Chất xúc tác cho thị trường

Sau hơn 30 năm áp dụng, Luật Đất đai cũ đã bộc lộ không ít bất cập, khiến thị trường diễn ra tình trạng đất đai bị bỏ hoang, tư hữu, giá đất tăng bất hợp lý, ảnh hưởng đến quyền lợi, đời sống, sinh kế của người có đất thu hồi và gây thất thoát ngân sách…

Vì vậy, Luật Đất đai (sửa đổi) thông qua từ tháng 1/2024 đã bổ sung nhiều quy định mới bảo vệ tốt hơn quyền, lợi ích hợp pháp của người sử dụng đất, nâng cao hiệu quả sử dụng đất, tài chính đất đai tách bạch rõ ràng, ổn định tiền thuê đất, nâng cao hiệu lực quản lý Nhà nước đối với lĩnh vực đất đai.

Với những quy định mới được bổ sung hoàn chỉnh hơn, Luật Đất đai 2024 được kỳ vọng sẽ khơi thông những điểm nghẽn liên quan đến cơ chế dịch chuyển đất đai, dẫn dắt ngành Xây dựng, thị trường BĐS phát triển sau thời gian dài trầm lắng; đồng thời, loại bỏ các "lỗ hổng" còn tồn tại, hướng đến hài hòa lợi ích và công bằng xã hội, tạo môi trường pháp lý lành mạnh để phù hợp với những biến chuyển nhanh chóng của thị trường BĐS.

Đón đầu Luật Đất đai mới có hiệu lực, đầu năm mới 2024, hàng loạt doanh nghiệp BĐS ghi nhận lãi doanh thu. Đơn cử, Công ty Cổ phần Vinhomes (VHM) ghi nhận doanh thu thuần quý IV/2023 tăng 228% so với quý I/2022, lợi nhuận sau thuế vượt kế hoạch đề ra, đạt 33.300 tỷ đồng, tăng 14%. Hay Công ty Cổ phần Đầu tư Hải Phát (HPX) cũng ghi nhận doanh thu quý IV/2023 đạt 502,6 tỷ đồng, tăng 54% so với cùng kỳ năm trước; Công ty Cổ phần Phát triển BĐS Phát Đạt (PDR) đạt doanh thu thuần quý cuối năm 2023 đạt 68 tỷ đồng, tăng thêm 353% so với quý IV/2022...

Theo thống kê dữ liệu của Sở Giao dịch chứng khoán Hà Nội, đến đầu năm 2024, có 35 doanh nghiệp BĐS xóa nợ trái phiếu do mua lại trái phiếu trước hạn, với tổng số tiền thanh toán hơn 20.000 tỷ đồng.

Đáng chú ý, được xác định là phân khúc dẫn dắt thị trường BĐS trong năm 2024, ngay từ đầu năm, Công ty Cổ phần Vinhomes liên tiếp khởi công 2 dự án NOXH Happy Home quy mô hơn 100 ha tại TP Hải Phòng và Khánh Hòa, khi hoàn thành sẽ tạo nguồn cung hơn 7.600 căn cho thị trường. Nhiều doanh nghiệp khác như Công ty BIC Việt Nam có kế hoạch xây dựng 2 dự án Rice City Tố Hữu (711 căn), Rice City Long Biên (600 căn); Công ty Newland dự kiến khởi công dự án Tân Phú Hưng, quy mô 1.260 căn…

Thống kê của Hiệp hội BĐS Việt Nam, thị trường sẽ có hơn 108 dự án NOXH, quy mô hơn 47.500 căn đã được các địa phương đăng ký hoàn thành trong năm 2024, dự kiến bổ sung nguồn cung phân khúc này cho thị trường trong năm nay.

Kịch bản nào cho thị trường

Theo Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Văn Sinh, mặc dù đã có những tín hiệu tích cực, nhưng năm 2024, thị trường BĐS vẫn đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức. Để thị trường hồi phục nhanh, Bộ Xây dựng mong muốn các doanh nghiệp BĐS chủ động huy động vốn phát triển dự án cụ thể; giảm đòn bẩy tài chính, hạn chế đầu tư dàn trải; tập trung hoàn thành các dự án đang dang dở, nhất là các dự án NOXH, phân khúc nhà giá rẻ để tăng thanh khoản, đáp ứng nhu cầu ở thật của người dân.

Còn theo các chuyên gia BĐS, giai đoạn 2024 - 2025, các “nút thắt” phê duyệt dự án BĐS sẽ được giải quyết, thị trường BĐS sẽ phục hồi khi Luật Nhà ở, Luật Kinh doanh BĐS, Luật Đất đai (sửa đổi) được triển khai đúng tiến độ và sẽ có hiệu lực trong nửa cuối năm 2024.

PGS.TS Nguyễn Kim Chung, nguyên Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương đã đưa ra 3 kịch bản cho thị trường BĐS năm 2024: Nếu các chính sách tác động đến thị trường không có gì đột biến, thị trường tiếp tục xu thế hồi phục chậm. Thị trường hồi phục nhanh và phát triển mạnh, đây là “kịch bản mong muốn”, nhưng cần 3 yếu tố hỗ trợ (vốn đầu tư nước ngoài vào thị trường tăng; các văn bản dưới luật của 3 bộ luật hoàn thành; các công cụ tài chính tiền tệ được nới lỏng. Thị trường BĐS thoái trào là điều các chủ đầu tư, nhà đầu tư không mong muốn, nếu không có nguồn lực và động lực để phát triển. Các kịch bản dựa trên dự báo sự phát triển của nền kinh tế, nguồn tiền đầu tư vào lĩnh vực BĐS gia tăng trong năm 2024.

Ở góc độ quản lý Nhà nước, Bộ Xây dựng sẽ tập trung thực hiện 5 giải pháp: Tập trung tháo gỡ chính sách và thúc đẩy thị trường BĐS phát triển an toàn, lành mạnh, bền vững; hoàn thiện các văn bản hướng dẫn các luật vừa được thông qua; tăng cường khả năng tiếp cận vốn cho thị trường BĐS qua gói tín dụng 120.000 tỷ đồng; tập trung phát triển NOXH; triển khai hiệu quả Nghị quyết 33/CP về các giải pháp thúc đẩy thị trường BĐS.

Chia sẻ thêm, Cục trưởng Cục Quản lý Nhà và Thị trường BĐS (Bộ Xây dựng), ông Hoàng Hải nhận định, những quy định mới của các bộ luật liên quan đến thị trường BĐS vừa được thông qua sẽ những là bước tiến lớn về chính sách, tạo khung pháp lý quan trọng, hoàn thành sự mệnh cải cách những bất cập sau thời gian dài áp dụng. Đặc biệt, Luật Đất đai sửa đổi được thông qua được dư luận đánh giá phù hợp thực tiễn, bảo đảm được tính đồng bộ, thống nhất với các luật liên quan.