Nhà đầu tư cần duy trì một tỷ lệ tiền mặt hợp lý để sẵn sàng giải ngân khi thị trường chiết khấu mạnh

Đánh giá lại rủi ro

Hiện tại, VN-Index đã có một số phiên tăng điểm sau đợt giảm sâu. Anh Trần Việt Trung, một nhà đầu tư tại Hà Nội cho biết, nhịp hồi phục kể từ phiên 10/4/2025 đã giúp tài khoản của anh giảm bớt mức lỗ từ 38% còn 16,5%. Trong đó, một số cổ phiếu hồi lại nhanh hơn trong danh mục như MWG, HPG…, nhưng vẫn có những mã không lên theo kịp thị trường như IDC. Riêng với cổ phiếu IDC, nhà đầu tư này mua ở vùng giá trên 50.000 đồng/cổ phiếu, hiện ghi nhận lỗ hơn 30%.

Trước đó, mã IDC cùng với SZC được nhiều nhà đầu tư đưa vào danh mục nắm giữ trung và dài hạn, dựa trên hiệu quả kinh doanh khả quan của các doanh nghiệp bất động sản khu công nghiệp, nhưng đây cũng là nhóm có tỷ lệ giảm mạnh nhất trong đợt thị trường chứng khoán đối mặt với cú sốc thuế quan của Mỹ.

Trong danh mục của anh Trung hiện nay, một số cổ phiếu ghi nhận lãi 8 - 10% khi tham gia đua lệnh phiên 10/4, nhưng khối lượng mua vào không lớn, vì đây là phiên có thanh khoản thấp nhất do “trắng” bên bán.

Theo anh Trung, thuế quan không phải là một sự kiện nhất thời, mà sẽ có tác động lâu dài lên kinh tế thế giới, từ đó ảnh hưởng tới thị trường chứng khoán. Khó có thể dự báo được những thay đổi về chính sách thuế quan của chính quyền Mỹ cũng như tiến trình đàm phán về thương mại giữa Việt Nam và Mỹ, nhưng có thể nói, rủi ro đối với nhà đầu tư trên thị trường chứng khoán đã tăng lên. Do kinh tế gặp nhiều thách thức hơn nên định giá thị trường chứng khoán nói chung và cổ phiếu nói riêng sẽ phải tính toán lại.

Mặc dù thị trường chứng khoán thế giới phục hồi theo hình chữ V, sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump quyết định tạm hoãn áp dụng thuế đối ứng với 75 quốc gia bao gồm Việt Nam trong 90 ngày, nhưng mức độ căng thẳng trong cuộc chiến thương mại gia tăng khi liên tục có những hành động đáp trả về thuế giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới là Mỹ và Trung Quốc.

Ông Tô Quốc Bảo, Giám đốc Chiến lược thị trường, Công ty Chứng khoán Dầu khí (PSI) cho rằng, về mặt kỹ thuật, nhiều cổ phiếu đang rơi vào vùng quá bán rất sâu, cho thấy khả năng sẽ sớm xuất hiện các nhịp hồi phục. Về mặt định giá, P/E dự báo năm 2025 của thị trường giảm xuống dưới 10 lần, mức chiết khấu tương đương đáy của giai đoạn dịch Covid-19. Tuy nhiên, chiến tranh thương mại có thể khiến thị trường chứng khoán tiếp tục biến động mạnh. Nhà đầu tư nên hành động cẩn trọng và xác định rõ khả năng chống chịu của bản thân. Yếu tố thanh khoản trên thị trường cũng là điều các nhà đầu tư cần quan sát kỹ. Việc thanh khoản hạ nhiệt trong những phiên giao dịch gần đây sau khi bùng nổ trước đó là một tín hiệu tốt, cho thấy nguồn cung được siết lại khi những tin tức xấu nhất cho tới thời điểm hiện tại đều đã phản ánh vào chỉ số thị trường cũng như giá các cổ phiếu.

Kỳ vọng, Ngân hàng Nhà nước có xu hướng giữ chính sách tiền tệ nới lỏng, lãi suất ở mức thấp, đẩy mạnh tín dụng để kích thích kinh tế sẽ hỗ trợ thị trường chứng khoán. Mặc dù vậy, dư địa hạ thêm lãi suất không còn nhiều, trong khi Cục Dự trữ Liên bang Mỹ có thể duy trì lãi suất USD cao trong thời gian dài hơn sẽ gây áp lực lên tỷ giá, khiến dòng vốn ngoại tiếp tục chảy ra khỏi các thị trường mới nổi, trong đó có Việt Nam.

Lọc cơ hội kỹ hơn

Khi thị trường dần ổn định, việc lựa chọn cổ phiếu thuộc các ngành có nền tảng vững chắc và tiềm năng tăng trưởng sẽ giúp nhà đầu tư nắm bắt cơ hội phục hồi và tạo ra giá trị bền vững trong danh mục đầu tư.

Việc điều chỉnh kỳ vọng, đánh giá lại rủi ro, chọn lọc cổ phiếu kỹ hơn là rất cần thiết đối với nhà đầu tư chứng khoán trong bối cảnh thị trường có nhiều biến động, nhất là khi triển vọng của không ít doanh nghiệp niêm yết bị ảnh hưởng bởi yếu tố thuế quan.

Theo các chuyên gia, việc giải ngân chỉ nên tiến hành với các nhóm cổ phiếu ít bị ảnh hưởng bởi yếu tố thuế quan như ngân hàng, đầu tư công. Thời điểm mua cũng phải cân nhắc kỹ, nên mua khi giá điều chỉnh mạnh và tránh tham gia khi thị trường hồi phục nhanh. Tuy nhiên, nhà đầu tư không nên quá lo lắng, vì lịch sử chỉ ra rằng, sau mỗi lần sụt giảm thì thị trường chứng khoán thường bước vào chu kỳ tăng mới. Nhà đầu tư cần có sự chuẩn bị trước để vừa đảm bảo an toàn, vừa có đủ vốn tham gia vào thị trường khi cơ hội xuất hiện rõ ràng hơn.

Ông Trần Thiên Hà, Tổng giám đốc Công ty Chứng khoán APG đánh giá, thị trường vừa trải qua một nhịp biến động chưa từng có trong lịch sử. Hiện tại, nhà đầu tư cần lưu ý đến việc bảo toàn vốn, nhất là với những người đang sử dụng đòn bẩy cần giảm bớt tỷ lệ vay ký quỹ (margin), kể cả chấp nhận cắt lỗ. Bởi lẽ, thời gian hoãn áp thuế của Mỹ chỉ đủ để các bên thích nghi với chiến tranh thương mại. Các nhóm ngành xuất khẩu như dệt may, thủy sản, đồ gỗ, cao su, giấy, dây cáp điện và nhóm ngành bất động sản khu công nghiệp, logistics có thể chịu tác động về dài hạn vì nguy cơ giảm lượng đơn hàng cũng như biên lợi nhuận. Chính vì vậy, nhà đầu tư cần xem xét kỹ hơn cổ phiếu đầu tư, đồng thời tái cơ cấu danh mục sang các nhóm ngành ít chịu tác động trực tiếp từ thương chiến và hưởng lợi khi các động lực tăng trưởng trong nước có cơ hội vươn lên như ngân hàng, vật liệu xây dựng, đầu tư công, chứng khoán, công nghệ, hàng không.

“Việc lựa chọn cổ phiếu thuộc các ngành có nền tảng vững chắc ở thời điểm hiện tại như đầu tư công, bán lẻ nội địa sẽ giúp nhà đầu tư nắm bắt cơ hội phục hồi và tạo ra giá trị bền vững trong danh mục đầu tư”, ông Hà nói.

Trong khi đó, ông Tô Quốc Bảo nhìn nhận, thị trường chứng khoán Việt Nam đang được giao dịch ở mức định giá thấp so với quá khứ và tương quan khu vực. Điều này tạo ra biên an toàn hấp dẫn cho các nhà đầu tư dài hạn, nhất là khi dòng tiền dần có sự lựa chọn thông minh hơn, phân hóa và tập trung vào những nhóm doanh nghiệp có khả năng ít chịu ảnh hưởng bởi thuế quan và cuộc chiến thương mại Mỹ - Trung. Bên cạnh đó, việc hệ thống KRX dự kiến đi vào hoạt động từ ngày 5/5 tới sẽ giúp thị trường chứng khoán tăng tính minh bạch, rút ngắn thời gian thanh toán, mở đường cho các sản phẩm phái sinh mới… Đây sẽ là một trong những yếu tốt nền tảng để thị trường sớm được nâng hạng, thu hút dòng vốn ngoại quay trở lại.

Tuy tình hình vĩ mô thế giới và trong nước còn nhiều thách thức, nhưng đây cũng là cơ hội cho các nhà đầu tư giá trị tham gia thị trường chứng khoán trong một vị thế hấp dẫn hơn. Nhà đầu tư cần đánh giá lại khẩu vị rủi ro để phân bổ nguồn vốn một cách chủ động và linh hoạt theo từng chu kỳ của thị trường, trong đó luôn giữ một tỷ lệ tiền mặt hợp lý, sẵn sàng giải ngân khi thị trường chiết khấu mạnh do yếu tố tâm lý ngắn hạn; đa dạng hóa nhóm ngành đầu tư bằng cách kết hợp cổ phiếu tăng trưởng và cổ phiếu giá trị để cân bằng rủi ro danh mục. Ngoài ra, nhà đầu tư cũng cần theo dõi sát sao chính sách của các nước lớn, vì đây là yếu tố ảnh hưởng mạnh đến dòng vốn và tâm lý trên thị trường.