Tính từ đầu năm đến nay, thị giá cổ phiếu HRT và SRT đã tăng tới 130%. Đáng nói, đà tăng giá của hai cổ phiếu ngành đường sắt này không xuất phát từ kết quả kinh doanh của doanh nghiệp.

“Tạm ứng” tương lai

Theo Báo cáo tài chính quý II/2024, doanh thu của Vận tải Đường sắt Hà Nội đạt 778 tỷ đồng, tăng 24% so với cùng kỳ, nhưng lợi nhuận sau thuế chỉ đạt 6 tỷ đồng, giảm tới 75%.

Tương tự, Vận tải Đường sắt Sài Gòn có doanh thu quý II đạt 526 tỷ đồng, tăng 23% so với cùng kỳ, song lợi nhuận sau thuế lại giảm 56%, chỉ đạt 4,9 tỷ đồng.

Lý do lợi nhuận giảm mạnh được hai doanh nghiệp giải trình tương đối giống nhau: giá nguyên nhiên liệu tăng, chi phí dịch vụ phát sinh do sự cố sạt lở và tăng phí điều hành giao thông vận tải đường sắt cũng như chi phí lãi vay, chi phí bán hàng và quản lý doanh nghiệp tăng đã khiến lợi nhuận thuần từ hoạt động kinh doanh suy giảm mạnh.

Từ đầu năm đến nay, bộ đôi HRT - SRT đã tăng tới 130%.

Đà tăng của bộ đôi này bắt đầu nhen nhóm từ khi Bộ Chính trị đã có Kết luận số 49-KL/TW ngày 28/2/2023 về định hướng phát triển giao thông vận tải đường sắt Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045, trong đó định hướng “xây dựng tuyến đường sắt tốc độ cao hiện đại, đồng bộ, khả thi, hiệu quả, có tầm nhìn chiến lược dài hạn, phát huy được các lợi thế tiềm năng của đất nước, phù hợp với xu hướng phát triển của thế giới.

Đặc biệt, đà tăng mạnh nhất diễn ra sau thông tin đẩy mạnh hợp tác với đối tác Trung Quốc khai thác hiệu quả hơn ở lĩnh vực này.

Theo đó, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã có buổi gặp gỡ và làm việc với Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty TNHH Đầu máy và Toa xe lửa Đại Liên (CRRC) vào cuối tháng 6 vừa qua.

CRRC được biết đến là một “ông lớn” trong lĩnh vực phương tiện đường sắt đô thị, có nhiều công nghệ hàng đầu thế giới trong lĩnh vực đường sắt.

Tại cuộc gặp, Thủ tướng đã đề nghị Công ty TNHH Đầu máy và toa xe lửa Đại Liên – CRRC (Trung Quốc) nghiên cứu hợp tác với Tổng công ty Đường sắt Việt Nam và các doanh nghiệp Việt Nam về sản xuất, chuyển giao công nghệ chế tạo đầu máy, toa xe, đào tạo nhân lực, hỗ trợ về nguồn vốn...

Mặt khác, thông tin về Hội nghị của Thường trực Chính phủ làm việc với các doanh nghiệp lớn, diễn ra vào ngày 21/9 vừa qua đã tiếp thêm sức mạnh cho nhóm cổ phiếu đường sắt.

Thủ tướng Phạm Minh Chính cho biết, Hội nghị Trung ương 10 vừa qua đã thảo luận về những định hướng đột phá trong phát triển đất nước giai đoạn tới, như đột phá thể chế, làm mới các động lực tăng trưởng cũ và đẩy mạnh các động lực tăng trưởng mới trên cơ sở ứng dụng khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo; xây dựng những công trình hạ tầng chiến lược, biểu tượng phát triển đất nước như tuyến đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc - Nam…

Liên tục có thông tin tích cực

Dự án Đường sắt cao tốc Bắc - Nam có tổng mức đầu tư dự kiến lên đến 70 tỷ USD. Tuyến đường có tổng chiều dài 1.541 km, tốc độ tối đa lên đến 350 km/h, sẽ khởi hành từ ga Ngọc Hồi (Hà Nội) qua 20 tỉnh, thành phố và kết thúc tại ga Thủ Thiêm (TP.HCM). Toàn tuyến sẽ có 23 ga phục vụ hành khách, với khoảng cách trung bình giữa các ga là 67 km, cùng với 5 ga hàng hóa được đặt tại các khu vực giao thương chính.

Siêu dự án đường sắt cao tốc Bắc – Nam dự kiến triển khai trong 10 năm, phấn đấu đến năm 2035 sẽ hoàn thành. Dự án này không chỉ nâng cao năng lực vận tải của ngành đường sắt, giúp các doanh nghiệp trong ngành hưởng lợi, mà còn có ý nghĩa kinh tế - xã hội to lớn.

Theo đánh giá mới đây của Chứng khoán Yuanta Việt Nam (YSVN), dự án này đang rất cấp thiết khi hạ tầng đang là rào cản cho sự phát triển kinh tế.

Việt Nam hiện đã có đủ năng lực tài chính, đảm bảo trong khả năng đầu tư. Bộ Tài chính đánh giá đến năm 2030, dự án hoàn toàn đáp ứng 3 tiêu chí về an toàn nợ công, nợ Chính phủ, nợ quốc gia, hai chỉ tiêu về trả nợ trực tiếp của Chính phủ và bội chi ngân sách tăng nhẹ. Dự kiến thời điểm triển khai vào năm 2027, quy mô nền kinh tế khoảng 564 tỷ USD nên nguồn lực để đầu tư không còn là trở ngại lớn.

Mặt khác, theo giá trị và kế hoạch – công nghệ xây dựng hiện tại, sơ bộ tổng mức đầu tư khoảng hơn 67 tỷ USD. Bình quân khoảng 43 triệu USD/km, thấp hơn suất đầu tư của Indonesia là khoảng 52 triệu USD/km. Và ở mức trung bình so với các nước trên thế giới.

“Các doanh nghiệp đường sắt như Vận tải Đường sắt Hà Nội và Vận tải Đường sắt sài Gòn được hưởng lợi khi có khả năng sẽ được giao vận hành, quản lý dự án”, theo YSVN.

Không chỉ hưởng lợi nhờ siêu dự án đường sắt cao tốc Bắc – Nam, câu chuyện hợp nhất hai công ty đường sắt chủ lực Hà Nội và Sài Gòn được kỳ vọng lại tạo nên những "cơn sóng" cho nhóm cổ phiếu đường sắt.

Thông tin từ Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp cho biết, Ủy ban vừa trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt đề án cơ cấu lại Tổng công ty Đường sắt Việt Nam (VNR) đến năm 2025.

Theo tờ trình, giai đoạn đến 2025, VNR hợp nhất Vận tải đường sắt Hà Nội và Vận tải đường sắt Sài Gòn thành một, nhằm tiếp tục thực hiện phương án cơ cấu lại doanh nghiệp, đơn vị trực thuộc VNR.

Ngược thời gian, năm 2021, khi câu chuyện hợp nhất từng được nhắc đến, cặp đôi cổ phiếu HRT - SRT đều tăng mạnh và gần như cùng biên độ. Việc bộ đôi này giao dịch trên sàn chứng khoán với thanh khoản ổn định nhưng không lớn lại chính là yếu tố giúp cho cổ phiếu dễ dàng tăng giá khi chỉ cần một lượng tiền không cần quá lớn, qua đó tạo được những "con sóng" mạnh mẽ.

Trong thông tin mới nhất, Tập đoàn Vingroup và VNR đã ký kết biên bản ghi nhớ hợp tác về thúc đẩy chuyển đổi xanh toàn diện.

Theo đó, hai bên sẽ hợp tác để triển khai các chương trình xúc tiến bán hàng trong hệ sinh thái của mỗi bên; cùng phối hợp truyền thông, quảng bá các hành trình du lịch, điểm đến trên khắp Việt Nam thông qua hệ thống đường sắt quốc gia; hợp tác, liên kết để cùng xây dựng các sản phẩm chung của hai thương hiệu mang tầm quốc gia.

Giới phân tích đánh giá, sự hợp tác này nhằm khai thác các tiềm năng, lợi thế của hai bên và hướng tới mục tiêu chuyển đổi xanh, góp phần hiện thực cam kết Net Zero vào năm 2050 của Việt Nam, kỳ vọng sẽ tạo bước đi đột phá mới cho ngành đường sắt Việt Nam trong tương lai.

Hải Giang