VNA có rủi ro mất thanh khoản từ tháng 7/2024
Trong giai đoạn 2020 - 2022, VNA đã triển khai và hoàn thành gói hỗ trợ về thanh khoản quy mô 12.000 tỷ đồng, gồm vay tái cấp vốn với quy mô 4.000 tỷ đồng và phát hành cổ phiếu tăng vốn 8.000 tỷ đồng. Nhờ đó, VNA thoát khỏi tình trạng mất khả năng thanh toán và nguy cơ phá sản trong năm 2021, đảm bảo vốn chủ sở hữu của VNA năm 2021 không bị âm, duy trì hoạt động liên tục của VNA để xảy ra hệ lụy nghiêm trọng.
Theo Nghị quyết của Quốc hội, từ tháng 7 - 12/2024, VNA phải trả khoản vay này. Tuy nhiên, Phó Thủ tướng Lê Thành Long cho hay, diễn biến dịch bệnh khó lường và tác động đến VNA nặng nề hơn so với các dự báo tại thời điểm xây dựng Nghị quyết Quốc hội.
 |
| Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Lê Thành Long trình bày báo cáo |
Theo Chính phủ, nếu không được gia hạn khoản vay tái cấp vốn, VNA sẽ phải đối mặt với rủi ro mất khả năng thanh toán từ tháng 7/2024, có nguy cơ không thực hiện được các cam kết của VNA với các bên cho thuê tàu bay, các đối tác cung cấp dịch vụ dẫn đến VNA có thể bị kiện, giảm uy tín, phát sinh các chi phí tài chính do không thể hoàn trả các khoản nợ…, dẫn đến nguy cơ phá sản, gây nhiều hệ lụy nghiêm trọng. Cụ thể như các khoản vay mua tàu bay được Chính phủ bảo lãnh sẽ bị các tổ chức tín dụng yêu cầu Chính phủ Việt Nam trả nợ thay cho VNA (dư nợ vay bảo lãnh Chính phủ đến 31/3/2024 là 331 triệu USD); các ngân hàng thương mại trong nước không có khả năng thu hồi các khoản vay cho VNA vay; hàng ngàn người lao động mất việc làm, gây bất ổn kinh tế xã hội. |
Thêm vào đó, các giải pháp tái cơ cấu của VNA đến nay chưa hoàn thành do gặp nhiều vướng mắc pháp lý, vì vậy, VNA cần được các cấp thẩm quyền cho phép gia hạn trả nợ khoản vay tái cấp vốn để hỗ trợ VNA có thời gian triển khai tái cơ cấu thành công, giúp VNA tránh rơi vào tình trạng mất khả năng thanh toán trong năm 2024, không xảy ra các hệ lụy nghiêm trọng... Ước tính, VNA cần được gia hạn khoản vay tái cấp vốn thêm tối đa 3 năm (đến 31/12/2027).
Do đó, Chính phủ kiến nghị Quốc hội thông qua việc cho phép Ngân hàng Nhà nước được tự động gia hạn thêm 3 lần tại thời điểm đến hạn trả nợ đối với dư nợ tái cấp vốn còn lại của các tổ chức tín dụng đang cho VNA vay bổ sung vốn, thời gian gia hạn mỗi lần bằng thời hạn tái cấp vốn lần đầu, tổng thời gian các lần gia hạn tái cấp vốn tối đa không quá 5 năm (bao gồm 2 lần đã được gia hạn theo Nghị quyết số 135/2020/QH14 của Quốc hội); lãi suất 0%/năm; không tài sản bảo đảm.
Phân tích rõ hơn khả năng trả nợ của VNA
Trình bày báo cáo thẩm tra, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh cho biết, Ủy ban Kinh tế đánh giá tình thế của VNA hiện nay là cấp thiết và cần có những biện pháp hỗ trợ để tháo gỡ khó khăn, tiếp tục khẳng định vai trò chủ đạo của VNA là hãng hàng không quốc gia và bảo toàn nguồn vốn của Nhà nước đầu tư vào doanh nghiệp này. Tuy nhiên, Chính phủ cần rút kinh nghiệm trong việc chuẩn bị hồ sơ, thủ tục, tránh trường hợp quá gấp, không đúng thời hạn quy định để báo cáo Quốc hội xem xét điều chỉnh Chương trình Kỳ họp và cho ý kiến.
Có ý kiến trong cơ quan thẩm tra cho rằng, thời gian qua, Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chính phủ đã có nhiều giải pháp hỗ trợ ngành hàng không, như giảm thuế đối với nhiên liệu bay, giảm 50% phí cất hạ cánh và điều hành bay đối với các chuyến bay nội địa... Do đó, cần bổ sung đánh giá về kết quả của những giải pháp này đối với tháo gỡ khó khăn cho ngành hàng không nói chung và VNA nói riêng, những vấn đề còn phải tiếp tục tháo gỡ của ngành hàng không (gồm cả những doanh nghiệp hàng không khác) để có giải pháp tổng thể, phù hợp.
 |
| Các đại biểu dự phiên họp chiều 25/6 |
Để làm rõ hơn tính khả thi và hiệu quả của phương án, Ủy ban Kinh tế đề nghị Chính phủ phân tích rõ hơn về khả năng trả nợ của VNA. Theo Phụ lục kèm Tờ trình Chính phủ, dòng tiền mới chỉ dự kiến trong năm 2024, chưa chứng minh được khả năng trả nợ phù hợp với thời gian đề nghị gia hạn trả nợ đối với khoản vay tái cấp vốn.
Đồng thời, bổ sung, đánh giá rõ hơn về khả năng, tính khả thi khi thực hiện một số biện pháp khác kết hợp với phương án gia hạn trả nợ vay tái cấp vốn để bảo đảm tháo gỡ khó khăn, tăng cường năng lực tài chính, bảo đảm hoạt động liên tục của VNA.
Tại tờ trình, Chính phủ cho biết, trong trường hợp phương án gia hạn trả nợ được thông qua, đồng thời VNA thực hiện thành công việc chuyển nhượng vốn đầu tư của VNA tại Công ty cổ phần Dịch vụ hàng hóa Tân Sơn Nhất và không có phát sinh bất thường, VNA có thể duy trì được cân đối dòng tiền trong năm 2024 (mặc dù vẫn phải tăng sử dụng hạn mức ngắn hạn lên khoảng 7.500 tỷ đồng và đàm phán giãn hoãn nợ với một số đối tác khác
Cơ quan thẩm tra cũng đề nghị báo cáo trường hợp chỉ có biện pháp gia hạn trả nợ vay tái cấp vốn có giúp cho VNA cải thiện được tình hình tài chính và vượt qua khó khăn hay không; đánh giá về khả năng Chính phủ tiếp tục đề nghị Quốc hội có giải pháp hỗ trợ VNA trong thời gian tới.
| Theo Tờ trình của Chính phủ, để bảo đảm tính công khai, minh bạch giữa các cổ đông VNA và với các doanh nghiệp khác trong ngành hàng không, chỉ xem xét khoản vay tái cấp vốn là khoản hỗ trợ tạm thời của nhà nước đối với doanh nghiệp có vốn nhà nước chi phối, Chính phủ đã chỉ đạo Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp yêu cầu VNA nghiên cứu xây dựng phương án xử lý mức chênh lệch chi phí lãi vay giữa mức lãi suất huy động ngắn hạn tiền đồng thấp nhất mà VNA đang huy động trên thị trường và mức lãi suất vay vốn của các tổ chức tín dụng theo Nghị quyết của Quốc hội. |