Nhiều ngân hàng chịu rủi ro thanh khoản do phụ thuộc vốn liên ngân hàng

Trong báo cáo mới đây, Chứng khoán Yuanta Việt Nam cảnh báo một số ngân hàng đang phụ thuộc lớn vào nguồn vốn liên ngân hàng và dễ gặp rủi ro thanh khoản nếu có sự thay đổi đột ngột về điều kiện thị trường.

Yuanta cho biết tăng trưởng tiền gửi toàn ngành trong quý đầu năm chủ yếu được đóng góp bởi nhóm ngân hàng tư nhân lớn và vừa. Một số ngân hàng TMCP ghi nhận sự sụt giảm huy động (gồm cả tiền gửi của khách hàng và giấy tờ có giá) là MB (-4,7%), SHB (-2,1%), TPBank (-4,2%), OCB (-2,8%) và VIB (-1,2%).

Tương tự, nhóm ngân hàng TMCP nhà nước cũng có mức tăng trưởng huy động thấp hoặc âm, chẳng hạn như Vietcombank giảm 2,7%, VietinBank chỉ tăng 0,2% còn BIDV tăng 1,1%. Theo các chuyên viên phân tích, sự phục hồi của thị trường chứng khoán, nhu cầu tín dụng yếu và lãi suất huy động thấp có thể là nguyên nhân khiến tăng trưởng tiền gửi thấp trong quý đầu năm. 

Yuanta kỳ vọng các ngân hàng đã tăng lãi suất tiền gửi để thu hút thêm vốn và có thể chuẩn bị cho nhu cầu tín dụng cao hơn trong thời gian tới. Với việc lãi suất tăng, các chuyên viên phân tích cho rằng những ngân hàng có tăng trưởng tiền gửi thấp hoặc âm trong quý I/2024 có thể phải huy động tiền gửi với chi phí cao hơn trong thời gian tới, tác động tiêu cực đến biên lãi gộp (NIM) của toàn ngành. 

Đặc biệt, các ngân hàng có lượng tiền gửi CASA thấp và huy động nhiều tiền gửi liên ngân hàng, giấy tờ có giá và các loại khác sẽ chịu ảnh hưởng lớn. Yuanta liệt kê danh sách những ngân hàng phụ thuộc đáng kể vào vốn liên ngân hàng (chiếm hơn 20% tổng nợ phải trả) bao gồm: ABBank, VPBank, Techcombank, KienlongBank, SeABank, VIB, PGBank, TPBank, MSB.

Trong điều kiện lãi suất thấp, việc huy động liên ngân hàng giúp giảm chi phí. Tuy nhiên, việc này cũng khiến rủi ro thanh khoản của các ngân hàng trên ở mức cao hơn những nhà băng còn lại. 

Sự phụ thuộc nhiều vào nguồn vốn liên ngân hàng có thể khiến các ngân hàng dễ bị rủi ro thanh khoản nếu có sự thay đổi đột ngột trong điều kiện thị trường, đặc biệt là trong bối cảnh xu hướng tăng lãi suất liên ngân hàng gần đây, các chuyên viên phân tích cảnh báo.

Tính đến phiên 23/5, lãi suất liên ngân hàng kỳ hạn qua đêm đã vọt lên 5,1%/năm, cao nhất trong gần một năm qua. Lãi suất liên ngân hàng đã tăng đáng kể so với mức nền gần 0% ghi nhận hồi cuối năm 2023, đầu 2024. 

Tín dụng có thể phục hồi từ quý II

Chứng khoán Yuanta Việt Nam cho biết tăng trưởng tín dụng quý I/2024 của ngành ngân hàng ở mức thấp, chỉ 0,98% so với đầu năm. Trong đó, các ngân hàng TMCP nhà nước có mức tăng trưởng tương đối thấp, trong đó Vietcombank giảm 0,3%. Tương tự, những ngân hàng tư nhân nhỏ có tăng trưởng tín dụng thấp hoặc âm. 

Ngược lại, hầu hết những ngân hàng TMCP lớn và vừa ghi nhận tăng trưởng tín tương đối cao trong quý đầu năm, chẳng hạn như Techcombank, Nam A Bank hay LPBank.

Yuanta kỳ vọng tăng trưởng tín dụng sẽ tăng tốc từ quý II trở đi nhờ sự phục hồi kinh tế. Đồng thời, các chuyên viên phân tích duy trì dự báo tăng trưởng tín dụng 15% cho cả năm. 

Yuanta nhận thấy nhiều ngân hàng đã nâng lãi suất huy động để tăng vốn khi mà lượng tiền gửi toàn ngành giảm 0,76% so với đầu năm (theo số liệu của Tổng Cục Thống kê). Động thái này cho thấy các ngân hàng đang chuẩn bị cho triển vọng tăng nhu cầu tín dụng trong những tháng tới. Do đó, Yuanta kỳ vọng tăng trưởng tín dụng sẽ tăng tốc từ quý II/2024 trở đi.