Thông tin từ Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN), Chánh Thanh tra, giám sát NHNN Chi nhánh tỉnh Bình Dương đã ban hành Kết luận thanh tra số 58/KL-BDU3 liên quan đến việc thanh tra Ngân hàng TMCP Phương Đông - Chi nhánh Bình Dương (OCB Bình Dương),

Nội dung thanh tra gồm việc cấp tín dụng (bao gồm cho vay, cam kết ngoại bảng và xử lý nợ xấu, thu hồi nợ noại bảng sau khi xử lý rủi ro) đối với các khách hàng lớn, các khách hàng tiềm ẩn rủi ro; việc chấp hành quy định của pháp luật về phòng chống rửa tiền, chống tài trợ khủng bố; hoạt động mua bán ngoại tệ và hoạt động chuyển tiền ra nước ngoài, hoạt động đại lý bảo hiểm.

Tại kết luận thanh tra, cơ quan thanh tra đánh giá, về cơ bản, Chi nhánh tuân thủ quy định của pháp luật, ngành ngân hàng về lãi suất trong hoạt động cho vay, xử lý nợ xấu và thu hồi nợ ngoại bảng sau khi xử lý rủi ro; chấp hành quy định về hoạt động đại lý bảo hiểm; tuân thủ tỷ giá trong hoạt động kinh doanh ngoại tệ, chấp hành quy định trong hoạt động chuyển tiền ra nước ngoài; chấp hành quy định pháp luật về phòng, chống rửa tiền và tài trợ khủng bố.

Tuy nhiên, OCB Bình Dương vẫn còn những tồn tại, hạn chế trong hoạt động cần phải rà soát để khắc phục, chỉnh sửa nhằm hạn chế các rủi ro có thể xảy ra trong quá trình hoạt động.

Cụ thể, về hoạt động cho vay, OCB chưa ban hành quy định nội bộ về "Pháp nhân, cá nhân khác có mối quan hệ tiềm ẩn rủi ro cho hoạt động"; Thông báo chuyển nợ quá hạn của Chi nhánh chưa đầy đủ nội dung theo quy định; Hệ thống T24 của OCB chưa tự động theo dõi thời gian thử thách trả nợ của khách hàng đầy đủ.

Chi nhánh chưa thực sự quan tâm và sâu sát trong khâu kiểm tra, giám sát vốn vay, tình hình hoạt động của khách hàng; Cấp tín dụng cho khách hàng vay tiêu dùng (mua sắm vật dụng gia đình) số tiền lớn trên 100 triệu đồng, chứng từ chứng minh mục đích sử dụng vốn chỉ có biên bản giao nhận bảng kê danh mục hàng hóa; Chi nhánh thẩm định và được phê duyệt cho khách hàng ân hạn trả nợ gốc 12 tháng chưa có cơ sở chứng minh; Chi nhánh thẩm định và xét duyệt cho vay nhu cầu vốn để thanh toán chi phí nhận chuyển nhượng bất động sản/bù đắp nhận chuyển nhượng bất động sản chỉ căn cứ vào giá trị trên giấy mượn tiền/hợp đồng đặt cọc do khách hàng cung cấp, không thu thập và căn cứ vào giá trị nhận chuyển nhượng trên hợp đồng chuyển nhượng có công chứng.

Cụ thể, hồ sơ vay vốn chưa chặt chẽ; Hồ sơ, tài liệu liên quan đến khoản vay chưa thống nhất, chưa ghi nhận đầy đủ thông tin. Chỉ nhánh chưa thu thập/Thu thập chưa đầy đủ hồ sơ vay vốn; Thẩm định nhu cầu vốn chưa phù hợp/ chưa có đầy đủ cơ sở; chưa thu thập đầy đủ chứng từ chứng minh nguồn trả nợ, thẩm định tình hình tài chính và nguồn trả nợ của khách hàng chưa chặt chẽ; Chi nhánh phân kỳ trả nợ chưa phù hợp với nguồn thu nhập của khách hàng, thẩm định nguồn trả nợ của khách hàng vay chưa phù hợp; và một số sai sót khác liên quan đến thẩm định; Chi nhánh chưa thực hiện đầy đủ việc kiểm tra giám sát vốn vay, tình hình tài chính của khách hàng theo quy định nội bộ; chưa thu nhập/ thu thập chưa đầy đủ chứng từ minh sử dụng vốn.

Chi nhánh/ khách hàng chưa tuân thủ các điều kiện theo phê duyệt cấp tín dụng; thiếu giám sát việc thanh toán theo từng đối tác đầu vào, từng hợp đồng kinh tế, từng hoá đơn, đảm bảo không tài trợ vượt giá trị hoá đơn, giá trị hợp đồng; chưa theo dõi hoá đơn đã tài trợ theo từng hợp đồng kinh tế, từng đối tượng thụ hưởng để tránh tài trợ trùng lắp.

Đối với hoạt động mua bán ngoại tệ và chuyển tiền ra nước ngoài, nội dung quy định tại tiết 4.2.1 khoản 4.2 Điều 4 Quyết định số 1087.01/2023/QĐ-TGĐ ngày 23/10/2023 Quy định chuyển, mang ngoại tệ ra nước ngoài dành cho khách hàng cá nhân chưa phù hợp với quy định.

Đối với công tác phòng chống rửa tiền - tài trợ khủng bố, Chi nhánh chưa thu thập đầy đủ thông tin nhận biết khách hàng theo quy định khi mở tài khoản thanh toán.

Theo cơ quan thanh tra, nguyên nhân khách quan dẫn đến các hạn chế, vi phạm trên là do tác động của đại dịch Covid-19, xung đột địa chính trị, biến đổi khí hậu, ....Trung tâm CIB của Chi nhánh trong thời kỳ thanh tra có sự thay đổi về lãnh đạo và nhiều cán bộ tác nghiệp. Ngoài ra, lực lượng cán bộ tác nghiệp trẻ, thường xuyên thay đổi, thiếu kinh nghiệm chuyên môn và phải tiếp nhận, quản lý nhiều hồ sơ vay nên việc kiểm tra, giám sát tình hình hoạt động của khách hàng chưa được thực hiện sâu sát. Hệ thống T24 của OCB đang trong quá trình hoàn thiện, chỉnh sửa.

Về nguyên nhân chủ quan, OCB, OCB BD chưa triệt để tuân thủ quy định về cho vay, xử lý nợ xấu, thu thập thông tin nhận biết khách hàng, chưa sâu sát trong khâu thẩm định, kiểm tra, kiểm soát trước, trong và sau khi cho vay dẫn đến công tác thu thập chứng từ chứng minh nhu cầu vốn, tình hình hoạt động, tài chính chưa phù hợp, chưa đầy đủ; công tác kiểm tra, giám sát cấp tín dụng chưa được chú trọng và thực hiện nghiêm túc; thiếu biện pháp quản lý nguồn thu bằng tiền mặt của khách hàng ...

Chi nhánh cung ứng dịch vụ ngân hàng, cung ứng vốn cho nhiều khách hàng nhưng công tác kiểm soát chưa sâu sát và chặt chẽ, dẫn đến vi phạm, sai sót trong tác nghiệp tại đơn vị.

Cơ quan thanh tra cho rằng, Hội đồng tín dụng tại Hội sở, Hội đồng tín dụng khu vực của OCB, bộ phận tái thẩm định của OCB, bộ phận xử lý nợ của OCB, Ban lãnh đạo Chi nhánh, Phòng giao dịch, các Phòng, Ban nghiệp vụ có liên quan cùng chịu trách nhiệm chung trong các sai sót, vi phạm có liên quan đến trách nhiệm trong thẩm định, trình, kiểm soát, phê duyệt các giao dịch, hồ sơ... với các vi phạm, tồn tại, sai sót nêu trên.

Bên cạnh đó, các cá nhân có liên quan đến các vi phạm, sai sót, tồn tại đã được nêu ở trên cũng chịu trách nhiệm cá nhân theo nhiệm vụ, quyền hạn của mình trong việc thực hiện từng nghiệp vụ, từng công việc được phân công và từng hồ sơ, chứng từ khi ký, kiểm soát, trình, thẩm định, tái thẩm định, phê duyệt đối với từng khách hàng trong từng thời điểm.

Ngoài các biện pháp theo thẩm quyền đã áp dụng, để khắc phục các vi phạm, hạn chế và giảm thiểu rủi ro phát sinh, nâng cao chất lượng, hiệu quả và an toàn trong hoạt động, Thanh tra, giám sát NHNN Chi nhánh tỉnh Bình Dương đã có nhiều kiến nghị đối với Tổng Giám đốc OCB, Ban kiểm soát PCB và Giám đốc OCB Bình Dương.

Cơ quan thanh tra yêu cầu OCB Bình Dương quan tâm lưu ý đến những tồn tại, cảnh báo rủi ro đối với các khách hàng, thường xuyên kiểm tra, giám sát vốn vay đối với khách hàng.

Đồng thời có biện pháp theo dõi chặt chẽ tình hình hoạt động sản xuất, kinh doanh, dòng tiền, phân tích tình hình tài chính, tiến độ thực hiện dự án/phương án vay vốn, kế hoạch kinh doanh, nguồn trả nợ, biến động tài sản doanh nghiệp, tình hình tổ chức, bộ máy, quản trị điều hành của khách hàng, thay đổi về tài sản bảo đảm, định giá lại tài sản bảo đảm theo định kỳ, tình hình vay nợ của khách hàng tại các tổ chức tín dụng khác (nếu có) có hiện quản lý chặt chẽ tài sản bảo đảm,...để kịp thời áp dụng các biện pháp xử lý tín dụng phù hợp quy định của OCB và pháp luật.

Quan tâm các biện pháp, kế hoạch cụ thể để thu hồi các khoản nợ xấu, kể cả các khoản nợ đã xử lý bằng dự phòng rủi ro nhằm hạn chế tổn thất cho ngân hàng; xây dựng biện pháp kiểm soát rủi ro, chú trọng và nâng cao chất lượng trong hoạt động cho vay.

PV