Hơn 4.000 tỷ USD tháo chạy với tốc độ chưa từng thấy khỏi siêu cường số 1 thế giới, chuyện gì đang xảy ra?
Theo Reuters, chính sách thuế quan của Tổng thống Mỹ Donald Trump đang khiến nhà đầu tư hoang mang, dẫn đến làn sóng bán tháo trên thị trường chứng khoán. Chỉ số S&P 500 đã mất hơn 4.000 tỷ USD giá trị từ mức đỉnh thiết lập tháng trước, khi Phố Wall từng lạc quan về chương trình nghị sự của ông Trump.
Loạt chính sách mới từ chính quyền Trump đã làm gia tăng sự bất ổn cho doanh nghiệp, người tiêu dùng và giới đầu tư, đặc biệt là các biện pháp áp thuế trả đũa với Canada, Mexico và Trung Quốc.
"Chúng ta đang chứng kiến sự thay đổi rõ rệt về tâm lý thị trường", Ayako Yoshioka, chuyên gia chiến lược đầu tư tại Wealth Enhancement, nhận định. "Những chiến lược từng hiệu quả trước đây nay không còn phù hợp".
Ngày 10/3, thị trường chứng khoán Mỹ tiếp tục lao dốc. Chỉ số S&P 500 giảm 2,7%, đánh dấu mức giảm mạnh nhất trong năm. Nasdaq Composite mất 4%, mức giảm trong ngày lớn nhất kể từ tháng 9/2022.
Tính từ ngày 19/2, S&P 500 đã giảm 8,6%, tương đương mức mất giá hơn 4.000 tỷ USD, tiến gần ngưỡng giảm 10% – dấu hiệu bước vào vùng điều chỉnh. Nasdaq cũng đã giảm hơn 10% so với mức đỉnh tháng 12/2024.
Cuối tuần qua, khi được hỏi liệu Mỹ có đối mặt với suy thoái hay không, Trump từ chối đưa ra dự báo. Giới đầu tư lo ngại các chính sách thương mại của ông có thể ảnh hưởng tiêu cực đến tăng trưởng kinh tế.
Peter Orszag, CEO của Lazard, phát biểu tại hội nghị CERAWeek ở Houston: "Tác động từ các cuộc chiến thuế quan với Canada, Mexico và châu Âu đang khiến các ban lãnh đạo doanh nghiệp phải cân nhắc lại chiến lược. Căng thẳng với Trung Quốc có thể được dự đoán trước, nhưng việc kéo theo cả Canada và châu Âu vào cuộc chiến này là điều khó hiểu. Nếu không có giải pháp trong một tháng tới, nền kinh tế Mỹ có thể chịu tổn thất thực sự".
![]() |
Nguồn: TradingView |
Tác động của bất ổn kinh tế đã lan sang thị trường doanh nghiệp. Hãng hàng không Delta Air Lines ngày 11/3 giảm dự báo lợi nhuận quý I/2025 xuống một nửa, khiến cổ phiếu lao dốc 14% trong phiên giao dịch ngoài giờ. CEO Ed Bastian cho biết nguyên nhân chính là sự bất ổn kinh tế tại Mỹ.
Bên cạnh đó, thị trường đang theo dõi sát tiến trình thông qua dự luật ngân sách để tránh nguy cơ chính phủ Mỹ đóng cửa một phần. Báo cáo lạm phát Mỹ, dự kiến công bố vào ngày 13/3, cũng là một yếu tố đáng lo ngại.
Theo Ross Mayfield, chiến lược gia đầu tư tại Baird, "Chính quyền Trump dường như đang chấp nhận việc thị trường chứng khoán suy giảm, thậm chí cả một cuộc suy thoái, để đạt được các mục tiêu lớn hơn. Điều này là một cú sốc với Phố Wall".
Các cổ phiếu công nghệ dẫn đầu đà giảm mạnh. Chỉ số công nghệ của S&P 500 giảm 4,3%, trong đó Apple và Nvidia mất khoảng 5%. Tesla lao dốc 15%, bốc hơi 125 tỷ USD vốn hóa. Các tài sản rủi ro khác cũng bị bán tháo, với Bitcoin giảm 5%.
Trong khi đó, một số nhóm cổ phiếu phòng thủ vẫn trụ vững. Chỉ số ngành tiện ích tăng 1% trong ngày, còn lợi suất trái phiếu chính phủ Mỹ kỳ hạn 10 năm giảm xuống 4,22% khi nhu cầu trú ẩn an toàn gia tăng.
![]() |
Chỉ số công nghệ của S&P 500 giảm 4,3%, trong đó Apple và Nvidia mất khoảng 5%. Tesla lao dốc 15%, bốc hơi 125 tỷ USD vốn hóa. (Nguồn: Reuters) |
Chỉ số S&P 500 đã xóa sạch toàn bộ mức tăng kể từ khi Trump tái đắc cử vào ngày 5/11/2024. Theo Goldman Sachs, các quỹ phòng hộ đã cắt giảm mạnh tỷ trọng cổ phiếu vào cuối tuần trước – mức cắt giảm lớn nhất trong hơn hai năm qua.
Trước đó, nhà đầu tư từng kỳ vọng chính quyền Trump sẽ thúc đẩy tăng trưởng thông qua cắt giảm thuế và nới lỏng quy định, nhưng bất ổn do thuế quan và các chính sách khác đã làm lung lay niềm tin này.
Michael O’Rourke, chiến lược gia trưởng tại JonesTrading, cho biết: "Thị trường từng kỳ vọng một môi trường thuận lợi khi Trump nhậm chức, nhưng mọi sự thay đổi mang tính cấu trúc đều đi kèm với sự bất ổn. Nhà đầu tư đang lo ngại và bắt đầu chốt lời".
Dù thị trường giảm mạnh, định giá chứng khoán Mỹ vẫn ở mức cao so với lịch sử. Chỉ số P/E dự phóng của S&P 500 vẫn trên 21 lần lợi nhuận dự kiến năm tới, cao hơn mức trung bình dài hạn 15,8 lần, theo dữ liệu của LSEG Datastream.
Dan Coatsworth, chuyên gia phân tích đầu tư tại AJ Bell, nhận định: "Nhiều người đã cảnh báo về định giá cao của chứng khoán Mỹ và đang chờ một chất xúc tác để điều chỉnh. Lo ngại về chiến tranh thương mại, căng thẳng địa chính trị và triển vọng kinh tế bất định có thể chính là chất xúc tác đó".
Theo Deutsche Bank, tỷ trọng cổ phiếu trong danh mục đầu tư của các quỹ đã giảm xuống mức nhẹ dưới trung bình lần đầu tiên kể từ tháng 8/2024. Nếu tình trạng bán tháo tiếp tục như trong cuộc chiến thương mại Mỹ - Trung giai đoạn 2018-2019, S&P 500 có thể rơi xuống 5.300 điểm, giảm thêm 5,5% từ mức hiện tại.
Chỉ số biến động Cboe (VIX) – thước đo mức độ lo lắng của nhà đầu tư – đã tăng lên mức cao nhất kể từ tháng 8/2024.
Edward Al-Hussainy, chuyên gia phân tích tại Columbia Threadneedle Investments, nhận định: "Chính quyền Trump vẫn đang tìm cách xác định đâu là chiến thắng về mặt chính trị và kinh tế, cũng như thời gian đạt được mục tiêu đó. Cho đến khi có câu trả lời rõ ràng, thị trường sẽ tiếp tục biến động mỗi tuần".
Xem thêm tại nguoiquansat.vn