Tại cáo trạng ra ngày 8/4, trong 49 người bị truy tố cùng cựu chủ tịch FLC Trịnh Văn Quyết, có ông Trần Đắc Sinh, cựu chủ tịch HĐQT Sở Giao dịch chứng khoán TP HCM (HOSE); Lê Hải Trà, cựu ủy viên HĐQT, Phó tổng giám đốc thường trực, thành viên độc lập Hội đồng niêm yết HOSE; Trầm Tuấn Vũ, cựu phó tổng giám đốc, Phó chủ tịch hội đồng niêm yết HOSE; Lê Thị Tuyết Hằng, Giám đốc phòng quản lý và thẩm định niêm yết, thành viên Hội đồng niêm yết HOSE. Những người này đối mặt cáo buộc Lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ, theo Bộ Luật Hình sự 2015.

Ông Lê Công Điền, cựu vụ trưởng Giám sát công ty đại chúng thuộc Ủy ban Chứng khoán Nhà nước; Dương Văn Thanh, cựu tổng giám đốc Trung tâm Lưu ký chứng khoán Việt Nam (VSD); Phạm Trung Minh, cựu trưởng phòng Đăng ký chứng khoán thuộc VSD, bị truy tố về tội Công bố thông tin sai lệch hoặc che giấu thông tin trong hoạt động chứng khoán.

Đây là loạt cán bộ bị VKSND Tối cao xác định đã giúp ông Quyết niêm yết 430 triệu cổ phiếu ROS trên sàn chứng khoán "gian dối về giá trị vốn chủ sở hữu khống, bán cho các nhà đầu tư để chiếm đoạt tiền".

Tháng 8/2012, ông Quyết mua lại Công ty Green Belt, vốn điều lệ 1,5 tỷ đồng, đổi tên thành công ty Faros, giao ông Doãn Văn Phương - tổng giám đốc Tập đoàn FLC, làm Chủ tịch HĐQT.

Faros không có vốn và tài sản đảm bảo nên ông Quyết chỉ đạo nâng khống vốn điều lệ để phát hành cổ phiếu theo số vốn này, bán cho nhà đầu tư chứng khoán nhằm thu lợi.

Theo cáo trạng, trước khi gửi hồ sơ niêm yết, trong hai năm từ tháng 4/2014-3/2016, ông Quyết 5 lần chỉ đạo lập hồ sơ góp vốn khống, nâng vốn điều lệ Faros từ 1,5 tỷ đồng lên 4.300 tỷ đồng, trong đó vốn thực góp chỉ 1.197 tỷ đồng. Như vậy, số vốn khống của Faros là 3.102 tỷ đồng, được thực hiện bằng các hợp đồng ủy thác đầu tư khống, nhằm tạo dòng tiền, doanh thu, lợi nhuận giả để hạch toán chứng từ gian dối này vào sổ sách kế toán, báo cáo tài chính và ghi nhận vào cáo bạch.

Số lần tăng vốn và số tiền tăng vốn mỗi lần đều do ông Quyết và Phương bàn bạc, giao bà Trịnh Thị Minh Huế (em gái ông Quyết) chuẩn bị nguồn tiền, huy động nhân sự thực hiện.

Sau khi hoàn tất nâng vốn điều lệ Faros lên 4.300 tỷ đồng, Quyết và Phương tìm cách niêm yết cổ phiếu công ty lên sàn chứng khoán. Hàng loạt cán bộ đã giúp sức để ông Quyết thực hiện được tham vọng này, trước tiên là Công ty Faros phải báo cáo kiểm toán tài chính từ 2014 đến giữa 2016.

Biết sai vẫn làm vì sợ Trịnh Văn Quyết quen biết nhiều lãnh đạo

VKSND Tối cao cáo buộc, dù biết báo cáo của Faros chưa đủ cơ sở nhưng bị can Lê Văn Dò và Lê Văn Tuấn, kiểm toán viên Công ty TNHH Kiểm toán và Kế toán Hà Nội (CPA Hà Nội) cùng ký báo cáo độc lập chấp nhận toàn phần báo cáo tài chính và báo cáo vốn góp của công ty.

Hồ sơ được gửi đến Ủy ban Chứng khoán nhà nước nhưng bị yêu cầu giải trình làm rõ quá trình tăng vốn của Faros. Ông Lê Văn Tuấn cùng Nguyễn Ngọc Tỉnh, Chủ tịch Hội đồng thành viên, nguyên Tổng giám đốc CPA Hà Nội, không kiểm toán lại nhưng vẫn ký báo cáo chấp nhận toàn phần. Việc làm này bị nhà chức trách kết luận là "trái quy định, vi phạm chuẩn mực kiểm toán Việt Nam".

Theo cáo trạng, ông Tuấn và Tỉnh khai do FLC cùng các công ty trong hệ sinh thái là khách hàng lớn, thường xuyên nên dù biết việc ban hành báo cáo kiểm toán theo ý muốn của doanh nghiệp là trái quy định mà vẫn làm, để được thanh toán tiền hợp đồng.

Ở giai đoạn điều tra, ông Tuấn thừa nhận hành vi phạm tội, nhưng đến giai đoạn truy tố đã thay đổi lời khai, không thừa nhận đã thực hiện kiểm toán báo cáo tài chính và ký báo cáo kiểm toán.

Trước việc này, VKSND Tối cao cho rằng ông Tuấn không cung cấp được bằng chứng chứng minh. Trong khi đó, lời khai của các bị can khác thuộc CPA Hà Nội và chứng cứ vụ án "cho thấy Tuấn là kiểm toán viên được phân công thực hiện".

Có được báo cáo kiểm toán như ý muốn, ông Đỗ Như Tuấn, Tổng giám đốc Faros đề nghị Ủy ban Chứng khoán nhà nước sớm chấp nhận là công ty đại chúng. Nhận hồ sơ, ông Lê Công Điền khi đó là Vụ trưởng Giám sát công ty đại chúng thuộc Ủy ban Chứng khoán Nhà nước biết thủ tục kiểm toán và các bằng chứng đi kèm chưa đầy đủ nhưng vẫn đề nghị Chủ tịch Ủy ban chứng khoán Nhà nước đề xuất phê duyệt chấp thuận Faros là công ty đại chúng, cáo trạng nêu.

Ông Điền khai biết sai nhưng vẫn làm bởi "Faros là công ty lớn, Trịnh Văn Quyết có nhiều mối quan hệ với lãnh đạo các cấp", sở hữu công ty chuyên tư vấn pháp luật. Khi thẩm định hồ sơ của Faros, ông Điền yêu cầu cung cấp thêm bằng chứng về việc góp vốn nhưng hai lần đều bị khiếu nại cho rằng vượt thẩm quyền, gây khó khăn cho doanh nghiệp. Ông Điền sợ ảnh hưởng đến công việc bản thân nên giúp.

Được chấp thuận là công ty đại chúng, bị cáo Phương đăng ký mã ROS cho Công ty Faros tại VSD. Ông Dương Văn Thanh (Tổng giám đốc VSD) biết rõ hồ sơ đăng ký, lưu ký chứng khoán của Faros chưa đủ cơ sở để xác định số vốn thực góp nhưng vẫn bút phê "đồng ý", rồi gửi giấy đăng ký niêm yết cổ phiếu đến HOSE, nhà chức trách cáo buộc.

Giúp vì quan hệ thân quen

Theo Quy chế hoạt động của HOSE, việc thẩm định chấp thuận niêm yết cổ phiếu của Công ty Faros không thuộc thẩm quyền của HĐQT. Chủ tịch HĐQT HOSE Trần Đắc Sinh biết báo cáo tài chính của Faros không phù hợp vì có lưu ý "chưa đủ cơ sở xác định số vốn thực góp".

Ông Sinh do có mối quan hệ thân quen, nhiều lần được hai lãnh đạo FLC là Quyết và Phương "nhờ giúp đỡ" nên đã chỉ đạo ông Lê Hải Trà, Trầm Tuấn Vũ, bà Lê Thị Tuyết Hằng "tạo điều kiện sớm niêm yết cổ phiếu của Công ty Faros".

Trong khi Công ty Faros chưa bổ sung đủ hồ sơ theo quy định, ông Sinh đã tổ chức họp HĐQT, thống nhất chấp thuận niêm yết cổ phiếu ROS. Cáo trạng nêu, ông Sinh khai muốn giúp đỡ Quyết và Phương niêm yết cổ phiếu nhằm thu hút vốn của nhà đầu tư trên thị trường để sàn HOSE có doanh thu từ phí niêm yết, phí giao dịch chứng khoán.

Từ đây, ông Quyết vượt qua "cửa" cuối cùng để đưa 430 triệu cổ phiếu ROS lên sàn chứng khoán tương ứng với số vốn điều lệ khống 4.300 tỷ đồng, từ 1/9/2016. Giám định viên Bộ Tài chính sau đó xác định Công ty Faros "không đủ điều kiện niêm yết cổ phiếu tại sàn HOSE".

Ông Lê Hải Trà bị cáo buộc vì quen ông Quyết nên gây sức ép để cấp dưới đề xuất chấp thuận hồ sơ niêm yết của Công ty Faros khi chưa đủ cơ sở xác định vốn góp, sử dụng vốn, khả năng thu hồi các khoản ủy thác đầu tư.

Ông Quyết sau đó bán 391 triệu cổ phiếu ROS cho 30.400 nhà đầu tư, thu về 4.818 tỷ đồng. Trong số này, cơ quan điều tra xác định Quyết đã chiếm đoạt 3.620 tỷ đồng.

"Các nhà đầu tư đã bỏ khoản tiền thật để mua cổ phiếu ROS của Trịnh Văn Quyết trên sàn chứng khoán mà không biết cổ phiếu đã bị Quyết và đồng phạm dùng thủ đoạn gian dối để nâng khống giá trị, vì vậy được xác định là bị hại của vụ án", cáo trạng nêu.

Cổ phiếu ROS bị đình chỉ giao dịch từ tháng 8/2022. Đến nay, nhà chức trách xác định có 133 bị hại đang sở hữu 627.090 cổ phiếu ban đầu, tổng giá trị 2,2 tỷ đồng. Hiện có 95 bị hại yêu cầu bồi thường thiệt hại với giá trị gần 1,4 tỷ đồng.

Cựu chủ tịch FLC Trịnh Văn quyết được xác định là chủ mưu, quyết định, chỉ đạo toàn bộ việc dùng Công ty Faros làm phương tiện để mua bán số cổ phiếu khống về giá trị, chiếm đoạt tiền của hàng chục nghìn nhà đầu tư chứng khoán. Ông Quyết đã nộp lại 189 tỷ đồng.

Những hành vi nêu trên của ông Quyết bị VKSND Tối cáo buộc phạm tội Lừa đảo chiếm đoạt tài sản. Trong vụ án tại Tập đoàn FLC, ông Quyết còn bị cáo buộc tội Thao túng thị trường chứng khoán, khi cùng dùng hàng chục tài khoản, mua bán liên tục để đẩy giá 5 mã cổ phiếu AMD, HAI, GAB, FLC, ART, thu lợi bất chính 723 tỷ đồng.