Cuộc đua nóng lên ngay từ đầu năm

2025 được đánh giá là năm bước ngoặc của thị trường chứng khoán Việt Nam, khi cơ hội thăng hạng từ cận biên lên mới nổi đã rất gần.

Nắm bắt triển vọng mới, các công ty chứng khoán đã ráo riết tăng vốn từ năm 2024. Nổi bật nhất là Chứng khoán SSI (Mã: SSI) hoàn tất tăng vốn lên 19.639 tỷ đồng vào cuối tháng 11/2024. Ông lớn này tiếp tục dẫn đầu về vốn điều lệ ngành chứng khoán.

Chứng khoán VNDirect (Mã: VND), Chứng khoán VIX (Mã: VIX), Chứng khoán Thành Phố Hồ Chí Minh (HSC - Mã: HCM), Chứng khoán Vietcap (Mã: VCI) cũng đã nâng vốn điều lệ lên lần lượt 15.223 tỷ đồng, 14.585 tỷ đồng, 7.208 tỷ đồng, 7.181 tỷ đồng.

Để nắm bắt thời gian, HSC đã chủ động trình ĐHĐCĐ bất thường phương án tăng vốn mới vào tháng 12/2024 (đã thông qua), với khối lượng 360 triệu cp, nhằm nâng vốn lên 10.800 tỷ đồng. Tại cuộc họp, ban lãnh đạo HSC nhấn mạnh việc tăng vốn mang tính cấp bách, và kỳ vọng sẽ hoàn tất trong 6 tháng.

Chứng khoán Kỹ Thương (TCBS) đã tăng vốn lên 19.613 tỷ đồng, cao thứ hai toàn ngành. Cũng trong nhóm công ty thuộc hệ sinh thái ngân hàng, Chứng khoán ACB (ACBS) đã tăng vốn lên 7.000 tỷ đồng năm 2024, và tiếp tục tăng lên thành 10.000 tỷ đồng ngay trong tháng 2. Nguồn vốn thực hiện vẫn đến từ ngân hàng mẹ là ACB.

Tương tự ACBS, sau khi tăng vốn lên 5.471 tỷ đồng năm 2024, Chứng khoán MB (Mã: MBS) tiếp tục hoàn tất đợt chào bán riêng lẻ vào tháng 1 năm nay, tăng vốn điều lệ lên 5.728 tỷ đồng.

Ở nhóm quy mô nhỏ hơn, Chứng khoán KAFI và Chứng khoán LPBank (LPBS) đã tăng vốn lên 5.000 tỷ đồng và 3.888 tỷ đồng.

Vào tháng 1, ĐHĐCĐ của Chứng khoán HD (HDS) đã thông qua phương án phát hành cổ phiếu khối lượng hơn 67 triệu cp. Trong đó, 48,2 triệu cp dùng để trả cổ tức tỷ lệ 71,74%; 19 triệu cp để tăng vốn cổ phần từ nguồn vốn chủ sở hữu (tỷ lệ 28,26%). Nếu hoàn tất cả hai phương án, vốn điều lệ tăng từ 1.461 tỷ đồng lên thành 2.134 tỷ đồng.

Chứng khoán Guotai Junan (Việt Nam) (GTJA VN - Mã: IVS) đã hoàn tất chào bán gần 35,6 triệu cp ra công chúng vào tháng 2, nâng quy mô vốn điều lệ lên hơn 1.049 tỷ đồng. Với giá chào bán 11.000 đồng/cp, công ty thu ròng 395 tỷ đồng.

Những kế hoạch tăng vốn mới

Sóng tăng vốn dự kiến còn lên cao khi bước vào mùa ĐHĐCĐ thường niên 2025. Theo tài liệu họp, nhiều đơn vị dự kiến trình phương án tăng vốn với khối lượng đáng kể. Các phương án này có thể bao gồm phát hành cho cổ đông hiện hữu, phát hành cổ phiếu trả cổ tức, phát hành ESOP hay chào bán riêng lẻ.

Bên cạnh mục đích tăng vốn, việc chào bán ra công chúng, phát hành ESOP, chào bán riêng lẻ sẽ giúp công ty bổ sung nguồn lực kinh doanh.

Đơn cử, Chứng khoán Rồng Việt (VDSC - Mã: VDS) nêu phương án phát hành cổ phiếu bao gồm trả cổ tức, phát hành ESOP, chào bán riêng lẻ, với tổng khối lượng 77 triệu đơn vị.

Cụ thể hơn, VDSC dự định phát hành 24,3 triệu cp để trả cổ tức (tỷ lệ thực hiện quyền 10:1), phát hành 4,7 triệu cp ESOP (1,93% vốn) và chào bán riêng lẻ 48 triệu cp. Sau khi hoàn tất, dự kiến vốn điều lệ VDSC tăng 770 tỷ đồng, từ 2.430 tỷ đồng lên 3.200 tỷ đồng.

Theo VDSC, việc tăng vốn điều lệ sẽ giúp công ty có nguồn vốn để đa dạng, mở rộng hoạt động kinh doanh, nâng cao năng lực tài chính, năng lực bảo lãnh phát hành, tự doanh, cho vay ký quỹ/ứng trước, nâng cao khả năng cạnh tranh.

Chứng khoán FPT (FPTS – Mã: FTS) dự kiến phát hành gần 30,6 triệu cp từ nguồn vốn chủ sở hữu cho cổ đông hiện hữu, tỷ lệ phát hành 10%, dự kiến trong quý II - III. Bên cạnh đó, FPTS cũng muốn phát hành gần 10 triệu cp ESOP (tỷ lệ gần 3% số lượng lưu hành) giá 10.000 đồng/cp.

Trong năm 2024, FPTS đã hoàn thành việc tăng vốn điều lệ từ 2.145 tỷ đồng lên đến 3.059 tỷ đồng, cũng qua phát hành cổ phiếu từ nguồn vốn chủ sở hữu cho cổ đông hiện hữu và ESOP. Nếu hoàn thành đợt phát hành năm 2025, vốn điều lệ sẽ tăng lên 3.465 tỷ đồng.

Diễn biến này cho thấy FPTS đã cởi mở hơn đối với vấn đề tăng vốn. Tại cuộc họp thường niên 2024, Chủ tịch Hội đồng quản trị FPTS Nguyễn Văn Dũng từng chia sẻ (thời điểm đó) công ty chưa chú trọng tăng vốn đáng kể vì có thể gây áp lực cho hiệu quả kinh doanh, cần đảm bảo EPS cho cổ đông, và việc tăng vốn phải phù hợp với quy mô của thị trường.

Đang ngụp lặn trong khó khăn, Chứng khoán BOS (Mã: ART) cũng muốn triển khai tăng vốn qua phát hành riêng lẻ. Cụ thể, công ty muốn ĐHĐCĐ thường niên thông qua phương án phát 20 triệu cp cho tối đa 20 nhà đầu tư.

Giá bán tối thiểu là 10.000 đồng/cp, tức BOS dự thu về tối thiểu 200 tỷ đồng. Nếu chào bán thành công, vốn điều lệ BOS tăng từ hơn 969 tỷ đồng lên hơn 1.169 tỷ đồng.

Về tăng vốn, trong năm 2024, CTCP Chứng khoán Quốc tế Việt Nam (VISecurities) từng dự kiến triển khai phương án tăng vốn điều lệ lên 600 tỷ đồng. Tuy nhiên, công ty cho biết do thị trường không thuận lợi, đồng thời nhu cầu về vốn có sự thay đổi, do đó hội đồng quản trị sẽ trình ĐHĐCĐ thường niên 2025 thông qua việc dừng phương án chào bán này, đồng thời thông qua phương án tăng vốn mới.

Tại phương án mới, VISecurities muốn phát hành tối đa 90 triệu cp để tăng vốn lên 1.200 tỷ đồng. Với 900 tỷ đồng dự thu, công ty sẽ chi 475 tỷ đồng để bổ sung vốn cho hoạt động cho vay giao dịch ký quỹ, ứng trước tiền bán; 400 tỷ đồng cho hoạt động đầu tư, tự doanh chứng khoán; 25 tỷ đồng để đầu tư tài sản là văn phòng, phát triển hạ tầng và dịch vụ công nghệ.

Một số trường hợp khác như cổ đông Chứng khoán VTG (tên mới của Chứng khoán Việt Tín) đã thông quan phương án chào bán riêng lẻ 286 triệu cp vào hồi tháng 9/2024, song chưa thực hiện.

Mới đây, ngày 11/3, VTG thông báo muốn lấy ý kiến cổ đông bằng văn bản về việc hủy phương án trên. Đồng thời, công ty đưa ra phương án mới là phát hành cho cổ đông hiện hữu với tỷ lệ thực hiện quyền là 1:21, tương đương phát hành tối đa 289,8 triệu cp. Nếu hoàn tất, vốn điều lệ sẽ gấp 22 lần, lên thành 3.036 tỷ đồng.

Hướng đến triển vọng nâng hạng thị trường

Đa số trường hợp công ty chứng khoán nêu mục đích tăng vốn nhằm phù hợp với bối cảnh mới. Đó là nhu cầu đón dòng vốn lớn khi thị trường chứng khoán sắp nâng hạng, hay có nguồn lực triển khai các sản phẩm mới khi sở giao dịch vận hành hệ thống công nghệ thông tin mới. Các công ty tăng vốn nhằm tăng khả năng thu hút khách hàng, tăng tính cạnh tranh trên thị trường.

Trong khi đó, dòng vốn huy động từ các phương án chào bán được rót nhiều nhất vào nghiệp vụ tự doanh và cho vay ký quỹ.

Về triển vọng nâng hạng thị trường, đây là một trong những nhiệm vụ được Chính phủ giao cho ngành chứng khoán năm 2025. Ủy ban Chứng khoán Nhà nước đã liên tục có những buổi gặp gỡ, làm việc với đại diện FTSE Russell và các bên liên quan về vấn đề nâng hạng, gần nhất là buổi làm việc ngày 28/2.

Đa phần các nhà phân tích trong nước đều lạc quan về khả năng nâng hạng thành công lần này, cùng việc hệ thống công nghệ thông tin mới sẽ được đưa vào vận hành trong quý II.

Báo cáo chiến lược mới đây của VNDirect cho biết Thông tư 68/2024/TT-BTC đã thiết lập khung pháp lý để phát triển sản phẩm nhằm đáp ứng các tiêu chí nâng hạng thị trường của cả FTSE và MSCI.

Với việc đáp ứng hai tiêu chí còn lại của FTSE Russell, bao gồm Tiêu chí Pre-Funding và tiêu chí chi phí liên quan đến giao dịch thất bại, VNDirect cho rằng FTSE Russell sẽ có những đánh giá tích cực về thị trường chứng khoán Việt Nam trong kỳ đánh giá tháng 3 (ngày 9/4), và sẽ chính thức nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam lên thị trường mới nổi hạng hai trong kỳ đánh giá tháng 9 của tổ chức này.

Với cam kết mạnh mẽ trong việc đạt được mục tiêu nâng hạng thị trường chứng khoán và xây dựng một thị trường vốn phát triển bền vững, nhóm phân tích kỳ vọng các tiêu chí nâng hạng còn lại của MSCI sẽ được đáp ứng vào năm 2026, và thị trường Việt Nam sẽ chính thức được MSCI nâng hạng lên thị trường mới nổi Nguồn trong kỳ đánh giá tháng 6/2027.

Mặt khác, ngày 26/2, Sở Giao dịch Chứng khoán TP HCM (HOSE) đã thông báo đến các công ty chứng khoán về phương án sử dụng dữ liệu cuối ngày 28/2 cho các đợt kiểm thử hệ thống thông tin mới sắp tới.

Với sự khẩn trương của HOSE, VNDirect kỳ vọng hệ thống sẽ sớm được kiểm thử và chính thức đưa vào vận hành trong quý II.