Trong năm 2023, thị trường xút Việt Nam giảm 6,4% trong bối cảnh hoạt động sản xuất công nghiệp suy yếu trước các thách thức kinh tế vĩ mô trong và ngoài nước. Tuy nhiên, tính chung 11 tháng năm nay, chỉ số sản xuất công nghiệp (IIP) đã tăng tới 8,4% so với cùng kỳ năm trước, cao hơn nhiều so với mức tăng chỉ 0,9% của cùng kỳ năm 2023.

Trong đó, nhiều lĩnh vực sử dụng xút như chế biến, chế tạo tăng trưởng 9,7%; sản xuất hoá chất và sản phẩm hoá chất tăng 13,4%; sản xuất sản phẩm từ cao su và plastic tăng 25,6%; sản xuất da và các sản phẩm có liên quan tăng 12,6%; dệt may tăng 12,1%... Qua đó, thúc đẩy nhu cầu tiêu thụ xút tại Việt Nam tăng trưởng tích cực trở lại.

Tuy nhiên, thị trường xút Việt Nam đang trong trạng thái cung không đủ cầu khi nguồn cung nội địa mới chỉ đáp ứng được khoảng 50 - 55% nhu cầu và phụ thuộc lớn vào nguồn cung từ Trung Quốc (chiếm khoảng 40% tổng lượng xút nhập khẩu). Theo đánh giá của Chứng khoán Tiên Phong, tình trạng mất cân bằng cung cầu xút hiện nay sẽ khó có thể được giải quyết.

Kể cả khi “siêu” dự án Tổ hợp hoá chất Đức Giang - Nghi Sơn của Tập đoàn Hoá chất Đức Giang với công suất 50.000 tấn xút/năm được triển khai vào cuối năm nay, đi vào hoạt động từ năm 2026, cũng chỉ giúp nguồn cung nội địa tăng lên 250.000 tấn/năm, đáp ứng được khoảng 70% tổng nhu cầu hiện nay. Trong khi đó, dựa trên tốc độ phát triển của lĩnh vực sản xuất công nghiệp, nhu cầu xút trong nước dự báo sẽ tăng trưởng khoảng 10% trong giai đoạn 2025 - 2030.

Qua đó, mở ra dư địa tăng trưởng lớn cho các doanh nghiệp hoá chất trong nước, đặc biệt là Công ty Cổ phần Hóa chất Cơ bản Miền Nam (mã cổ phiếu CSV - sàn HoSE) - doanh nghiệp nội địa đứng đầu ngành hoá chất về sản xuất xút, theo Chứng khoán Tiên Phong.

Hoá chất Cơ bản Miền Nam đang sở hữu dây chuyền sản xuất xút và các dẫn xuất hiện đại nhất hiện nay với tổng công suất thiết kế đạt khoảng 40.000 tấn xút/năm. So với các đối thủ khác thì doanh nghiệp này đang có lợi thế về định mức tiêu hao 2 nguyên nhiên liệu đầu vào chính - muối công nghiệp và điện (chiếm 70-80% giá thành sản phẩm).

Đặc biệt, sản phẩm xút của Hóa chất Cơ bản Miền Nam đang có lợi thế cạnh tranh hơn so với xút nhập khẩu nhờ giá điện công nghiệp tại Việt Nam đang thấp hơn so với các quốc gia và vùng lãnh thổ xuất khẩu xút lớn vào Việt Nam như Trung Quốc, Nhật Bản, Đài Loan (Trung Quốc). Lượng xút từ Trung Quốc, Nhật Bản, Đài Loan (Trung Quốc) đang chiếm tới 80% tổng giá trị xút được Việt Nam nhập khẩu hàng năm. Giá điện chiếm khoảng 50% chi phí sản xuất xút của các nước trên thế giới.

Sản phẩm xút nhập khẩu chủ yếu là xút rắn có giá thành cao và khó sử dụng hơn so với xút dạng lỏng của Hóa chất Cơ bản Miền Nam.

Xem thêm: "Giá bán lẫn sản lượng tăng trở lại, Hóa chất Cơ bản miền Nam (CSV) báo lãi tăng 54%" trên Tạp chí Công Thương tại đây.

Ngoài ra, Hóa chất Cơ bản Miền Nam có lợi thế về vị trí địa lý, gần các khách hàng tiêu thụ lớn tại các khu công nghiệp vùng Đông Nam Bộ, giúp tiết giảm chi phí vận chuyển. Đồng thời, các sản phẩm xút nhập khẩu đang phải chịu thuế nhập khẩu từ 5-20%.

Trong năm 2024, Hóa chất Cơ bản Miền Nam đã tăng vốn thông qua phát hành cổ phiếu thưởng nhằm triển khai dự án nhà máy mới tại tỉnh Đồng Nai với tổng mức đầu tư lên tới 2.000 tỷ đồng. Nhà máy mới sẽ giúp tăng đáng kể công suất của công ty nhằm bắt kịp nhu cầu thị trường.

Hóa chất Cơ bản Miền Nam cũng đang đẩy mạnh kinh doanh các sản phẩm hoá chất mới thuộc phân khúc cao cấp, cạnh tranh trực tiếp với sản phẩm nhập khẩu. Năm 2023, công ty đã phát triển thành công sản phẩm PAC 31% HB bột dùng cho lĩnh vực xử lý nước thải và sản xuất giấy. Đây được xem là 2 ngành có tiềm năng tăng trưởng lớn trong thời gian tới nhờ sự bùng nổ của thương mại điện tử (kéo theo nhu cầu về giấy bao gói) và làn sóng FDI vào Việt Nam (kéo theo nhu cầu xử lý nước thải công nghiệp).