Gian nan tìm phương án tái cơ cấu

Theo Ngân hàng Nhà nước (NHNN), 5 ngân hàng được kiểm soát đặc biệt gồm Ngân hàng Xây dựng (CBBank), Ngân hàng Đại Dương (OceanBank), Ngân hàng Dầu khí Toàn cầu (GPBank), Ngân hàng thương mại cổ phần Đông Á (DongABank) và Ngân hàng Thương mại cổ phần Sài Gòn (SCB).

Báo cáo thẩm tra của Ủy ban Kinh tế Quốc hội đã nhận xét, tình trạng các ngân hàng yếu kém, bị kiểm soát đặc biệt kéo dài từ năm 2015 đến nay vẫn chưa dứt điểm, chưa có phướng án xử lý cụ thể. Quá trình triển khai xử lý các ngân hàng yếu kém gặp nhiều khó khăn về hành lang pháp lý và cơ chế hỗ trợ.

Vào tháng 5/2023, NHNN cho biết, cơ quan này đã trình và được cấp có thẩm quyền phê duyệt chủ trương chuyển giao bắt buộc với 4 ngân hàng được kiểm soát đặc biệt, trong đó có 3 ngân hàng mua bắt buộc (CBBank, OceanBank, GPBank) và DongABank.

Thống đốc NHNN Nguyễn Thị Hồng cho hay, quá trình tái cơ cấu ngân hàng yếu kém kéo dài do việc tìm kiếm, đàm phán ngân hàng thương mại đủ điều kiện nhận chuyển giao bắt buộc khó khăn vì phụ thuộc lớn vào việc tự nguyện tham gia của các ngân hàng thương mại và cần thời gian để thuyết phục cổ đông, nhất là cổ đông lớn, cổ đông chiến lược nước ngoài đồng thuận tham gia.

Ngay cả khi các phương án chuyển giao bắt buộc được phê duyệt, lộ trình xử lý các ngân hàng yếu này cũng phải kéo dài 8-10 năm. Sau khi tái cơ cấu thành công, các ngân hàng yếu kém này có thể được ngân hàng nhận chuyển giao bắt buộc sáp nhập vào để tăng quy mô hoặc bán đi như một khoản đầu tư, hoặc cũng có thể lựa chọn phương án IPO thành một ngân hàng thương mại cổ phần độc lập.

Bên cạnh đó, cơ chế chính sách, nguồn lực tài chính để xử lý các ngân hàng yếu kém nói chung và xây dựng phương án chuyển giao bắt buộc các ngân hàng mua bắt buộc và DongABank nói riêng còn nhiều bất cập, vướng mắc, thủ tục kéo dài.

Việc phối hợp, tham gia ý kiến của các bộ, ngành liên quan còn kéo dài do việc xử lý các ngân hàng yếu kém phức tạp, chưa có tiền lệ. Năng lực của cán bộ, công chức làm công tác thanh tra, giám sát còn hạn chế trong điều kiện áp lực xử lý khối lượng công việc lớn, phức tạp, yêu cầu khẩn trương về tiến độ (vừa thực hiện công tác thanh tra, giám sát, vừa thực hiện công tác cơ cấu lại ngân hàng yếu kém)...

Bước vào giai đoạn tăng tốc?

Trước đó, vào tháng 11/2023, Chính phủ giao Phó Thủ tướng Lê Minh Khái chỉ đạo NHNN, Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp trong năm 2023 phải thực hiện xử lý xong ít nhất từ 2 đến 3 ngân hàng và dự án yếu kém.

Trong buổi Họp báo Triển khai nhiệm vụ ngân hàng năm 2024, Phó Thống đốc NHNN Đào Minh Tú cho biết, trong năm nay sẽ tiếp tục triển khai quyết liệu, hiệu quả Đề án cơ cấu lại hệ thống các tổ chức tín dụng (TCTD) gắn với xử lý nợ xấu giai đoạn 2021-2025; tập trung thực hiện có hiệu quả phương án xử lý các TCTD yếu kém.

Theo Chủ tịch HĐQT Ngân hàng MB Lưu Trung Thái, Ngân hàng này đã hoàn thành phương án chuyển giao bắt buộc để báo cáo Ban Kiểm soát đặc biệt và NHNN trình Chính Phủ phê duyệt chính thức Đề án.

Thời gian qua, MB đã triển khai nhiều giải pháp phối hợp với ngân hàng được kiểm soát đặc biệt để cải thiện hiệu quả kinh doanh, góp phần giảm lỗ lũy kế, hoàn thành kế hoạch kinh doanh năm 2023 được NHNN giao. 

Cụ thể, MB thành lập Ủy ban điều hành hỗn hợp, triển khai Thỏa thuận hợp tác toàn diện: chuyển giao các mô hình kinh doanh, cấp tín dụng hợp vốn (2.000 tỷ đồng), ủy thác cho vay (hơn 60.000 tỷ đồng), hỗ trợ  XLN (hơn 1.000 tỷ đồng), cấp hạn mức tài trợ vốn và thanh khoản.

Nhà băng này cũng sẽ hỗ trợ củng cố hệ thống công nghệ thông tin tại TCTD được chuyển giao bắt buộc đảm bảo hoạt động kinh doanh liên tục; hỗ trợ triển khai xây dựng các hệ thống hạ tầng công nghệ cơ bản và thiết yếu như Core Banking, APP, hệ thống thông tin quản lý, hệ thống quy trình…

Ngoài ra, MB triển khai các chương trình nâng cao năng lực nhân sự về kỹ năng, phương pháp làm việc. MB cử nhân sự chuyên trách trực tiếp phối hợp, hỗ trợ trong các mảng hoạt động kinh doanh, quản trị; chủ động và thường xuyên báo cáo các Cơ quan NHNN về các khó khăn, vướng mắc trong quá trình triển khai hoạt động.

Tại Hội nghị triển khai nhiệm vụ năm 2024, lãnh đạo Vietcombank cũng cho biết, năm nay sẽ quyết liệt triển khai phương án nhận chuyển giao bắt buộc một tổ chức tín dụng yếu kém. Cụ thể, sẽ tích cực triển khai các công việc cần thiết theo yêu cầu của cơ quan quản lý nhà nước để hoàn thiện phương án nhận chuyển giao bắt buộc. Đồng thời, triển khai đúng tiến độ các biện pháp hỗ trợ khi phương án nhận chuyển giao bắt buộc được phê duyệt.