Mới đây, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đã phát đi thông báo điều chỉnh tăng thêm chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng (room tín dụng) năm 2024 đối với các tổ chức tín dụng (TCTD) theo nguyên tắc cụ thể, đảm bảo công khai, minh bạch. 

NHNN cho biết, việc nới room tín dụng được thực hiện trong điều kiện lạm phát được kiểm soát dưới mức mục tiêu đề ra, thực hiện chỉ đạo của Chính phủ về điều hành tăng trưởng tín dụng hiệu quả, đáp ứng vốn cho nền kinh tế.Theo đó, quyết định trên hoàn toàn là sự chủ động của NHNN mà các TCTD không cần phải đề nghị. 

Với kế hoạch tăng trưởng tín dụng 15% mà ngành ngân hàng đưa ra cho cả năm nay thì hệ thống ngân hàng sẽ phải đẩy ra nền kinh tế hơn 2 triệu tỷ đồng trong năm 2024. 

Tính đến ngày 22/11/2024, tín dụng toàn hệ thống tăng 11,12% so với cuối năm 2023.  Như vậy, dư địa tăng trưởng tín dụng của toàn hệ thống ngân hàng trong 6 tuần cuối năm 2024 là khoảng 520.000 tỷ đồng.

Bình luận về động thái của NHNN, PGS. TS Nguyễn Hữu Huân, Trưởng bộ môn Thị trường tài chính, Khoa Ngân hàng, Trường Kinh doanh UEH, cho biết việc nới room tín dụng tại thời điểm này là hoàn toàn cần thiết, có thể góp phần khiến cho tăng trưởng tín dụng nhanh hơn vào tháng cuối năm.

Theo chuyên gia, việc đẩy hơn 500.000 tỷ đồng trong vòng một tháng là một thách thức lớn. Một số ngân hàng đã gần hết room, trái lại một số ngân hàng lại chưa đủ room. "Do đó, để đạt được con số tăng trưởng tín dụng 15% cho toàn hệ thống thì bắt buộc phải nới room cho các ngân hàng đã hết room để tiếp tục đẩy vốn ra cho nền kinh tế", ông nói thêm.

Việc chủ động cấp thêm room tín dụng thể hiện sự chỉ đạo kịp thời của Chính phủ và NHNN trong việc tiếp tục tập trung đẩy mạnh khu vực vốn trong nền kinh tế. Đây là tín hiệu tích cực và cho thấy quyết tâm của Chính phủ trong việc đẩy mạnh tốc độ tăng trưởng tín dụng trong năm.

Mặc dù việc đẩy hơn 500.000 tỷ đồng trong vòng một tháng là một thách thức, ông Huân dự báo tăng trưởng tín dụng sẽ đạt mục tiêu 15% trong năm nay do trong giai đoạn cuối năm, tăng trưởng tín dụng thường nhanh hơn, đặc biệt là khi Chính phủ và NHNN rất chủ động trong việc đẩy mạnh tín dụng. 

Ưu thế room thuộc về những ngân hàng nào?

Đây không phải lần đầu NHNN đưa ra chính sách nới room chủ động này. Vào đầu năm 2024, NHNN đã giao toàn bộ chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng cho các tổ chức tín dụng. Đến ngày 28/8, NHNN cho biết sẽ chủ động nới room cho các TCTD có tốc độ tăng trưởng tín dụng năm 2024 đạt từ 80% chỉ tiêu NHNN đã thông báo đầu năm 2024 dựa trên cơ sở điểm xếp hạng. 

Mặc dù đưa thông báo nới room nhưng các điều kiện quyết định mức nới với các ngân hàng không được công bố chi tiết. NHNN cũng không công bố danh sách các đơn vị được nới room, song một số ngân hàng trước đó đã mong muốn được tăng hạn mức tín dụng.

Trao đổi về khả năng được nới room tín dụng, TS Nguyễn Hữu Huân đánh giá "nới room tín dụng dự kiến sẽ tập trung vào nhóm các ngân hàng thương mại nhà nước, hay những ngân hàng sử dụng gần hết room tín dụng như MB, Techcombank,... Các ngân hàng này sẽ tiếp tục xin thêm room để tiếp tục đẩy tiền ra."

Thống kê từ báo cáo tài chính quý III/2024, nhiều ngân hàng ghi nhận mức tăng trưởng cho vay cao, đơn cử như Techcombank (20,8%), LPBank (16,1%), HDBank (16,1%), Nam A Bank (15,8%), MB (14,9%), TPBank (14,4%), MSB (14,4%), ACB (13,8%), VPBank (12,2%),... Do vậy, các ngân hàng này nhiều khả năng sẽ thuộc nhóm được nới room tín dụng.

Chia sẻ tại đại hội đồng cổ đông thường niên bất thường ngày 16/11 mới đây, lãnh đạo ngân hàng LPBank cho biết tăng trưởng tín dụng tính đến hết tháng 10 đã đạt 18%, gần hết room tín dụng.

Lãnh đạo nhiều ngân hàng có mức tăng trưởng tín dụng cao cũng cho biết sẽ tiếp tục đề nghị NHNN xem xét giao thêm chỉ tiêu tín dụng cho các TCTD có năng lực cung ứng vốn tốt, đồng thời cân đối với các mục tiêu điều hành và tiếp tục rà soát tình hình trong quý IV/2024. 

Trong báo cáo phân tích ngành ngân hàng vào tháng 9, Chứng khoán MB (MBS) dự báo rằng các ngân hàng có những đặc điểm sau sẽ đạt mức tăng trưởng tín dụng cao hơn trong thời gian còn lại của năm 2024 như biên lãi thuần (NIM) cao hơn, chất lượng tài sản tốt hơn và tăng trưởng tín dụng cao trong lịch sử.

Các chuyên gia phân tích cho rằng một số ngân hàng có thể hy sinh (NIM) bằng cách giảm lãi suất cho vay, bao gồm: VPBank, MB, Techcombank và HDBank. 

Những ngân hàng có chất lượng tài sản đã được kiểm chứng trong thời kỳ đại dịch Covid-19 (tính đến thời điểm hiện tại) sẽ có vị thế tốt hơn, có thể kể đến như ACB, Vietcombank, Techcombank có thể vượt qua áp lực trích lập dự phòng trong các quý tới khi tín dụng tiếp tục tăng trưởng.

Cùng với đó, các ngân hàng chứng tỏ được khả năng hấp thụ tín dụng trong bối cảnh áp lực trả trước cao trong năm 2023 và 6 tháng đầu 2024 có khả năng duy trì tăng trưởng. Khả năng phục hồi này đặc biệt có giá trị do nhu cầu yếu đã trải qua từ nửa cuối năm 2023 đến nay, theo MBS.

Dựa trên các dự báo đó, một số ngân hàng được MBS dự phóng tăng trưởng tín dụng cao trong năm 2024 như: HDBank (khoảng 24,7%); VPBank (24,4%); Techcombank (23,5%); MB (22,3%); ACB (20,8%).

Lợi nhuận phân hoá, rủi ro nợ xấu tăng

Tuy nhiên, TS. Huân kiến nghị NHNN và các tổ chức tín dụng cần kiểm soát chặt chẽ việc phân bổ tín dụng  trước động thái nới room, kiểm soát dòng vốn chảy vào các ngành khác nhau. 

"Hiện nay dòng vốn vào bất động sản đang có dấu hiệu ấm lên, đặc biệt là ở các tỉnh miền Bắc, TP Hà Nội hay tại TP HCM cũng có xu hướng tích cực. Tuy nhiên, NHNN và các ngân hàng thương mại cần kiểm soát chặt chẽ dòng vốn vào lĩnh vực bất động sản để hạn chế tình trạng đầu cơ, đồng thời nắn dòng vốn vào các phân khúc có nhu cầu thực", ông nói thêm. 

Bên cạnh đó, TS Huân nhận định, động thái nới room tín dụng có tác động tích cực đến lợi nhuận ngân hàng, lợi nhuận toàn hệ thống sẽ tiếp tục tăng, tuy nhiên sẽ có sự phân hoá.

"Năm nay ngành ngân hàng đối diện với nhiều khó khăn, đặc biệt là tỷ lệ nợ xấu đang tăng rất mạnh, kể cả ở những ngân hàng lớn, tỷ lệ nợ xấu đang rất cao. Trước tình hình đó, các ngân hàng phải tăng cường trích lập dự phòng, điều này tác động giảm đến lợi nhuận ngân hàng", ông phân tích thêm.

Theo đó, những ngân hàng lớn sẽ duy trì được tốc độ tăng trưởng lợi nhuận tương đối tốt, tuy nhiên tốc độ tăng trưởng vẫn sẽ giảm so với với những năm trước. "Năm nay là một năm khó khăn với các ngân hàng có quy mô nhỏ và lợi nhuận có khả năng bị sụt giảm", chuyên gia nói.