Ngày 12/3, tại Hội nghị đẩy mạnh triển khai chương trình 120.000 tỷ đồng cho vay nhà ở xã hội, nhà ở công nhân, dự án cải tạo, xây dựng lại chung cư, Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước (NHNN) Đào Minh Tú cho biết, Chương trình 120.000 tỷ đồng cho vay nhà ở xã hội là nguồn vốn của các ngân hàng thương mại nên quan điểm cho vay, giải ngân là đúng mục tiêu, đúng đối tượng của gói hỗ trợ và hướng tới nhà ở xã hội, nhà ở cho công nhân, người có thu nhập thấp.

Trong số 30 dự án có nhu cầu vay vốn, các ngân hàng thương mại đã cam kết cấp tín dụng cho 15 dự án với số tiền cam kết là khoảng 7.000 tỷ đồng. Trong đó có 10 dự án đã có nhu cầu giải ngân, bao gồm: 7 dự án cấp tín dụng cho chủ đầu tư, 2 dự án cấp tín dụng đối với người mua nhà và 1 dự án cấp tín dụng cho cả chủ đầu tư và người mua nhà.

Số tiền cam kết cấp tín dụng cho 8 dự án trên là 1.965 tỷ đồng, đã được giải ngân 640 tỷ đồng và cam kết cấp tín dụng cho người mua nhà tại 3 dự án với số tiền 7 tỷ đồng, số tiền đã giải ngân là 6 tỷ đồng.

Tại Hội nghị, các doanh nghiệp đã nêu ra nhiều kiến nghị để giải quyết vướng mắc trong quá trình triển khai thực hiện dự án nhà ở xã hội như: rút ngắn thời gian rà soát thủ tục pháp lý, nguồn gốc sử dụng đất dự án nhà ở xã hội; đơn giản hóa quy trình, thủ tục hành chính; nới lỏng điều kiện tiếp cận tín dụng cho chủ đầu tư và người mua có thu nhập trung bình và thấp…

Nhiều ý kiến đề nghị giảm lãi vay xuống 5,5%/năm để phù hợp với khả năng của người dân.

Theo ông Nguyễn Tuấn Anh, Phó Tổng giám đốc Tổng công ty Đầu tư phát triển nhà và đô thị (HUD), tại một số thành phố lớn như: Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh, các dự án nhà ở xã hội rất ít, quá trình thực hiện lại quá dài. Do đó, để có thể giải ngân nhanh nguồn vốn 120.000 tỷ đồng thì các địa phương cần giao đất sạch cho dự án thực hiện các chương trình phát triển nhà ở xã hội để doanh nghiệp thực hiện đầu tư.

Hiện thủ tục vay vốn đang rất lâu vì phải trải qua quá trình thẩm định hiệu quả của dự án. Do đó, ông Nguyễn Tuấn Anh đề xuất nên bỏ qua quá trình này bởi đã là phát triển nhà ở xã hội thì dự án có hiệu quả, quy định rất rõ chủ đầu tư được 10% lợi nhuận trên tổng chi phí của dự án.

Nhìn nhận một cách thực tế hơn, đại diện Công ty cổ phần Đức Mạnh tại Đà Nẵng chỉ rõ thực trạng có cung thì mới có cầu, các thủ tục hành chính để xây và mua nhà ở xã hội còn nhiều vướng mắc. Lãi suất cho vay của gói 120.000 tỷ đồng còn cao. Bởi, hiện mức lãi suất cho vay bình thường từ 8-9%, nhưng lãi suất của gói vay 120.000 tỷ đồng từ 7 -8,2%. Mức lãi suất này chênh lệch không lớn với mức lãi suất thông thường, do đó ngân hàng cần xem xét giảm lãi suất xuống thấp hơn nữa để doanh nghiệp mặn mà với việc vay vốn.

Trong khi đó, đại diện các ngân hàng thương mại cho biết, khó khăn trong giải ngân gói tín dụng 120.000 tỷ đồng dành cho nhà ở xã hội là khả năng đáp ứng của chủ đầu tư về năng lực tài chính, tài sản bảo đảm, tính thanh khoản của dự án, giới hạn về tỷ suất lợi nhuận của các dự án nhà ở xã hội…

Ông Lê Ngọc Lâm, Tổng Giám đốc BIDV khẳng định, ngân hàng này rất muốn cho vay, luôn tìm kiếm và tiếp cận khách hàng để có thể giải ngân. Với riêng gói 120.000 tỷ đồng, ngay khi NHNN có văn bản chỉ đạo, BIDV đã triển khai đến các chi nhánh nhưng còn nhiều thủ tục vấn đề cần giải quyết nên đến nay mới tiến cập 8 dự án, phê duyệt 4 dự án với tổng dư nợ gần 1.000 tỷ đồng, nhưng đến nay mới giải ngân hơn 96 tỷ đồng.

Là ngân hàng tư nhân duy nhất đăng ký một gói 5.000 tỷ đồng, ông Nguyễn Hưng, Tổng giám đốc TPBank cho biết: “Ngân hàng gia gói này không vì lợi nhuận, mà chúng tôi đã có kinh nghiệm tham gia gói vay 30.000 tỷ đồng giai đoạn năm 2016, nhưng sau đó lại đắt khách. Ý thức trả nợ và nợ xấu phát sinh rất thấp. Đến nay, khách hàng vẫn đang đều đặn trả nợ”.

Với đề xuất giảm lãi suất cho vay và kéo dài thời gian ưu đãi lên 5 năm, các ngân hàng thương mại chia sẻ, nguồn vốn để duy trì gói 120.000 tỷ hiện nay là nguồn lực của chính các ngân hàng thương mại, không phải vốn hỗ trợ từ ngân sách. Trong bối cảnh xu hướng lãi suất chưa rõ ràng, kéo dài thời gian ưu đãi lãi suất lên 5 năm sẽ rủi ro cho ngân hàng. Do đó, lãnh đạo nhiều ngân hàng kiến nghị Chính phủ sớm nghiên cứu cơ chế hỗ trợ lãi suất hoặc chuyển nguồn gói hỗ trợ lãi suất 2% (40.000 tỷ đồng) sang hỗ trợ nhà ở xã hội.

Tổng giám đốc TPBank cho rằng cơ quan quản lý nên xem xét giảm lãi suất. Ông dẫn chứng, gói 30.000 tỷ trước đây, lãi suất có 5%, phù hợp với khả năng trả nợ gốc và trả lãi của người dân. Tuy nhiên, với mức lãi suất của gói 120.000 tỷ đồng hiện nay là 7,5-8%/năm là khá cao, vì vậy, Tổng giám đốc TPBank kiến nghị cần có thêm một số hình thức hỗ trợ khác. Chẳng hạn, gói hỗ trợ lãi suất 2 % đang “ế”, Chính phủ cho phép chuyển đổi phần lãi suất đó sang hỗ trợ người vay mua nhà, lãi suất có thể giảm xuống còn 5,5%/năm thì trong khả năng trả nợ của rất nhiều người dân.

Với ý kiến đề nghị không cần thẩm định hồ sơ để rút ngắn thời gian triển khai vốn, ông Hưng cho rằng "đây là yêu cầu bắt buộc, quy định pháp luật phải thực hiện chứ không có chuyện là bỏ qua".

“Gần như 100% các dự án khách hàng đưa đến cũng thấy hiệu quả nhưng ngân hàng phải khẳng định lại xem có thực sự hiệu quả không, tính đến các yếu tố bất thường hay những biến động có thể xảy ra trong tương lai hay không để xem xét cho vay”, ông Hưng nói. Đồng thời khẳng định, ngân hàng sẽ xem xét rút ngắn thời gian thẩm định, xử lý nhanh nhất có thể.

Thanh Hoa