Từ cuối năm ngoái đến các tháng đầu năm nay, hãng xe điện VinFast lần lượt công bố đầu tư các nhà máy sản xuất tại các quốc gia Mỹ, Ấn Độ và Indonesia. Trước đó, vào năm 2018, VinFast đã đưa tổ hợp diện tích 335 hecta nằm tại khu công nghiệp Đình Vũ, Cát Hải, Hải Phòng vào hoạt động.

Các nhà máy VinFast đều cạnh cảng biển

Câc nhà máy này đều cạnh biển, cảng biển. Trong đó, nơi đặt tổ hợp nhà máy ô tô VinFast tại khu công nghiệp Đình Vũ, vốn là đầm lầy nuôi tôm của người dân Cát Hải. Nhà máy sản xuất ôtô và nhà máy sản xuất xe máy điện đều có công suất thiết kế 38 xe/giờ. Theo tạp chí Tri thức, phần mở rộng ra biển có diện tích khoảng 150-160ha. Đơn vị thi công phải xây thêm một đê bao quanh ở bên ngoài.

Cách khoảng 10 phút ô tô, Cảng Đình Vũ nằm rất gần khu công nghiệp Đình Vũ, còn gọi là Tân cảng Đình Vũ, hiện là khu bến cảng chính, cảng tổng hợp và cảng container của cụm cảng Hải Phòng. Cảng này nằm ở cửa sông Bạch Đằng, trên bán đảo Đình Vũ, thuộc quận Hải An, thành phố Hải Phòng. Luồng vào cảng rộng trên 100 m, độ sâu trước bên luôn khoảng -8,7 m.

Hồi 2022, VinFast đã tổ chức lễ xuất khẩu lô xe điện đầu tiên sang thị trường Mỹ tại cảng này.

Vào tháng 7/2023, nhà máy đầu tiên của VinFast tại Mỹ đã được khởi công. Nhà máy này có công suất 150.000 xe mỗi năm, sản xuất và lắp ráp ba dòng ôtô điện cho thị trường nội địa. Theo thông tin công bố, dự án nhà máy sản xuất xe điện của VinFast đặt tại hạt Chatham, Bắc Carolina “đánh dấu bước tiến trong chiến lược mở rộng thị trường, phát triển thương hiệu xe điện toàn cầu, tự chủ nguồn cung tại khu vực Bắc Mỹ”.

Cũng theo VinFast, đây là cơ sở sản xuất xe điện đầu tiên tại Bắc Carolina, đồng thời là dự án phát triển kinh tế lớn nhất hiện nay của bang này.

Bang Bắc Carolina, nằm ở phía Đông Nam liên bang, có đường bờ biển dài khoảng 520 km, xếp thứ 4 tại Mỹ về triển vọng kinh tế. Theo trang của Cơ quan Chất lượng Môi trường Bắc Carolina, Cơ quan Cảng vụ Bang Bắc Carolina sở hữu và vận hành hai cảng biển ở bờ biển phía Đông, Cảng Wilmington và Cảng Thành phố Morehead. Hai cảng này được sử dụng để vận chuyển khoảng 6,7 triệu tấn hàng hóa ra vào Bắc Carolina mỗi năm.

Từ hạt Chatham đến Cảng Wilmington chỉ mất khoảng 2h30 di chuyển bằng đường bộ. Còn từ đến Cảng Thành phố Morehead thì mất hơn 3h. Vị trí nhà máy này cũng thuận lợi cho vận chuyển hàng hóa bằng cảng biển - đường biển.

Vào tháng 2/2024, truyền thông Indonesia dẫn lời Bộ trưởng Công nghiệp Indonesia Agus Gumiwang Kartasasmita cho biết VinFast dự kiến xây dựng nhà máy sản xuất xe điện tại Indonesia trong năm 2024.Khi đó, ông Agus cho biết VinFast cam kết xây dựng nhà máy sản xuất ô tô điện tại Indonesia. Và Chính phủ Indonesia xem xét một số khu công nghiệp, trong đó có Batang ở Trung Java và Karawang ở Tây Java.

Cả hai regency (mô hình hành chính tương đương quận/huyện tại Việt Nam) này đều có vị trí giáp biển, nằm trên đảo lớn Java - Indonesia. Trong đó, Cảng Batang cách trung tâm regency cùng tên chưa đến 25km, 30 phút di chuyển bằng ô tô.

Còn Karawang (Tây Java) lại có vị trí gần thủ đô hiện tại Jakarta. Nếu đặt nhà máy tại đây, VinFast có thể sử dụng cảng Tanjung Priok (TP Bắc Jakarta) cách Karawang khoảng 70km, chỉ hơn 1h đi bằng ô tô.

Cũng tháng 2/2024, VinFast đã động thổ nhà máy sản xuất xe điện tích hợp có quy mô 16ha, tọa lạc tại khu công nghiệp của Tập đoàn Xúc tiến Công nghiệp Tamil Nadu (SIPCOT) ở Thoothukudi, miền Nam bang Tamil Nadu.

Thoothukudi là thành phố cảng quan trọng của Ấn Độ, đường bờ biển dài 40km. Thành phố này có hai cảng thuộc top 12 cảng quan trọng nhất toàn liên bang: Cảng V.O.Chidambaranar (trước đây là Cảng Tuticorin) và Cảng Chidambaranar.

Vận tải đường biển tiết kiệm 5 lần đường hàng không

Việc đặt nhà máy gần cảng biển giúp VinFast tăng lợi thế cạnh tranh trong việc tiết giảm chi phí vận chuyển so với các phương thức khác như đường bộ, sắt, hàng không. Từ đó, giúp giá thành trên mỗi xe điện của VinFast giảm đáng kể.

Theo nghiên cứu của Phòng Thương mại Hoa Kỳ về các phương án vận tải đường bộ giữa Châu Âu và Châu Á, vận tải đường biển có chi phí thấp nhất so với các phương thức vận tải khác. Nghiên cứu này so sánh chi phí vận chuyển một container 40’ giữa Trung Quốc (Thượng Hải) và Tây Âu theo các phương thức khác nhau: đường biển, đường sắt, đường bộ và đường hàng không.

Chi phí vận chuyển mỗi container 40’ bằng đường hàng không là 25.000 USD, đường bộ hơn 10.000 USD, đường sắt 5.000-10.000 và đường biển là dưới 5.000 USD.

Như vậy, đường biển có chi phí vận chuyển thấp nhất hay tối ưu được chi phi nhất. Theo ước lượng của Best4shippingny, thông thường, một container 40’ có thể chở được 2-4 ô tô tùy kích thước, có thể là sự kết hợp giữa xe sedan và xe bán tải, hoặc 2-3 chiếc SUV, hoặc 3-4 chiếc xe sedan cỡ nhỏ.

Từ đó cho thấy, ước lượng mỗi container 40’ chứa được 3 chiếc VinFast thì chi phí vận chuyển trên mỗi xe, cho hành trình tham khảo trên, chỉ khoảng hơn 1.500 USD/xe cho đường biển thay cho hơn 8.300 USD/xe của hàng không.