Khó khăn tìm đơn vị kiểm toán BCTC 

Công ty cổ phần Đầu tư và Công nghiệp Tân Tạo – Itaco (mã: ITA) vừa có văn bản gửi UBCKNN và Sở Giao dịch Chứng khoán TP.HCM (HoSE) về việc xin tạm hoãn công bố thông tin BCTC kiểm toán năm 2023 và báo cáo thường niên 2023.

Công ty cho biết vào ngày 5/5/2023, công ty đã công bố thông tin ký hợp đồng kiểm toán BCTC 2023 với Công ty trách nhiệm hữu hạn Dịch vụ Tư vấn Tài chính kế toán và kiểm toán phía Nam (AASCS). Song, đến ngày 29/12/2023, AASCS đột ngột gửi thông báo không thực hiện nội dung kiểm toán BCTC kết thúc ngày 31/12/2023 do không thể thu xếp được nhân sự và thời gian.

AASCS ngưng kiểm toán vì 2 kiểm toán viên là ông Phùng Văn Thắng và ông Tạ Quang Long đã thực hiện kiểm toán cho công ty BCTC năm 2022 và BCTC bán niên soát xét 2023 bị UBCKNN tước giấy phép hành nghề.

Công ty cho rằng đây là trường hợp bất khả kháng, không lường trước được khi đã kết thúc năm tài chính. Itaco khắc phục bằng cách nỗ lực hết sức liên hệ tất cả các công ty kiểm toán trong danh sách 30 công ty được chấp thuận kiểm toán cho đơn vị có lợi ích công chúng thuộc lĩnh vực chứng khoán năm 2023. Song, tất cả các công ty kiểm toán đều lo sợ khi chứng kiến các kiểm toán viên thực hiện kiểm toán cho ITA đều bị tước giấy phép hành nghề như AASCS và trước đó là Ernst & Young Việt Nam. Công ty vẫn đang tiếp tục thuyết phục các công ty kiểm toán đồng ý kiểm toán cho BCTC của công ty.

Việc không có đơn vị kiểm toán nhận kiểm toán BCTC sẽ khiến ITA không thể công bố thông tin đúng hạn, hệ lụy là cổ phiếu bị rơi vào diện cảnh báo, kiểm soát hay thậm chí ngừng giao dịch, ảnh hưởng đến lợi ích nhà đầu tư.

Công ty cổ phần Đầu tư và Công nghiệp Tân Tạo là đơn vị thành viên thuộc Tập đoàn Tân Tạo do bà Đặng Thị Hoàng Yến (đã đổi tên thành Maya Dangelas) sáng lập. Tập đoàn được thành lập từ 1993, hiện đã có trên 30 công ty con hoạt động nhiều lĩnh vực như phát triển hạ tầng, xây dựng, năng lượng và truyền thông.

Itaco hoạt động trong lĩnh vực phát triển hạ tầng, là đơn vị duy nhất thuộc tập đoàn niêm yết trên sàn chứng khoán. Mặc dù bà Maya Dangelas vẫn làm Chủ tịch HĐQT Itaco nhưng đã sang Mỹ bắt đầu kinh doanh từ nhiều năm nay. Bà thường xuyên vắng mặt trong các cuộc họp ĐHCĐ thường niên của Itaco hoặc tham gia bằng hình thức trực tuyến.

Itaco sở hữu 2 khu công nghiệp là Tân Tạo và Tân Đức tại Long An, cả 2 đã đi vào vận hành và thu hút nhà đầu tư đến thuê đất. Công ty tiếp tục đầu tư khu công nghiệp Tân Đức giai đoạn 2 và khu đô thị Ecity Tân Đức.

Ngoài ra, để chuẩn bị quỹ đất cho quá trình phát triển lâu dài, Itaco nghiên cứu dự án khu công nghiệp Sài Gòn – Mekong diện tích 414,7 ha tại xã Bình Hòa Nam, huyện Đức Huệ, Long An (đã đổi tên thành khu công nghiệp Tân Tạo – Long An).

Có lãi trở lại sau 2 năm thua lỗ

Trước năm 2021, BCTC của công ty được kiểm toán bởi Ernst & Young Việt Nam. Kết quả kinh doanh các năm qua thăng trầm nhưng luôn có lãi.

Sang năm 2022, công ty đổi đơn vị kiểm toán sang AASCS. Báo cáo kiểm toán 2022 thể hiện công ty lỗ ròng 407 tỷ đồng năm 2021 thay vì lãi 261 tỷ đồng tại báo cáo 2021 được Ernst & Young Việt Nam kiểm toán. Nguyên nhân chủ yếu do chi phí trích lập dự phòng các khoản nợ phải thu khó đòi và trả trước quá hạn từ 4 năm trở lên số tiền 662 tỷ đồng.  

Năm 2022, công ty ghi nhận doanh thu âm 1.545 tỷ đồng và lỗ 260 tỷ đồng do nguyên nhân bất khả kháng buộc thanh lý hợp đồng thuê đất dài hạn xây dựng Trung tâm Điện lực Kiên Lương đối với Công ty cổ phần Phát triển Năng Lượng Tân Tạo (TEDC). Dự án bị loại khỏi danh sách các dự án sẽ vận hành trước năm 2030 nên TEDC và Itaco không có cơ sở triển khai dự án. Theo đó, giá trị hàng bán bị trả lại là 2.142 tỷ đồng, giá vốn tương ứng 1.679 tỷ đồng.

Năm 2023, theo BCTC tự lập, công ty đạt 567 tỷ đồng doanh thu và 202 tỷ đồng lãi ròng.

Tại thời điểm cuối năm, tổng tài sản Itaco đạt 12.084 tỷ đồng, giảm nhẹ so với đầu năm. Khoản phải thu chiếm tỷ trọng 33% với gần 4.000 tỷ đồng, trong đó đến 3.200 tỷ đồng là phải thu các bên liên quan như TEDC, Đại học Tân Tạo, Năng lượng Tân Tạo 2… Phần còn lại nằm ở hàng tồn kho (khu Ecity Tân Đức, khu công nghiệp Tân Đức, khu công nghiệp Tân Tạo…) và tài sản dở dang dài hạn (Trung tâm nhiệt điện Kiên Lương).

Về phần nguồn vốn, vốn chủ sở hữu đạt 10.301 tỷ đồng, tài trợ 86% tổng tài sản. Công ty nợ vay rất ít, chỉ khoảng 44 tỷ đồng.