Sáng 8/2, trong chương trình công tác tại Quảng Nam, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã tới thăm một số cơ sở kinh tế trọng điểm, doanh nghiệp lớn của tỉnh.

Thủ tướng đã tới khảo sát cảng quốc tế Chu Lai, sân bay quốc tế Chu Lai, các nhà máy và thăm, làm việc với Công ty Cổ phần Tập đoàn Trường Hải (Thaco) tại Khu kinh tế mở Chu Lai.

Khu kinh tế mở Chu Lai là khu kinh tế ven biển đầu tiên được Thủ tướng Chính phủ quyết định thành lập năm 2003, là một trong 8 nhóm khu kinh tế trọng điểm quốc gia, với mô hình khu kinh tế tổng hợp, áp dụng các cơ chế chính sách mới, tạo môi trường đầu tư thuận lợi, bình đẳng, phù hợp theo thông lệ quốc tế.

Tại đây, Thủ tướng ghi nhận, biểu dương, đánh giá cao hoạt động và kết quả đạt được của doanh nghiệp sau hơn 2 năm từ chuyến thăm trước. Cụ thể, các sản phẩm có chất lượng cao hơn, tỉ lệ nội địa hóa nhiều hơn, giá thành phù hợp hơn, số hóa, tự động hóa nhiều hơn, giải quyết nhiều việc làm, đóng góp lớn cho ngân sách, phát huy trách nhiệm xã hội, đặc biệt là đã chú trọng công tác nghiên cứu và phát triển, thúc đẩy đổi mới sáng tạo, công nghiệp hóa.

Đặc biệt, tại buổi làm việc, người đứng đầu Chính phủ đã đề nghị tập đoàn tham gia nghiên cứu, chuyển giao công nghệ, sản xuất toa tàu đường sắt tốc độ cao, tiến tới nghiên cứu, chuyển giao công nghệ và sản xuất đầu máy.

Người đứng đầu Chính phủ bày tỏ tin tưởng rằng với nền tảng công nghiệp cơ khí - ôtô hiện đại cùng kinh nghiệm trong sản xuất, Thaco hoàn toàn có thể từng bước làm chủ công nghệ và tham gia vào chuỗi cung ứng ngành đường sắt.

Việc phát triển sản phẩm toa tàu và đầu máy nội địa không chỉ giúp giảm phụ thuộc vào nhập khẩu mà còn tạo động lực phát triển cho ngành công nghiệp hỗ trợ trong nước.

Thaco được biết đến là một trong những doanh nghiệp tư nhân lớn nhất Việt Nam, hoạt động đa ngành, bao gồm các ngành ô tô, nông nghiệp, cơ khí và công nghiệp hỗ trợ, đầu tư-xây dựng, thương mại-dịch vụ và logistics, phát triển trên nền tảng quản trị công nghiệp, có tính tích hợp và bổ trợ.

Tổng nộp ngân sách của doanh nghiệp này năm 2024 là hơn 23.700 tỷ đồng, trong đó nộp ngân sách tỉnh Quảng Nam hơn 19.300 tỷ đồng. Tập đoàn cũng giải quyết việc làm cho hơn 60.000 lao động, riêng Quảng Nam là 15.000 lao động.

Ưu tiên tối đa cho doanh nghiệp trong nước xây dựng đường sắt tốc độ cao

Việc dành ưu tiên tối đa cho doanh nghiệp trong nước thực hiện dự án đường sắt tốc độ cao trên tất cả các lĩnh vực, từ tư vấn, thi công xây lắp, đến sản xuất vật liệu; công nghiệp đường sắt... đã được Đảng, Chính phủ nêu trước đó.

Tại buổi tọa đàm về đường sắt tốc độ cao do báo Giao thông tổ chức hồi cuối tháng 11/2024, các doanh nghiệp cũng đặt câu hỏi liệu doanh nghiệp trong nước, cụ thể là nhà thầu có thể tham gia dự án theo hình thức nào, ở khâu nào?

Trả lời tại buổi tọa đàm, ông Vũ Hồng Phương, Giám đốc Ban QLDA đường sắt (Bộ GTVT) cho biết, trong phương án nghiên cứu đã đưa ra mô hình hợp đồng EPC. Mô hình này sẽ được Bộ GTVT cụ thể hóa trong báo cáo nghiên cứu khả thi khi dự án chính thức được Quốc hội thông qua.

"Quan điểm của Đảng, Chính phủ là ưu tiên tối đa cho doanh nghiệp trong nước trên tất cả các lĩnh vực, từ tư vấn, thi công xây lắp, đến sản xuất vật liệu; công nghiệp đường sắt...Vì vậy, nghiên cứu của Bộ GTVT đã đề xuất các cơ chế, chính sách đặc thù rất cụ thể, có ưu đãi để các cơ sở đào tạo trong nước liên kết với nước ngoài, từ giáo trình, giáo viên, giảng viên để đào tạo trong nước từ sớm, hoặc đưa ra nước ngoài đào tạo những chuyên ngành riêng cho đường sắt tốc độ cao", ông Phương nhấn mạnh.

Bộ GTVT cũng cho biết, nhu cầu nhân lực cho dự án đường sắt cao tốc vô cùng lớn. Theo tính toán của cơ quan này, dự án sẽ cần khoảng 240.000 công nhân kỹ thuật cho thi công xây lắp hạ tầng, 13.800 nhân lực vận hành và khoảng 2.000 chuyên gia tư vấn.

Tham gia Tọa đàm, ông Đào Ngọc Vinh, Tổng giám đốc Tổng công ty Tư vấn thiết kế giao thông vận tải (TEDI) và nhiều doanh nghiệp xây dựng lớn như Tập đoàn Đèo Cả, Tập đoàn Cienco4, Tổng công ty 319 Bộ Quốc phòng đều khẳng định: "Doanh nghiệp trong nước đủ khả năng đáp ứng các yêu cầu kĩ thuật xây dựng đường sắt tốc độ cao".

Liên quan đến dự án, ngày 7/2, Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét thông qua dự thảo nghị quyết về nguyên tắc, tiêu chí và định mức phân bổ vốn đầu tư công nguồn ngân sách nhà nước giai đoạn 2026 - 2030.

Theo đó, so với nguyên tắc phân bổ vốn đầu tư công 5 năm trước, giai đoạn tới nguồn lực này sẽ được ưu tiên bố trí để thực hiện các dự án quan trọng quốc gia như đường sắt tốc độ cao, đường sắt đô thị, cũng như các dự án kết nối có tác động liên vùng, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội nhanh, bền vững.