Tháng 9/2015, Chương trình Nghị sự 2030 với 17 mục tiêu phát triển bền vững (Sustainable Development Goals – SDG) đã được Đại hội đồng Liên Hợp Quốc thông qua nhằm chấm dứt đói nghèo, bảo vệ hành tinh và đảm bảo sự thịnh vượng cho tất cả mọi người vào năm 2030.

Tại Việt Nam, từ năm 2017, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Kế hoạch hành động quốc gia thực hiện Chương trình nghị sự 2030 vì sự phát triển bền vững, đề ra 17 mục tiêu phát triển bền vững với 115 mục tiêu cụ thể. Dù còn nhiều 'chông gai' nhưng trong nỗ lực đồng hành với mục tiêu chiến lược quốc gia, các doanh nghiệp, định chế tài chính tại Việt Nam đã và đang xây dựng, thực hiện chiến lược phát triển bền vững của mình theo tiêu chuẩn quốc tế. Tính bền vững phát triển thể hiện trước hết qua sức khoẻ của hoạt động sản xuất kinh doanh, cung ứng dịch vụ, tạo công ăn việc làm, hoàn thành nghĩa vụ thuế…

Trong bối cảnh nhà nước đang thúc đẩy nguồn thu ngân sách nhà nước, khuyến khích sự cạnh tranh cùng phát triển bền vững thì một chỉ tiêu quan trọng có thể đánh giá đóng góp của các tổ chức vào sự phát triển kinh tế chung của đất nước là con số nộp ngân sách.

Nhằm ghi nhận vai trò quan trọng của khu vực tư nhân trong nền kinh tế, tôn vinh và lan toả tinh thần phụng sự xã hội ấy, CafeF đã xây dựng PRIVATE 100 – Danh sách các doanh nghiệp tư nhân nộp ngân sách lớn nhất Việt Nam. Danh sách lần đầu tiên công bố vào đầu tháng 8/2024 được thống kê theo số liệu thực nộp trong niên độ tài chính 2023.

Bên cạnh đó, các bảng vinh danh trực thuộc PRIVATE 100 cho một số nhóm ngành đặc thù như chứng khoán, ngân hàng, hàng tiêu dùng… cũng sẽ được công bố.

Lâu nay đã có nhiều bảng vinh danh doanh nghiệp nhưng chưa có bảng vinh danh nào phản ánh về tổng nộp ngân sách của doanh nghiệp. Trong khi đó, đây là một trong những nhân tố quan trọng phản ánh mức độ đóng góp của doanh nghiệp cho xã hội.

Hiện chỉ có duy nhất một xếp hạng dựa trên chỉ tiêu thuế thu nhập doanh nghiệp. Thực tế, các doanh nghiệp hàng năm đều nộp ngân sách bao gồm rất nhiều khoản thuế, phí khác. Hàng năm, các doanh nghiệp nộp ngân sách lớn đã được vinh danh nhưng hầu như chỉ dừng lại ở cấp tỉnh.

Bên cạnh đó, số liệu từ cơ quan thuế thường chỉ phản ánh số thuế phải nộp theo từng pháp nhân theo mã số thuế mà không phản ánh số đã nộp của cả tập đoàn (tổng nộp của toàn bộ công ty mẹ và các công ty thành viên). Trong khi hiện nay hầu hết các doanh nghiệp lớn đều hoạt động theo mô hình tập đoàn với hàng chục đến hàng trăm công ty thành viên.

Từ thực tế đó, CafeF mong muốn xây dựng một bảng danh sách các doanh nghiệp nộp ngân sách lớn nhất cả nước, trước tiên là nhóm doanh nghiệp tư nhân mang tên PRIVATE 100 – TOP DOANH NGHIỆP TƯ NHÂN NỘP NGÂN SÁCH LỚN NHẤT VIỆT NAM. 

Các doanh nghiệp tư nhân có số nộp ngân sách trong năm tài chính gần nhất từ 100 tỷ đồng trở lên đều được thể hiện trong danh sách chung của PRIVATE 100.

Top 100 doanh nghiệp dẫn đầu của PRIVATE 100 (PRIVATE 100 – Leading Group) sẽ là thứ hạng của 100 doanh nghiệp có số liệu nộp ngân sách lớn nhất. Các tập đoàn có công ty mẹ và các công ty con đủ điều kiện vào Top 100 sẽ chỉ tính số liệu hợp nhất của công ty mẹ để xếp thứ hạng. Theo số liệu hiện tại, 100 doanh nghiệp dẫn đầu của PRIVATE 100 có tổng nộp ngân sách năm 2023 đạt gần 177.000 tỷ đồng. Trong đó, hơn 30 đơn vị có số nộp ở mức nghìn tỷ trở lên.

Không quá bất ngờ khi các vị trí dẫn đầu PRIVATE 100 hiện đều là các doanh nghiệp được sở hữu và điều hành bởi các tỷ phú đô la theo xếp hạng của Forbes. Năm 2023 ghi dấu mức đóng góp nộp ngân sách tăng vượt trội của cả Techcombank và Masan Group, các doanh nghiệp được điều hành bởi 2 tỷ phú Hồ Hùng Anh và Nguyễn Đăng Quang.

Techcombank là ngân hàng tư nhân nộp ngân sách lớn nhất còn các công ty thành viên quản lý ngành của Masan cũng đều là những cái tên nộp ngân sách hàng đầu tại nhiều ngành/địa phương: Masan Consumer là một trong 2 doanh nghiệp tư nhân nộp ngân sách lớn nhất trong ngành hàng tiêu dùng hay Masan High-tech Materials là doanh nghiệp nội nộp ngân sách lớn nhất của tỉnh Thái Nguyên.

Ngân hàng là các tổ chức quan trọng hàng đầu, giữ vai trò quản lý dòng vốn để đảm bảo sự vận hành thông suốt của các thành phần kinh tế, thúc đẩy tăng trưởng và tăng thu ngân sách từ các hoạt động kinh tế. Bản thân các ngân hàng đa phần có quy mô lớn, với năng lực quản trị chuyên nghiệp bậc nhất, đồng thời trở thành các tổ chức kinh doanh hiệu quả và đóng góp lớn nhất vào ngân sách nhà nước – theo danh sách PRIVATE 100.

Tổng ngân sách đã nộp năm 2023 của nhóm Ngân hàng tư nhân trong PRIVATE 100 là 42.000 tỷ đồng, trong đó có 12 Ngân hàng nộp trên 1.000 tỷ. Top 10 ngân hàng tư nhân nộp ngân sách đã đóng góp tổng hơn 36.800 tỷ đồng, tăng hơn 10.700 tỷ đồng so với năm 2022. Nhiều ngân hàng có mức nộp ngân sách tăng gấp đôi so với năm trước, tương đương nghìn tỷ.

Với nguồn lực tài chính của mình, các ngân hàng luôn là lực lượng tiên phong đầu tư cho các tầm nhìn dài hạn như chuyển đổi số, phát triển bền vững. Từ sự đầu tư đó, nhóm này đồng thời đào tạo thị trường và tạo ra sự thúc đẩy cùng phát triển đối với các nhóm ngành khác.

Là ngân hàng nhiều năm liên tiếp lọt TOP các doanh nghiệp đóng thuế cao, mức đóng góp cũng tăng gấp 3 lần sau 5 năm, HDBank đã giữ được chuỗi tăng trưởng cao đều đặn 12 năm liên tiếp, mức đóng góp cho ngân sách Nhà nước theo đó ngày càng lớn. Ngân hàng khẳng định mục tiêu theo đuổi các chuẩn mực quốc tế như ESG (Environment - Social - Gorvernance)... và hiện thực hóa chuẩn mực bằng các hành động thiết thực, thúc đẩy mục tiêu tài chính xanh, chuyển đổi sang, tài chính bền vững.

Trong khi đó, một ngân hàng khác trong top với 2.400 tỷ nộp ngân sách là TPBank ghi dấu ấn trên thị trường là một trong những định chế tài chính đi đầu thực hiện chiến lược phát triển bền vững theo chuẩn ESG, hướng tới số hóa và xanh hóa, hướng dòng tín dụng cho các dự án xanh, sản phẩm vì cộng đồng và nhóm doanh nghiệp do phụ nữ làm chủ, góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh nền kinh tế.

Về nhóm bất động sản, các doanh nghiệp Bất động sản tư nhân là nhóm nộp ngân sách lớn thứ 2 với hơn 37.000 tỷ đồng. Trong đó, 7 cái tên nộp trên 1.000 tỷ. Nếu tính chung cả số liệu của những tập đoàn đa ngành lớn mà bất động sản là một mảng kinh doanh trọng yếu như Vingroup, THACO, Gelex... thì con số này có thể lên đến hơn 70.000 tỷ đồng.

Năm 2023, theo PRIVATE 100, nhóm thép chỉ có 6 doanh nghiệp nhưng đóng ngân sách hơn 13.000 tỷ đồng và có 4 doanh nghiệp đóng trên 1.000 tỷ.

Trong đó Tập đoàn Hòa Phát đã đóng hơn 9.000 tỷ. Hoạt động trong 05 lĩnh vực: Gang thép (thép xây dựng, thép cuộn cán nóng) - Sản phẩm thép (gồm Ống thép, tôn mạ, thép rút dây, thép dự ứng lực) - Nông nghiệp - Bất động sản – Điện máy gia dụng nhưng sản xuất thép vẫn là lĩnh vực cốt lõi chiếm tỷ trọng 90% doanh thu và lợi nhuận toàn Tập đoàn. Với công suất 8,5 triệu tấn thép thô/năm, Hòa Phát là doanh nghiệp sản xuất thép lớn nhất khu vực Đông Nam Á.

Bên cạnh những lĩnh vực lớn trên, danh sách PRIVATE 100 còn có sự hiện diện của các doanh nghiệp đến từ hầu hết các lĩnh vực quan trọng trong nền kinh tế từ chứng khoán, bảo hiểm, ô tô, nguyên vật liệu, hàng tiêu dùng, công nghệ, bán lẻ, logistics…

Lĩnh vực thực phẩm đồ uống cũng là một trong những nhóm ngành đáng chú ý với số lượng đông đảo gần 20 doanh nghiệp, đóng góp hơn 22.000 tỷ đồng. Trong đó tập đoàn hàng tiêu dùng - bán lẻ Masan đóng góp gần 8.000 tỷ đồng; các doanh nghiệp bia trong Top 100 đóng góp 6.000 tỷ và các doanh nghiệp F&B (thực phẩm - đồ uống) khác đóng góp 8.600 tỷ.

Lĩnh vực chứng khoán cũng ghi nhận số lượng đông đảo với 15 doanh nghiệp trong danh sách PRIVATE 100 với ba doanh nghiệp dẫn đầu có số nộp trên 1.000 tỷ. Lĩnh vực công nghệ dù số lượng công ty tư nhân lớn khá khiêm tốn nhưng cũng đã có 2 đại diện nộp trên 1.000 tỷ là FPT và VNG.

Kiên định với chiến lược mở rộng quốc tế, VNG hiện là một trong số các doanh nghiệp công nghệ Việt Nam đang mở rộng mạnh mẽ và kinh doanh khả quan tại thị trường quốc tế. Năm 2023, doanh thu cung cấp dịch vụ cho thị trường nước ngoài của Công ty đạt 1.707 tỷ đồng, tăng tới 33% so với 2022. Cho 3 năm tới, VNG đặt mục tiêu doanh thu từ thị trường nước ngoài của khối Trò chơi trực tuyến & Điện toán đám mây AI sẽ chiếm tỉ trọng cao hơn doanh thu trong nước.