Thực trạng tỷ lệ room ngoại tại ngân hàng Việt

Ngân hàng nói riêng và ngành tài chính nói chung luôn là lĩnh vực thu hút sự quan tâm của các nhà đầu tư nước ngoài. Nhiều nhà đầu tư từ Hàn Quốc, Nhật Bản… đã đầu tư vào các ngân hàng Việt Nam.

Trong số 27 ngân hàng thương mại đã niêm yết trên sàn chứng khoán, có tới 14 nhà băng có tỷ lệ sở hữu của nhà đầu tư nước ngoài trên mức 15% vốn điều lệ. Trong đó, một số ngân hàng đã kín hoặc gần kín room ngoại (hạn mức sở hữu của nhà đầu tư nước ngoài) với tỷ lệ tối đa 30%. Có thể kể đến ACB, TPBank, VIB, VPBank, ABBank, MBBank, Techcombank,…

Ngược lại, nhiều ngân hàng có tỷ lệ sở hữu của nhà đầu tư nước ngoài ở mức rất thấp, thậm chí là vẫn còn nguyên room ngoại. Điển hình như NCB, Nam A Bank, SaigonBank, Eximbank, SHB, LienVietPostBank, SeABank, VietCapital Bank.

Tại Eximbank, sau khi cổ đông chiến lược Sumitomo Mitsui Banking Corporation (SMBC) thoái sạch vốn, tỷ lệ sở hữu của nhà đầu tư nước ngoài tại ngân hàng này chiếm chưa tới 10% vốn điều lệ. Nhà băng này cũng chưa có kế hoạch bán vốn cho khối ngoại.

Bên cạnh đó, để dành dư địa huy động vốn sau này, nhiều ngân hàng đang có xu hướng chọn phương án khóa room ngoại ở mức thấp hơn mức cho phép tối đa của cơ quan quản lý 30% hiện hành.

Chẳng hạn, từ đầu tháng 7, VIB đã khóa room ngoại ở mức 4,99%. Trước đó, room ngoại được ngân hàng này giới hạn ở mức 20,5%.

Việc điều chỉnh tỷ lệ sở hữu nước ngoài là một phần trong chiến lược quản lý vốn và cơ cấu cổ đông của VIB. Báo cáo của Công ty Chứng khoán SSI nhận định, việc giảm room ngoại sẽ giúp VIB thuận lợi hơn cho việc tìm kiếm đối tác chiến lược mới.

Mới đây, OCB đã khóa room ngoại ở mức 22%. Hồi giữa năm 2021, nhà băng này đã bán 15% cổ phần cho đối tác Nhật Bản là Ngân hàng Aozora…

Trong tài liệu gửi cổ đông gần đây, HDBank muốn xin ý kiến cổ đông thông qua việc điều chỉnh tỷ lệ sở hữu cổ phần đối với nhà đầu tư nước ngoài còn 17,5%, giảm từ mức 20% hiện nay.

Theo HDBank, việc tạm khóa “room" ngoại nhằm chuẩn bị sẵn sàng cho các dự án chiến lược của ngân hàng trong thời gian tới, đảm bảo tuân thủ các quy định và phù hợp với nhu cầu đầu tư của các cổ đông nước ngoài.

Trong khi đó, LPBank mới đây đã hủy kế hoạch chào bán cổ phiếu riêng lẻ cho nhà đầu tư nước ngoài với tổng số lượng cổ phiếu dự kiến phát hành tối đa là 300 triệu cổ phiếu

Nhiều kế hoạch hút vốn ngoại được đẩy mạnh

Việc lựa chọn nhà đầu tư để tăng vốn, thu hút cổ đông chiến lược luôn nằm trong định hướng của các ngân hàng nhằm nâng cao năng lực tài chính để đáp ứng nhu cầu tăng trưởng đồng thời bảo đảm chỉ tiêu an toàn vốn và thanh khoản.

Mua bán, sáp nhập trong lĩnh vực tài chính, ngân hàng hứa hẹn còn sôi động trong thời gian tới khi nhiều nhà băng có chủ trương hút thêm vốn ngoại để nâng cao năng lực tài chính.

Nam A Bank đang quá trình đàm phán với các đối tác chiến lược nước ngoài để tìm nhà đầu tư phù hợp. Ngân hàng này sẽ sử dụng room ngoại cho phép ở mức tối đa 20% đối với nhà đầu tư chiến lược nước ngoài để thu hút thêm vốn ngoại.

HDBank cũng tiết lộ đã để dành khoảng 10% room ngoại cho việc phát hành tăng vốn, kế hoạch bán vốn cho nhà đầu tư chiến lược hoàn toàn có thể triển khai khi điều kiện thị trường thuận lợi và ngân hàng tìm được những đối tác phù hợp. Nhà băng này đã nhận được sự quan tâm từ một số đối tác đến từ Hàn Quốc, châu Âu và Mỹ.

Lãnh đạo Techcombank cho biết, hiện room ngoại của ngân hàng này vào khoảng 22%. Techcombank đang xem xét việc phát hành 10% cho cổ đông chiến lược.

Còn Sacombank cho biết, sau khi hoàn thành việc tái cơ cấu, ngân hàng này dự kiến bán 32,5% vốn cổ phần cho hai đối tác nước ngoài.

Theo giới phân tích, việc nhà đầu tư nước ngoài bỏ vốn vào ngân hàng Việt là điều tốt cho các nhà băng nội. Các nhà đầu tư nước ngoài đã mang lại những thay đổi tích cực về tài chính, công nghệ, quản trị và điều hành tại các tổ chức tín dụng theo hướng tiếp cận gần hơn với các thông lệ, chuẩn mực quốc tế. Do đó, việc nâng giới hạn sở hữu nước ngoài trong các ngân hàng là cần thiết.

Thực tế, dù sức khỏe tài chính của hệ thống ngân hàng Việt Nam đã được cải thiện, nhưng nhìn chung, hệ thống ngân hàng vẫn đang mỏng vốn, tỷ lệ an toàn vốn (CAR) vẫn thấp hơn nhiều so với các nước trong khu vực.

PGS.TS. Nguyễn Hữu Huân, Trường Đại học Kinh tế TPHCM, cho rằng, việc thu hút sự tham gia của nhà đầu tư chiến lược nước ngoài không chỉ giúp các ngân hàng tăng thêm nguồn lực tài chính mà còn là sự hỗ trợ về công nghệ, quản trị, đáp ứng các chuẩn mực quốc tế.

Còn ông Dominic Scriven, nhà sáng lập kiêm Chủ tịch điều hành Dragon Capital, nhìn nhận, rào cản lớn nhất hiện nay đối với nhà đầu tư nước ngoài khi muốn tham gia ngân hàng Việt vẫn là việc hạn chế room.

Do đó, hầu hết ngân hàng đều kỳ vọng được nới room ngoại để có thêm dư địa cho các phương án huy động vốn trong tương lai, có thể là thông qua chào bán cho cổ đông nước ngoài.

Thu hút dòng vốn ngoại được cho là một trong các giải pháp được đề cập tại đề án “cơ cấu lại hệ thống các tổ chức tín dụng gắn với xử lý nợ xấu giai đoạn 2021 - 2025.

Theo dự thảo sửa đổi Nghị định 01/2014/NĐ-CP của Chính phủ về việc nhà đầu tư nước ngoài mua cổ phần của tổ chức tín dụng Việt Nam, room ngoại của các ngân hàng nhận chuyển giao bắt buộc tổ chức tín dụng yếu kém có thể sẽ được nới lên 49%, thay vì 30% như hiện tại.

Ngân hàng Nhà nước cũng khẳng định, việc mở rộng và khuyến khích nhà đầu tư nước ngoài chỉ nên áp dụng với các tổ chức tín dụng yếu kém. Vì nếu có biến động lớn về kinh tế trong nước và thế giới thì nhà đầu tư nước ngoài dễ dàng rút vốn, từ đó gây khó khăn trong công tác quản lý kinh tế và điều hành chính sách tiền tệ.