Mua nợ doanh nghiệp - Cơ hội và rủi ro

Việc mua lại khoản nợ của doanh nghiệp khác không chỉ là một chiến lược tài chính mà còn mở ra cơ hội đầu tư và mở rộng kinh doanh. CTCP Đầu tư MST (Mã MST - HNX), một doanh nghiệp niêm yết trên sàn HNX, gần đây đã thực hiện thương vụ mua lại khoản nợ lớn, thu hút sự chú ý từ giới tài chính và bất động sản.

Việc mua lại nợ với giá chiết khấu mang lại nhiều lợi ích cho doanh nghiệp, bao gồm:

- Tận dụng tài sản đảm bảo: Nhiều khoản nợ gắn với các tài sản có giá trị như bất động sản hoặc dự án lớn. Bên mua có thể sở hữu các tài sản này với giá thấp hơn thị trường.

- Thâu tóm gián tiếp doanh nghiệp: Đây là cách tiếp cận để kiểm soát dự án hoặc công ty mà không cần mua cổ phần trực tiếp, thông qua việc xử lý tài sản thế chấp.

- Mở rộng hoạt động: Mua nợ cũng giúp doanh nghiệp xây dựng mối quan hệ chiến lược hoặc bổ sung danh mục đầu tư dài hạn.

Tuy nhiên, chiến lược này cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro như khó thu hồi nợ, vướng mắc pháp lý hoặc tài sản thế chấp bị giảm giá trị.

MST trúng đấu giá khoản nợ của Greenhill Village

Ngày 29/11/2024, Trung tâm Dịch vụ đấu giá tài sản TP. HCM công bố biên bản đấu giá, ghi nhận MST trúng khoản nợ của CTCP Greenhill Village tại VietinBank Thủ Thiêm với giá trị 410 tỷ đồng. Đây là mức khởi điểm của khoản nợ, bao gồm: dư nợ gốc 393 tỷ đồng, lãi cộng dồn 85 tỷ đồng, và lãi phạt quá hạn 16,5 tỷ đồng.

Tài sản đảm bảo cho khoản nợ là quyền khai thác giá trị đất và tài sản thuộc dự án Khu du lịch nghỉ dưỡng Greenhill Village Quy Nhơn, với tổng diện tích 16,62ha. Dự án này từng được điều chỉnh vốn đầu tư từ 230 tỷ đồng lên 2.595 tỷ đồng vào năm 2022. Mặt khác, tiến độ dự án cũng được điều chỉnh thêm 2 năm, từ quý III/2018 đến quý II/2024.

Theo kết luận điều tra, vào năm 2022, bà Trương Mỹ Lan, Chủ tịch Tập đoàn Vạn Thịnh Phát, đã chuyển 14,5 triệu USD (tương đương 350 tỷ đồng) cho ông Tạ Hùng Quốc Việt, Tổng Giám đốc Greenhill Village, để nhận chuyển nhượng dự án này. Tuy nhiên, chỉ hai ngày sau đó, bà Lan bị khởi tố và thương vụ không thể hoàn tất. Ông Việt sau đó đã hoàn trả toàn bộ số tiền cho cơ quan chức năng.

Khi Vạn Thịnh Phát rút lui, dự án Greenhill Village lọt vào tầm ngắm của MST. Vào năm 2023, MST chi 198,3 tỷ đồng để mua 18% vốn tại Greenhill Village và tiếp tục đẩy mạnh đầu tư thông qua các hợp đồng hợp tác chiến lược.

Không thể hoàn tất thương vụ thâu tóm bởi nhóm Vạn Thịnh Phát, dự án Greenhill Village Quy Nhơn ngay lập tức lọt vào tầm ngắm của CTCP Đầu tư MST.

Năm 2023, MST đã chi 198,3 tỷ đồng để sở hữu 18% vốn tại CTCP Greenhill Village. Đồng thời, CTCP Đầu tư và Xây dựng Vina2 (VC2), pháp nhân mà MST nắm giữ 36,16% vốn, cũng công bố kế hoạch mua thêm 18% cổ phần tại Greenhill Village, tuy nhiên thương vụ này vẫn chưa hoàn tất. Đáng chú ý, cả MST và VC2 đều liên quan trực tiếp đến dự án Greenhill Village Quy Nhơn với vai trò lần lượt là nhà thầu và đơn vị phát triển dự án.

Ngày 7/11/2024, HĐQT Đầu tư MST đã thông qua hợp đồng tổng thầu EPC trị giá hơn 2.014 tỷ đồng với Greenhill Village. Thời gian thi công dự kiến kéo dài trong 5 năm.

Bên cạnh đó, doanh nghiệp của Chủ tịch Nguyễn Huy Quang đã ký hợp đồng hợp tác đầu tư với CTCP Huy Dương Group cho dự án Greenhill Village, với tổng giá trị 1.810 tỷ đồng. Đáng chú ý, MST hiện cũng sở hữu 19% vốn tại Huy Dương Group – một công ty sản xuất điện. Giá trị gốc khoản đầu tư vào Huy Dương Group tính đến cuối tháng 9/2024 là 28,5 tỷ đồng.

Được biết, Huy Dương Group vừa huy động thành công 900 tỷ đồng trái phiếu với lãi suất 12,5%/năm và kỳ hạn 5 năm. Khoản vốn này nhằm bổ sung nguồn lực cho các dự án của công ty.

Tiềm lực MST ra sao?

VietinBank - đơn vị đấu giá khoản nợ - cho biết, CTCP Greenhill Village là doanh nghiệp bất động sản được thành lập từ năm 2018, có địa chỉ tại Hà Nội. Người đại diện pháp luật là ông Nguyễn Thế Hoàng, Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng Giám đốc.

Với loạt động thái từ đấu giá khoản nợ, ký kết hợp đồng tổng thầu và hợp tác đầu tư, MST đang nỗ lực củng cố vị thế tại dự án Greenhill Village – một dự án được kỳ vọng trở thành điểm nhấn trong lĩnh vực du lịch và bất động sản tại Quy Nhơn. Tuy nhiên, tại thời điểm thâu tóm, dự án đã quá hạn hoàn thành gần nửa năm.

Từ năm 2015 đến nay, quy mô của MST đã mở rộng đáng kể, vốn điều lệ tăng từ 10 tỷ đồng lên mức hiện tại. Tuy nhiên, lợi nhuận của doanh nghiệp đang giảm dần trong hai năm gần nhất. Quý III/2024, công ty ghi nhận doanh thu 274 tỷ đồng, lãi sau thuế gần 5,2 tỷ đồng.

Tính đến cuối tháng 9/2024, Đầu tư MST có tổng tài sản hơn 1.300 tỷ đồng; nợ phải trả ở mức 465 tỷ đồng. Đáng lưu ý, với lượng tiền mặt thực có chỉ 1,4 tỷ đồng, cùng sự phức tạp về tài chính và cấu trúc sở hữu trong quá trình thâu tóm dự án Greenhill Village, đã đặt ra những hoài nghi về khả năng thực hiện dự án này hoặc một toan tính khác.

Việc thâu tóm Greenhill Village có thể là một bước đi chiến lược nhưng thành bại sẽ phụ thuộc lớn vào cách MST quản lý nguồn lực và triển khai dự án. Những bài học từ các thương vụ mua lại nợ trước đây cho thấy, rủi ro không chỉ xuất phát từ biến động thị trường mà còn đến từ nội tại doanh nghiệp. Với MST, dự án Greenhill Village sẽ là phép thử quan trọng, đánh giá tầm nhìn chiến lược và năng lực thực thi trong thời gian tới.

Xem thêm tại nguoiquansat.vn