Ngược về quá khứ, Chứng khoán Rồng Việt (VDSC) nhìn nhận công thức thành công của chuỗi Điện Máy Xanh (ĐMX) của CTCP Đầu tư Thế Giới Di Động (Mã: MWG) dựa trên các yếu tố, đầu tiên là tham gia vào giai đoạn “tiền bùng nổ” 2010 - 2012 của thị trường điện máy, vốn đang có tỷ lệ thâm nhập thấp và có dấu hiệu chuyển mình.

Thứ hai là sử dụng hai chiến lược một là siêu thị mini len lỏi trong dân tạo nhiều điểm chạm khách hàng, hai là chiến lược tạo điểm trội trong dịch vụ khách hàng so với các chuỗi thời bấy giờ - dịch vụ cho vay tiêu dùng và dịch vụ lắp đặt, bảo hành.

Hiệu quả của công thức nhanh chóng được chứng minh khi thị trường điện máy bùng nổ mạnh sau đó nhờ thu nhập tăng song song yêu cầu cao hơn trong chất lượng cuộc sống người dân và ĐMX là cái tên đi đầu với CAGR doanh thu của chuỗi trong giai đoạn 2012 - 2017 đạt 91,4%/năm.

Tham chiếu đến tổng thể thị trường Indonesia, VDSC nhìn thấy tiềm năng bứt phá của mảng điện máy của MWG tại quốc gia này.

Cụ thể, tỷ lệ thâm nhập ở mức thấp (dưới 50%) ở hầu hết các phân khúc chính như tủ lạnh, máy lạnh, máy giặt, TV. 

Quy mô thị trường Indonesia lớn hơn Việt Nam xét trên khía cạnh dân số. Dân số Indonesia gấp 2,7 lần so với Việt Nam tính đến 2023. Điều này được thể hiện rõ hơn qua thị trường công nghệ thông tin (CNTT), khi Indonesia khai phá hết tiềm năng thị trường này với tỷ lệ thâm nhập đạt mức giới hạn (>80%) thì doanh thu CNTT gấp 2,6 lần Việt Nam tính đến năm 2023. 

Điện máy thường vào pha tăng trưởng sau khi thị trường CNTT đi vào pha bão hòa được xem như “nấc thang mới” trong tiện ích cuộc sống của người dân (điện thoại, máy tính, điện máy), với ví dụ điển hình về tăng trưởng hai thị trường này tại Việt Nam.

Bước đi của hai ông lớn MWG (tại Việt Nam), Erajaya (tại Indonesia) về khẩu vị thị trường là tương đồng khi đánh chiếm thị trường CNTT trước, tạo bàn đạp cho mở rộng sang thị trường điện máy sau đó. 

Chuỗi EraBlue còn nhiều việc cần làm trong bối cảnh cạnh tranh cao

VDSC đánh giá bước đi EraBlue của MWG, nhằm thâm nhập vào thị trường điện máy Indonesia, là hợp lý về bước đầu trong công thức mở chuỗi bán lẻ thành công – “lựa chọn miếng bánh tổng thể”.

MWG đã từng không thành công trong việc mở chuỗi ở thị trường nước ngoài do lựa chọn sai “mảnh đất khởi nghiệp” – Campuchia với chuỗi điện máy Bluetronics, đã phải đóng cửa toàn bộ trong quý I/2023 sau 5 năm thành lập với khoản lỗ lớn.

Nguyên nhân chủ yếu đến từ thị trường điện máy ở đây có đặc tính nhỏ (dân số ít hơn Việt Nam), tín hiệu “bùng nổ”, vào pha tăng trưởng chưa xuất hiện. Điều này ngược lại với những gì thị trường điện máy Indonesia đang sở hữu.

Các chuyên gia phân tích đánh giá điều kiện “cần” cho EraBlue thành công đã có (yếu tố thị trường), tuy nhiên, VDSC cho rằng EraBlue cần thêm điều kiện “đủ” đến từ sức cạnh tranh đối với các cửa hàng nhỏ lẻ truyền thống, các nhà bán lẻ khác và các nền tảng trực tuyến ở Indonesia, để trở thành “Điện Máy Xanh thứ hai” theo mục tiêu lớn của ban lãnh đạo MWG đề ra.

Do đó, công thức thành công của chuỗi Điện máy xanh đã được MWG & Erajaya sử dụng lại cho chuỗi điện máy EraBlue.

Cụ thể, dạng siêu thị mini (dưới 1.000 m2) để len lỏi trong dân dễ dàng cho việc phục vụ khách hàng và tạo “sức ảnh hưởng thương hiệu”. 

Thứ hai là cung cấp dịch vụ giao hàng, bảo hành nhanh chóng và chuẩn xác, khởi tạo website cung cấp đầy đủ thông tin về sản phẩm: đặc tính, tên, giá cả nhằm thu hút khách hàng đến chuỗi cửa hàng vật lý. 

Tuy nhiên, đơn vị phân tích này cho rằng các chuỗi cửa hàng vật lý trong trung tâm thương mại như Electronic City hay Hartono không phải đối thủ lớn nhất của MWG tại Indonesia. Thay vào đó, sự lớn mạnh nhanh của các nền tảng mua hàng trực tuyến tại quốc gia này như Shopee, Lazada, Tik Tok Shop, là điểm cản nguy hiểm nhất cho việc nhân rộng mô hình EraBlue. 

Thị phần của các trang thương mại điện tử trong bán lẻ điện máy ở Indonesia đang mở rộng nhanh chóng với 2018 - 2023 CAGR cho doanh thu đạt 96,9%/năm, trong khi đó, tỷ lệ này cho kênh trung tâm thương mại/siêu thị & cửa hàng nhỏ lẻ/chuỗi bán lẻ ở mức khiêm tốn, đạt lần lượt 33,9%/năm, 4,1%/năm. 

Kết luận lại, các nhà phân tích cho rằng EraBlue có tiềm năng để giật về miếng bánh điện máy xấp xỉ 70% từ các cửa hàng nhỏ lẻ/chuỗi bán lẻ khác nhờ vào công thức thành công từ ĐMX và kinh nghiệm vận hành từ chuỗi bán lẻ CNTT đứng đầu tại Indonesia – Erayaja.

Tuy nhiên, tăng trưởng của chuỗi phụ thuộc nhiều vào tốc độ chuyển đổi mua hàng sang các trang thương mại điện tử, vốn có lợi thế về giá và đang tăng trưởng “thần tốc” về mặt hàng điện máy, tương tự như thị trường Việt Nam.

EraBlue hiện đang ghi nhận mức lỗ ròng ước tính (từ báo cáo tài chính của MWG) trong quý I, quý II lần lượt 53 và 71 tỷ đồng.

Số lượng cửa hàng tăng từ 38 ở tháng 12/2023, lên 55 ở tháng 3/2024 và 75 ở tháng 9, dự kiến cán mốc 85 vào cuối năm nay.