Nhắc đến các "cá mập" trên sàn chứng khoán Việt Nam, nhà đầu tư chắc chắn không thể bỏ qua cái tên Vietnam Enterprise Investments Limited (VEIL) - Dragon Capital, quỹ ngoại có quy mô lớn nhất thị trường với giá trị tài sản ròng (NAV) gần 1,8 tỷ USD. Thế nhưng, không nhiều người biết rằng, đằng sau VEL còn có bóng dáng của các "siêu cá mập" tầm cỡ thế giới.

Theo cập nhật trên website, đến thời điểm 31/3/2024, ba cổ đông lớn nhất của VEIL là Inter Fund Management S.A. (13,83%), Bill & Melinda Gates Foundation (12,44%) và State Street Bank & Trust Company (6,8%). Đây đều là những tổ chức "khổng lồ" với quy mô tài sản quản lý lên đến lên đến hàng chục, thậm chí hàng nghìn tỷ USD.

Cái tên đáng chú ý nhất phải kể đến State Street Bank and Trust Company, công ty con của State Street Corporation, được tổ chức như một công ty ủy thác có trụ sở tại Massachusetts chuyên cung cấp dịch vụ cho các quỹ tương hỗ và các cố vấn của họ, quỹ đầu tư tập thể, công ty và các quỹ hưu trí công cộng, công ty bảo hiểm, công ty điều hành và các tổ chức phi lợi nhuận.

Hệ sinh thái của State Street Corporation còn có một thành viên với quy mô rất "khủng" là State Street Global Advisors, chuyên cung cấp các dịch vụ quản lý đầu tư tổ chức tập trung vào chỉ số vốn cổ phần và tiền mặt. Tính đến cuối năm 2023, tổng tài sản quản lý (AUM) của quỹ lên đến hơn 4.100 tỷ USD, tăng 19% so với cùng kỳ năm trước.

Trong khi đó, Bill & Melinda Gates Foundation (BMGF) là một tổ chức từ thiện, được góp vốn bởi Bill Gates, người sáng lập tập đoàn Microsoft và bà Melinda Gates. Ngân sách cho hoạt động này được tài trợ từ hoạt động của quỹ tín thác The Bill & Melinda Gates Foundation Trust (Trust). Tính đến ngày 31/12/2023, danh mục đầu tư của quỹ trị giá 42,3 tỷ USD, trong đó 82% phân bổ vào 4 cổ phiếu Microsoft, Berkshire Hathaway, Burlington Northern Santa Fe, Waste Management.

Trước đây, BMGF từng có một người được ủy thác rất nổi tiếng là nhà đầu tư huyền thoại Warren Buffett. Dù đã rời vị trí trên từ tháng 7/2021 nhưng vị tỷ phú này vẫn tiếp tục chặng đường quyên tặng toàn bộ cổ phần trong Berkshire Hathaway (chiếm hơn 99% tài sản) như cam kết vào năm 2006. Trong một diễn biến liên quan, ngày 13/5 vừa qua, bà Melinda French Gates cũng đã tuyên bố sẽ từ chức đồng Chủ tịch của BMGF, ngày làm việc cuối cùng dự kiến sẽ là 7/6.

Cổ đông lớn nhất của VEIL là Inter Fund Management S.A. (IFM) cũng "không phải dạng vừa". Đây là thành viên chuyên đầu tư tài chính của Interogo Holding AG, thuộc Interogo Foundation. Tại thời điểm cuối năm 2022, khoảng 8,4 tỷ Euro được Interogo Foundation đầu tư thông qua các quỹ do IFM quản lý. Quỹ chủ chủ yếu vào các tài sản có tính thanh khoản để đảm bảo các nhu cầu tài chính và nếu cần cũng để hỗ trợ các công ty con.

Ngoài ra, Interogo Foundation còn sở hữu Inter IKEA Group, công ty mẹ của IKEA, "đế chế" bán lẻ nội thất hùng mạnh nhất thế giới hiện diện tại 50 quốc gia với hơn 300 cửa hàng. Cả Interogo Foundation và IKEA đều có chung người sáng lập là tỷ phú nổi tiếng người Thụy Điển Ingvar Kamprad.

Trở lại với VEIL, quỹ được thành lập từ năm 1995 bởi ông Dominic Scriven và các cộng sự sau khi huy động được 16 triệu USD. Đến năm 2016, VEIL chính thức niêm yết trên sàn giao dịch chính của Sở Giao dịch Chứng khoán London. Quỹ sau đó đã trở thành kênh huy động vốn nổi bật với nhà đầu tư nước ngoài quan tâm đến thị trường Việt Nam nhờ giá trị tổng tài sản quản lý và nguyên tắc tập trung vào các doanh nghiệp đầu ngành có tiềm năng tăng trưởng cao.

Thời điểm 31/3/2024, top 10 khoản đầu tư lớn nhất của VEIL chiếm tổng tỷ trọng gần 60% danh mục với giá trị khoảng hơn 1 tỷ USD. Nhóm cổ phiếu ngân hàng vẫn áp đảo cả về tỷ trọng và số lượng. Tuy nhiên, khoản đầu tư lớn nhất của VEIL lại là HPG với tỷ trọng 9,4%. Ngoài ra, top 10 danh mục của quỹ còn một số cổ phiếu phi tài chính đáng chú ý như FPT, MWG, VHM và GAS.