đoạn lịch sử, khi mà có những thay đổi sâu sắc cả về chất lẫn về lượng đối với kinh tế toàn cầu. Đây là giai đoạn nếu tận dụng được, Việt Nam sẽ có những đột phá mạnh mẽ để gia nhập tầng lớp các quốc gia có mức thu nhập trung bình cao hơn nhiều so với mức 101,9tr/người/năm của năm 2023.

Trong nước, kinh tế cũng đang tăng trưởng tích cực với GDP Quý II tăng ấn tượng. Theo ông trong quý III và IV này thì nền kinh tế sẽ giữ đà tăng trưởng ra sao?

Tính đến hết tháng 6/20224, GDP của Việt Nam đã tăng trưởng 6,42%, riêng quý II tăng trưởng 6,93%. Đây là tốc độ tăng trưởng nửa đầu năm năm đứng thứ 2, chỉ kém năm 2022 trong giai đoạn 2020-2024. Cũng phải chú ý là năm 2022 là năm tăng trưởng cao đột biến do dựa trên mức nền thấp của 2021 do giãn cách bởi dịch Covid 19.

Tốc độ tăng trưởng GDP như vậy là hết sức tích cực. Đầu năm nay chính phủ đạt mục tiêu tăng trưởng 6,0-6,5%, và với kết quả thuận lợi trong nửa dầu năm mục tiêu mới đang được hướng tới là 6,5-7,0%, và tôi cho rằng chúng ta nhiều khả năng sẽ đạt được mục tiêu này.

Nền kinh tế Việt Nam là nền kinh tế mở, hướng tới xuất khẩu để duy trì tốc độ tăng trưởng cao. Bằng chứng là kim ngạch XNK/GDP của Việt Nam thường vào khoảng 150%-180%, là mức cao của thế giới. Như Trung Quốc, tỷ lệ này chỉ vào khoảng 35%-40%, còn vào những giai đoạn tăng trưởng mạnh, tỷ lệ này của Trung Quốc cũng vào khoảng 65%-70% GDP (theo số liệu từ World Bank).

Với nền kinh tế hướng đến xuất khẩu, nhu cầu quốc tế có ảnh hưởng to lớn tới tăng trưởng của Việt Nam. Chúng ta thấy rất rõ điều này khi tăng trưởng xuất khẩu của Việt Nam gặp khó, tăng trưởng âm khoảng 11,3% trong nửa đầu 2023 và cả năm cũng sụt giảm 4,6% so với cùng kỳ 2022. Ngược lại, năm nay nhu cầu thế giới với hàng hóa sản xuất tại Việt Nam đã trở lại mạnh mẽ, và tăng trưởng xuất khẩu gộp trong 7 tháng đạt 15,1%, sẽ là trụ cột cho mức tăng trưởng cao nửa đầu 2024.

Việc xuất khẩu nước ta tăng trưởng nhanh lại là kết quả của việc Việt Nam thành công trong việc thâm nhập sâu hơn vào chuỗi cung ứng – sản xuất thế giới. Và bằng chứng của việc này là tốc độ tăng trưởng cao khoảng 14,5% của FDI cam kết cũng như 8,4% của FDI giải ngân trong 7 tháng đầu năm nay.

Thịtrường chứng khoán toàn cầu cũng mới trải qua một đợt giảm điểm mạnh và hiện phục hồi trở lại. Trong nước, thị trường chứng khoán Việt Nam cũng đã xuất hiện những phiên xanh điểm trở lại, dấy lên kỳ vọng về việc thị trường có thể vươn lên những ngưỡng mới?

Hiện, thị trường đã có những phiên tăng điểm rất tích cực, với thanh khoản được cải thiện và các cổ phiếu trụ kéo theo đa số cổ phiếu niêm yết tăng điểm. Xét theo yếu tố ngắn hạn, chỉ số VN-Index nhiều khả năng quay lại ngưỡng 1.300 điểm trước đó. Trong khi đó, nhà đầu tư ngoại liên tục quay lại giải ngân cuối tháng 7, đầu tháng 8 năm nay cũng là một điểm cộng cho thị trường, nhất là trong bối cảnh Fed đã tuyên bố đã đến lúc cắt giảm lãi suất.

Nhìn về dài hạn hơn, VN-Index cũng đang có nhiều triển vọng kiểm chứng lại vùng 1.500 điểm của năm 2022. Các yếu tố kìm chế VN-Index thời gian qua đa phần đã được cải thiện cụ thể như là tỷ giá đã ổn định trở lại. Hiện, tỷ giá liên ngân hàng đang dao động quanh vùng khoảng 24.900-24.950 VND đổi một USD, cách gần 2% so với mức cao của giai đoạn trước, việc ổn định tỷ giá đến từ việc cán cân vãng lai thặng dư cũng như dòng vốn FDI đổ vào Việt Nam. NHNN cũng đã thành công trong việc kiểm soát những kiến động trên thị trường vàng. Trong khi đó, Việt Nam tiếp tục thể hiện sự ổn định của hệ thống chính trị, và quyết tâm phát triển kinh tế của các lãnh đạo đất nước. Thị trường chứng khoán đang ở mức định giá rất thấp, PB đang ở mức thấp nhất lịch sử còn PE cũng đang ở mức hấp dẫn. Tuy nhiên, vẫn có một số yếu tố rủi ro như có thể bị tác động bởi dòng tiền và một số biến động quốc tế như việc liệu nền kinh tế Mỹ có thể hạ cánh mềm như dự báo hay không…gây ra tác động kìm chế trong trung hạn, nhưng về dài hạn thị trường đang trong xu hướng tích cực.

Vậy theo dự báo của ông, nhóm ngành nào sẽ vươn lên dẫn dắt thị trường trong thời gian tới?

Nhìn nhận đóng góp cho đà tăng của thị trường ở nhịp tăng này, ở những phiên gần đây, có thể thấy nhóm cổ phiếu BĐS, chứng khoán, tiêu dùng đã có diễn biến rất tích cực và tác động lên đà tăng của chỉ số chung. Với kỳ vọng lợi nhuận tiếp tục tăng trưởng tốt trong thời gian tới tại nhóm dệt may, hóa chất hay nhóm lợi nhuận có dấu hiệu tạo đáy là dầu khí, thì những nhóm ngành này hoàn toàn có thể đóng vai trò dẫn dắt mới. Bên cạnh đó không thể không kể đến nhóm cổ phiếu ngân hàng, đóng vai trò rất quan trọng trong chỉ số chung. Có thể thấy những phiên gần đây có những diễn biến tích cực tại nhóm cổ phiếu ngân hàng khối quốc doanh và mang tính chất cục bộ.

Chúng tôi cho rằng chỉ số chung sẽ có diễn biến tích cực nếu đà tăng lan tỏa trên cả nhóm ngân hàng và kéo chỉ số thoát vùng 1.200. Ngoài ra tôi đặc biệt quan tâm đến nhóm chứng khoán vì khi thị trường sôi động trở lại và nền lãi suất đang thấp sẽ hỗ trợ hoạt động cho vay margin. Định giá nhiều cổ phiếu thấp khiến nhà đầu tư có thể mạnh tay giải ngân, bên cạnh đó, kỳ vọng nâng hạng thị trường đang đến gần.

Ngoài ra, thị trường chứng khoán Việt Nam tương đối non trẻ, cơ cấu vốn để cung cấp cho nền kinh tế Việt Nam đa phần đến từ ngân hàng, nhưng về mặt thực tiễn ở tất cả các quốc gia, kể cả như Trung Quốc, chúng ta sẽ thấy có sự dịch chuyển giữa nguồn vốn của ngân hàng với các nguồn vốn ở trên thị trường chứng khoán. Bởi sẽ có rất nhiều khoản cho vay mà mang tính chất rủi ro, không phù hợp với các điều kiện của ngân hàng chỉ thông qua các công cụ chứng khoán, chúng ta mới có thể phân phối rủi ro đấy cho thị trường và để mọi người có thể tiếp cận và giúp hỗ trợ nền kinh tế. Và cuối cùng nữa là sự tăng trưởng của công ty chứng khoán dựa trên quy hoạch và định hướng phát triển của thị trường chứng khoán Việt Nam trong của Chính phủ đến hết 2025 với tỷ trọng vốn hóa của thị trường chứng khoán 100% GDP hay là tỷ trọng về trái phiếu cũng ở mức rất cao, và các công ty chứng khoán tôi nghĩ sẽ vừa là đơn vị hỗ trợ cho nền kinh tế để đạt những mốc cao hơn, vừa là đơn vị hưởng lợi tương đối nhiều trong tiến trình đấy của Việt Nam.

Thực tế sau những lần giảm điểm mạnh vừa qua, nhà đầu tư đã quan tâm hơn nhưng vẫn đang tỏ ra khá thận trọng khi thanh khoản tăng nhưng không quá mạnh mẽ. Theo ông nhà đầu tư nên có chiến lược như thế nào vào thời điểm này?

Tại thời điểm hiện tại, như đã nói mặc dù các thông tin tích cực nhưng vẫn tiềm ẩn một số yếu tố kìm chế trong ngắn hạn. Vì vậy, với các nhà đầu tư ngắn hạn, việc quan sát kỹ dòng tiền và giải ngân theo các phiên bùng nổ là phù hợp. Đối với nhà đầu tư dài hạn, ít sử dụng đòn bẩy, tôi nghĩ việc gia tăng tỷ trọng một cách đều đặn trong giai đoạn vừa qua và cả giai đoạn này là hợp lý.

Nhìn chung 2022 là một thời điểm hội tụ nhiều yếu tố cả trong và ngoài nước, khi đó chỉ số VN-Index giảm về mốc 880-900 điểm. Hiện tại, sau gần 2 năm, cung tiền, quy mô nền kinh tế đã có sự mở rộng tương đối, nhìn chung mốc 1.200 hiện tại chỉ cao hơn một chút so với mốc thấp 2022 nếu tính thêm cả sự mở rộng của cung tiền và nền kinh tế. Như vậy, khi chúng ta đang ở vùng đáy của thị trường và chuẩn bị cho những cơn sóng tăng trưởng dài hạn mạnh mẽ như Việt Nam đã trải qua vào giai đoạn sau 2012, thì việc quan trọng nhất là các nhà đầu tư không rời bỏ thị trường, tiếp tục nắm giữ và quan sát cũng như giải ngân ngay khi có mức giá ưng ý là rất quan trọng. Đối với các nhà đầu tư tại Guotai Junan, rất nhiều khách hàng là các định chế trong cà ở nước ngoài, họ đầu tư theo xu hướng dài hạn, khi đầu tư dài hạn, họ sẽ quan sát thị trường khá kỹ và họ giải ngân một cách từ tốn.