Sở Tài nguyên và Môi trường TP.HCM vừa có thông báo thu hồi và hủy bỏ giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cấp cho khu đất gần 31.000 m2 tại 152 Trần Phú, phường 4, quận 5, TP.HCM.

Trước đó, Thanh tra Chính phủ vào tháng 10/2022 trong thông báo kết luận thanh tra đã chỉ ra loạt sai phạm của doanh nghiệp này trong việc đầu tư xây dựng tại khu đất 152 Trần Phú.

Cụ thể, Vinataba đã không thực hiện đánh giá lại tài sản là không đúng quy định về quản lý tài sản doanh nghiệp nhà nước; làm trái chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, vi phạm pháp luật về chuyển nhượng tài sản doanh nghiệp do Nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ khi chuyển nhượng 30.927,7m2 tại 152 Trần Phú mà không xin phép Thủ tướng Chính phủ; không thực hiện đấu giá quyền sử dụng đất, có nguy cơ thất thoát tiền của Nhà nước, của doanh nghiệp.

Thực hiện theo kết luận của Thanh tra Chính phủ, ngày 25/10/2023, UBND TPHCM đã ra quyết định thu hồi khu đất trên.

Vào tháng 1/2024, Văn phòng Đăng ký đất đai Thành phố đã có Công văn số 184 ngày 10/1/2024 đề nghị Công ty TNHH Vina Alliance, Tổng Công ty Thuốc lá Việt Nam – Công ty TNHH MTV khẩn trương bàn giao bản chính Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (cấp ngày 19/1/2009) để quản lý theo quy định pháp luật. Tuy nhiên, Vina Alliance chưa thực hiện.

Do đó, căn cứ Khoản 4 Điều 66, Luật Đất đai năm 2013, Sở Tài nguyên và Môi trường thông báo Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đã đăng ký biến động ngày 26/8/2015 (do nhận vốn góp từ Vina Alliance) đối với khu đất tại số 152 Trần Phú không còn giá trị pháp lý.  

Nằm trong trung tâm quận 5, TP.HCM, giáp ba mặt tiền hướng ra Trần Phú, Lê Hồng Phong và Trần Nhân Tôn, dự án số 152 Trần Phú là một trong những lô đất đẹp cuối cùng còn sót lại trong nội thành TP.HCM.

Nơi đây trước là Nhà máy thuốc lá Sài Gòn của Công ty TNHH MTV Thuốc lá Sài Gòn (công ty con 100% vốn của Tổng công ty Thuốc lá Việt Nam - Vinataba). Đến năm 2008, với việc di dời ra huyện Bình Chánh, Vinataba và Công ty Thuốc lá Sài Gòn quyết định góp vốn thực hiện dự án thương mại trên chính khu đất 152 Trần Phú, cùng các đối tác là CTCP Thương mại và đầu tư VI NA TA BA (thành viên của Vinataba), Công ty TNHH Đô Thành Việt và CTCP Xây dựng Thương mại Căn nhà Mơ ước (nay là CTCP DRH Holdings).

Dự án nhanh chóng được cấp Giấy chứng nhận đầu tư ngày 13/10/2008 và Giấy chứng nhận Quyền sử dụng đất ngày 19/1/2009.

Các bên sau đó đã thành lập doanh nghiệp dự án là Công ty TNHH Vina Alliance, vốn điều lệ 880 tỷ đồng (55 triệu USD). Dù vậy, cơ cấu cổ đông Vina Alliance có sự thay đổi khi các cổ đông sáng lập Căn Nhà Mơ Ước, VI NA TA BA và Đô Thành Việt lần lượt rút lui. Cơ cấu cổ đông chủ dự án 152 Trần Phú lúc này gồm: Pacific Alliance Land Limited thuộc quỹ đầu tư VinaCapital (62%), Vinataba (20%), Công ty TNHH Sơn Đông (10,5%) và Công ty Thuốc lá Sài Gòn (7,5%).

Đầu năm 2017, cổ đông lớn nhất dự án là Pacific Alliance Land Limited thoái hết 62% cổ phần trong dự án 152 Trần Phú. Bên nhận chuyển nhượng là Công ty TNHH Bất động sản Trí Đức - có trụ sở tại 36-38 Nguyễn Văn Trỗi, Q. Phú Nhuận, TP.HCM.

Đến ngày 24/5 và 13/6/2017, Công ty Thuốc lá Sài Gòn và công ty mẹ Vinataba lần lượt ký các hợp đồng chuyển nhượng 7,5% và 20% vốn trong liên doanh Vina Alliance cho cổ đông hiện hữu là Công ty TNHH Sơn Đông.

Giá gốc của khoản đầu tư là 242 tỷ đồng, giá trị chuyển nhượng 371,5 tỷ đồng. Khoản lãi mà Vinataba (hợp nhất) nhận được là 129,5 tỷ đồng. Sơn Đông qua đó nâng tỷ lệ sở hữu trong dự án từ 10,5% lên 38% cổ phần.

Dự án 152 Trần Phú từ khu đất Nhà nước đã nhẹ nhàng được "sang tay" cho các nhà đầu tư tư nhân. Tính đến tháng 9/2017, dự án 152 Trần Phú chỉ còn lại hai nhà đầu tư là Bất động sản Trí Đức (62%) và Công ty TNHH Sơn Đông (38%).

Đến đầu năm 2018, vốn điều lệ Vina Alliance được nâng lên 1.200 tỷ đồng, cơ cấu cổ đông vẫn giữ nguyên.

Trong một chuyển động kín tiếng, Vina Alliance vào ngày 14/7/2020 có tân CEO là ông Cổ Tấn Anh Khoa (SN 1974). Chỉ một ngày sau, ông trở thành người được ủy quyền nắm 100% phần vốn góp tại Vina Alliance. Dữ liệu của Nhadautu.vn cho thấy ông cũng đứng tên tại Bất động sản Trí Đức – đơn vị từng thuộc sở hữu của một tập đoàn niêm yết lớn ở khu vực phía Nam, và sau đó đã có chủ mới là Vạn Thịnh Phát Group.