Trong báo cáo chiến lược mới công bố, Chứng khoán Maybank đánh giá thị trường chứng khoán đã chạm đáy kể từ khi Ngân hàng Nhà nước bắt đầu cắt giảm chính sách lãi suất vào tháng 3/2023 và môi trường lãi suất thấp sẽ tiếp tục hỗ trợ thị trường trong suốt năm 2024. 

Bên cạnh đó, tăng trưởng lợi nhuận sẽ trở thành động lực chính của thị trường nhờ tốc độ phục hồi vững chắc hơn từ nửa cuối năm 2024. Đồng thời, thanh khoản được thúc đẩy bởi khả năng thị trường Việt Nam nâng hạng lên thị trường mới nổi bởi FTSE sẽ là cú hích lớn cho thị trường vượt ngoài triển vọng tăng trưởng lợi nhuận.

Chứng khoán Maybank đưa ra hai kịch bản cho thị trường chứng khoán Việt Nam năm 2024, với việc nâng hạng thị trường là yếu tố then chốt. 

Trong kịch bản cơ sở, chỉ số VN-Index có thể lên ngưỡng 1.250 điểm, chủ yếu được thúc đẩy bởi triển vọng lợi nhuận phục hồi. Tại kịch bản tích cực hơn, chỉ số có thể đạt 1.420 điểm, được thúc đẩy bởi thanh khoản mạnh hơn từ khả năng nâng hạng thị trường.

Hiệu suất thị trường sẽ tiếp tục ở mức vừa phải và có những rung lắc đáng kể trong nửa đầu năm 2024. Trong nửa sau năm 2024, nền kinh tế toàn cầu và Việt Nam sẽ tăng tốc, do đó thị trường chứng khoán Việt Nam cũng sẽ tăng trưởng tốt hơn.

Nâng hạng thị trường sớm nhất vào tháng 9 năm nay, hỗ trợ thanh khoản lên 22.000 tỷ đồng/phiên

Riêng về triển vọng nâng hạng thị trường, thị trường Việt Nam đã được FTSE đưa vào danh sách theo dõi nâng hạng lên thị trường mới nổi thứ cấp từ năm 2018. Việt Nam đáp ứng đủ cả 2 tiêu chí định lượng nhưng vẫn chưa đạt 1 trong 9 tiêu chí định tính. Bằng việc yêu cầu ký quỹ trước giao dịch 100%, nhằm ngăn chặn người mua và người bán vỡ nợ, Việt Nam có thể đảm bảo rằng tất cả các giao dịch được thực hiện và cổ phiếu được đổi mới. Tuy nhiên, điều này cũng hạn chế khả năng xoay dòng vốn của nhà đầu tư.

Maybank cho rằng Uỷ ban Chứng khoán Nhà nước đang trong giai đoạn cuối của việc loại bỏ yêu cầu "ký quỹ trước giao dịch" (pre-funding) đối với nhà đầu tư tổ chức nước ngoài. Đây chính là rào cản chính ngăn cản Việt Nam được FTSE nâng hạng lên thị trường mới nổi thời gian qua.

Theo Chứng khoán Maybank, thông tư 120/2020/TT-BTC cần được sửa đổi, chỉ yêu cầu các công ty môi giới, ngân hàng lưu ký và nhà đầu tư tổ chức nước ngoài đảm bảo nhà đầu tư có 100% tiền mặt từ T+1 thay vì T+0 (trước khi đặt lệnh trên sàn giao dịch) như quy định hiện hành. Đây là giải pháp tạm thời cho yêu cầu ký quỹ trước giao dịch trong khi chờ triển khai cơ chế đối tác bù trừ trung tâm (central counterparty - CCP) như một giải pháp dài hạn.

Việc loại bỏ yêu cầu ký quỹ trước giao dịch sẽ tăng tính linh hoạt cho nhà đầu tư nhưng cũng có khả năng dẫn đến những giao dịch không thành công. Đây là một yếu tố mà FTSE sẽ xem xét để đánh giá độ tin cậy của hệ thống giao dịch chứng khoán Việt Nam trước khi quyết định nâng hạng thị trường.

Maybank dự báo yêu cầu ký quỹ trước giao dịch của Việt Nam sẽ được loại bỏ trong quý 1/2024 và FTSE sẽ mất 6 tháng đến 1 năm để thu thập dữ liệu về các giao dịch không thành công. Trong trường hợp thuận lợi nhất, Việt Nam sẽ được chính thức nâng hạng sớm nhất trong kỳ đánh giá tháng 9/2024 hoặc muộn hơn là tháng 3/2025.

Sau đó, quá trình triển khai sẽ mất từ 6 tháng đến 2 năm để tích hợp đầy đủ các cổ phiếu đạt điều kiện của Việt Nam vào các chỉ số liên quan đến thị trường mới nổi của FTSE. Dựa trên dữ liệu tính đến ngày 22/11/2023, Chứng khoán Maybank dự báo có sáu cổ phiếu HPG, VNM, VCB, VHM, VIC và MSN sẽ được đưa vào các chỉ số này.

Bên cạnh đó, việc nâng hạng thị trường của FTSE có khả năng sẽ thu hút thêm dòng vốn nước ngoài và đẩy thanh khoản hàng ngày lên khoản 22 nghìn tỷ đồng/900 triệu USD từ mức 17 nghìn tỷ đồng/700 triệu USD hiện tại, hỗ trợ thị trường chứng khoán tăng lên 1.420 điểm như trong kịch bản tích cực.