Tài sản thế chấp tại hai ngân hàng cùng lúc

Thanh tra, giám sát (TTGS) NHNN tỉnh Điện Biên đã thực hiện thanh tra đối với LPBank Chi nhánh Điện Biên về việc chấp hành các quy định của pháp luật từ 1/9/2022.

Qua kiểm tra đối với hồ sơ vay vốn của 3 khách hàng doanh nghiệp vay dự án trồng mắc ca, tổng dư nợ 341,179 tỷ đồng, khách hàng vay vốn cung cấp báo cáo tài chính không phải báo cáo nộp cho cơ quan nhà nước có thẩm quyền hoặc đã được kiểm toán theo quy định. Vốn chủ sở hữu của các công ty có dấu hiệu điều chuyển vốn lòng vòng giữa các cổ đông để ghi nhận số vốn thực góp.

Quá trình vay vốn, khách hàng đã vi phạm thoả thuận theo hợp đồng tín dụng đã ký, không cung cấp đủ hồ sơ, tài liệu chứng minh mục đích vay vốn, chưa hoàn thiện hồ sơ tài sản thế chấp, có thời điểm chưa tích cực hợp tác, phối hợp với ngân hàng trong xử lý nghĩa vụ trả nợ gốc, lãi khi dự án không triển khai theo đúng tiến độ. 

Về phía LPBank Điện Biên, chi nhánh thẩm định phương án sử dụng vốn, dự án chưa có giấy chứng nhận điều chỉnh dự án, quyết định thu hồi đất, giao đất, giải phóng mặt bằng của cấp có thẩm quyền; chưa có báo cáo đánh giá tác động môi trường của dự án. 

Công tác giải ngân thiếu hoá đơn, chứng từ chứng minh mục đích sử dụng vốn, chưa có biện pháp quản lý chặt chẽ các chi phí phát sinh của dự án để đảm bảo số tiền giải ngân được sử dụng đúng mục đích. 

Công tác kiểm tra, giám sát chưa đầy đủ, kịp thời, đảm bảo các nội dung theo thông báo phê duyệt của hội sở, dẫn đến chưa kịp thời có biện pháp ứng xử đề xuất phù hợp để xử lý.

LPBank Điện Biên đã dừng giải ngân do khách hàng vi phạm hợp đồng, tuy nhiên LPBank hội sở chưa có văn bản chỉ đạo về việc xử lý khoản vay, giải pháp quản lý tài sản thế chấp, ảnh hưởng đến khả năng thu hồi vốn.

LPBank đã cử một đoàn kiểm toán nội bộ làm việc tại Chi nhánh Điện Biên và chỉ ra tồn tại của khách hàng vay chưa tuân thủ đầy đủ điều kiện về quản lý TSĐB, quản lý sau cho vay, kiến nghị chi nhánh tuân thủ đầy đủ điều kiện của cấp phê duyệt, không đưa ra kiến nghị cụ thể đối với chi nhánh và tổng giám đốc về giải pháp xử lý.

Kiểm tra đối với khách hàng doanh nghiệp khác, cơ quan TTGS phát hiện có 3 khách hàng với tổng dư nợ hơn 2,1 tỷ đồng có TSĐB chưa định giá lại định kỳ theo quy định.

Khách hàng vay thế chấp tài sản tại LPBank Điện Biên nhưng qua CIC phát hiện khách hàng cũng đang thế chấp toàn bộ tài sản tại ngân hàng khác.

TTGS Chi nhánh Điện Biên yêu cầu LPBank Điện Biên thực hiện 2 khuyến nghị và 25 kiến nghị (trong đó có 15 kiến nghị về công tác tín dụng, 10 kiến nghị về công tác thanh toán để phòng ngừa rủi ro, nâng cao chất lượng hoạt động. Đồng thời yêu cầu LPBank thực hiện 5 kiến nghị để khắc phục các vi phạm, hạn chế và giảm thiểu rủi ro, nâng cao chất lượng hoạt động của LPBank Điện Biên.

Học sư phạm đi làm ngân hàng, nhân viên mặc trang phục có túi vào kho tiền

Thực hiện thanh tra, giám sát tại Vietcombank Chi nhánh Phú Yên trong thời gian từ 1/1/2022-31/5/2024, TTGS NHNN Chi nhánh Phú Yên phát hiện còn một số tồn tại.

Theo đó, Vietcombank Phú Yên chưa thu thập đầy đủ các tài liệu, thông tin để đánh giá khả năng tài chính, nguồn trả nợ của khách hàng đối với 769 món vay có tổng dư nợ 994 tỷ đồng. 

Đánh giá thông tin quan hệ tín dụng của khách hàng đối với ngân hàng khác trên địa bàn chưa đầy đủ dẫn đến chưa đảm bảo hợp lý về mức cấp tín dụng đối với 20 món vay có tổng dư nợ 29,76 tỷ đồng.

Vietcombank Phú Yên có 34 món vay, tổng dư nợ 110 tỷ đồng còn tồn tại liên quan tài sản đảm bảo. Chi nhánh cũng chưa kiểm tra việc sử dụng vốn vay một cách chặt chẽ, đầy đủ với 710 món vay, dư nợ 1.039 tỷ đồng. Một số trường hợp tiềm ẩn rủi ro khi nhóm khách hàng liên quan có người quản trị điều hành/người đại diện pháp luật/chủ hộ kinh doanh có mối quan hệ gia đình, có sự chi phối lẫn nhau.

Thanh tra việc chấp hành các quy định kho quỹ tại Vietcombank Phú Yên, còn phát sinh trường hợp chứng từ thu, chi tiền mặt không có bảng kê/biên bản giao nhận,…

Các thành viên giữ chìa khoá kho tiền mặc trang phục có túi khi vào kho tiền. Các thành phần thực hiện nhiệm vụ vào quầy giao dịch tiền mặt của Vietcombank Phú Yên và các phòng giao dịch mặc trang phục có túi….; chưa tăng cường chi loại 10.000 đồng và 20.000 đồng theo quy định.

TTGS kết luận trách nhiệm thuộc về chuyên viên và lãnh đạo các cấp thuộc Vietcombank có liên quan trực tiếp đến các tồn tại được chỉ ra.

Cũng tại Phú Yên, TTGS NHNN Chi nhánh Phú Yên đã thực hiện thanh tra tại VPBank Chi nhánh Phú Yên. Theo kết luận thanh tra, VPBank Phú Yên đã cho vay liên quan đến bất động sản chiếm tỷ lệ 37% trong tổng dư nợ hơn 856 tỷ đồng tính đến 31/5. Một số món vay còn thẩm định sơ sài, chưa chặt chẽ, thẩm định mức vốn cho vay chưa phù hợp (cao hơn) so với tổng chi phí của phương án vay vốn,…

Công tác kiểm tra sau cho vay tại VPBank Phú Yên chưa chặt chẽ, công tác thẩm định, xét duyệt hồ sơ còn sơ sài, tiềm ẩn rủi ro trong việc đánh giá khả năng trả nợ của khách hàng. Tỷ lệ nợ nhóm 2 tại thời điểm 31/5 là 8,2%, tiềm ẩn rủi ro chuyển thành nợ xấu.

Hoạt động cho vay khách hàng ngoài địa bàn chiếm 42% tổng dư nợ, tiềm ẩn rủi ro trong công tác quản lý khách hàng, kiểm tra sau cho vay, TSĐB khoản vay.

Việc VPBank quy định sản phẩm vay mua ô tô có nội dung “Nếu KH không tái tục bảo hiểm TSBĐ: Lãi suất và biên độ vay cộng (+) 3%/năm”. Việc này tiềm ẩn rủi ro quản lý TSBĐ, ảnh hưởng đến khả năng thu hồi vốn trong trường hợp ngân hàng xử lý TSBĐ.

TTGS cũng chỉ ra rủi ro hoạt động tại VPBank Phú Yên khi CBNV được tuyển dụng có chuyên ngành đào tạo không liên quan đến tài chính, ngân hàng (như sư phạm, quản trị văn phòng, khoa học môi trường, quản trị văn hoá du lịch,…), tiềm ẩn rủi ro về năng lực thực hiện của CBNV.

Mặc dù chỉ ra những rủi ro trong hoạt động của VPBank Phú Yên, nhưng TTGS cũng kết luận chưa phát sinh hậu quả trong hoạt động của chi nhánh. TTGS NHNN Chi nhán Phú Yên yêu cầu VPBank hội sở thực hiện 1 kiến nghị và 2 khuyến nghị, yêu cầu VPBank Phú Yên thực hiện 7 kiến nghị và 6 khuyến nghị cảnh báo rủi ro để chi nhánh phòng ngừa rủi ro, nâng cao chất lượng hoạt động.