Theo Công ty Chứng khoán VCB (VCBS), chỉ tính riêng trong nửa đầu năm nay, tín dụng kinh doanh bất động sản tăng hơn 10%, trong khi tín dụng vay mua nhà tiêu dùng chỉ tăng hơn 1%.

Lý giải sự tăng chậm của tín dụng cho vay mua nhà tiêu dùng, VCBS nhận định, nhu cầu mua nhà chưa phục hồi do sự hạn chế về nguồn cung nhà ở. Trong khi đó, giá nhà ở tăng mạnh thời gian qua cũng gây ra tâm lý e ngại cho nhà đầu tư và người vay mua nhà để ở.

Giá bán nhà đất, căn hộ trung bình tăng liên tục trong các năm qua, vượt qua mức tăng trung bình của thu nhập người dân. Tỷ lệ giá nhà ở trên thu nhập của người dân Việt Nam đã tăng và đang gấp khoảng 4 - 5 lần so với tỷ lệ khuyến nghị.

Nguyên nhân đẩy giá nhà, nhất là giá căn hộ lên cao là nhu cầu nhà ở lớn từ áp lực an cư và dòng người nhập cư mới hàng năm; gia tăng chi phí tạo dựng quỹ đất của dự án. Bên cạnh đó, thời gian triển khai dự án kéo dài do khó khăn pháp lý khiến chi phí phát triển dự án bị đội lên. Các chủ đầu tư tập trung phát triển phân khúc nhà ở cao cấp – hạng sang để tương xứng với chi phí và thời gian phát triển dự án.

Trong khi đó, phân khúc bình dân (đáp ứng nhu cầu đông đảo người dân) gần như không được phát triển mới. Chênh lệch lớn giữa giá nhà và mặt bằng thu nhập của phần lớn người dân, theo đó ảnh hưởng tiêu cực đến cầu mua nhà ở thực của người dân ngay cả khi lãi suất cho vay hạ nhiệt và điều kiện vay mua nhà dễ dàng hơn.

Theo ông Nguyễn Hoàng Dương - Phó Vụ trưởng Vụ Tài chính các Ngân hàng và tổ chức tài chính (Bộ Tài chính), giá nhà hiện nay vẫn là một rào cản lớn, dù lãi suất vay có giảm xuống 5% hay thấp hơn. Mức giá nhà từ 50-70 triệu đồng/m² không phù hợp với khả năng chi trả của người dân.

Thực tế, hiện nay, nhiều ngân hàng thương mại tung ra các gói vay bất động sản với mức lãi suất ưu đãi, thậm chí được coi là thấp nhất từ trước đến nay. Mức lãi suất cho vay mua nhà ở nhiều ngân hàng thương mại chỉ từ 5%/năm đến 7%/năm tuỳ kỳ hạn và thời hạn vay.

Ví dụ, Agribank áp dụng cho kỳ hạn lãi suất 6%/năm cố định 6 tháng đầu, 6,5%/năm cố định 12 tháng đầu (khoản vay tối thiểu 3 năm), 7%/năm cố định 24 tháng đầu (khoản vay tối thiểu 5 năm) cho những khoản vay trung và dài hạn phục vụ mục đích mua nhà, nhu cầu đời sống và kinh doanh bất động sản.

Trong khi đó, lãi suất cho vay mua nhà tại ngân hàng BIDV tối thiểu là 5%/năm cố định trong 6 tháng đầu tiên (kỳ hạn 36 tháng) hoặc 5,5%/năm trong 12 tháng đầu tiên (kỳ hạn 60 tháng), áp dụng đối với những khách hàng ở Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh. Đối với khách hàng ngoài hai thành phố lớn này, mức lãi suất vay mua nhà tối thiểu là 6%/năm cố định trong 24 tháng hoặc 7%/năm trong 36 tháng đầu.

Hay như TPBank ưu đãi lãi suất cho vay mua/xây sửa nhà với 0% cố định trong 3 tháng đầu; 6,6% cố định trong 12 tháng đầu; 7,6% cố định trong 24 tháng đầu; 8,6% cố định trong 36 tháng đầu. Sau ưu đãi là lãi suất “thả nổi”, hiện tại rơi vào khoảng 11,4%.

Báo cáo của Bộ Xây dựng mới đây cho thấy, bất động sản là một trong những lĩnh vực cho vay chính của tăng trưởng tín dụng nhưng thời gian qua giảm mạnh, nhu cầu vay vốn của doanh nghiệp và người dân đều chậm lại.

Theo Bộ Xây dựng, giao dịch mua nhà thực tế không nhiều do giá nhà đang chênh lệch lớn so với thu nhập của người dân, xu hướng này vẫn duy trì do kinh tế khó khăn và thu nhập chưa có dấu hiệu tăng trở lại.

Ngay cả khi lãi suất giảm chưa từng có người dân cũng không “mặn mà” bởi tâm lý lo ngại lãi suất thả nổi sau 2 năm tăng cao, trong khi thu nhập của người dân còn khó khăn.