Phiên giao dịch 18/10 chứng kiến diễn biến đáng chú ý trên thị trường tiền tệ khi Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đã chào bán tín phiếu trở lại sau gần 2 tháng tạm dừng. Tín phiếu có kỳ hạn 14 ngày và 28 ngày, được NHNN chào bán theo phương thức đấu thầu lãi suất, xét thầu đơn giá.

Kết quả có tổng cộng 12.300 tỷ đồng tín phiếu trúng thầu. Trong đó, có 5/6 thành viên tham gia trúng thầu 4.400 tỷ đồng tín phiếu 14 ngày với lãi suất 3,74%/năm; 8/8 thành viên tham gia trúng thầu 7.900 tỷ đồng tín phiếu 28 ngày với lãi suất 4%/năm.

Trước đó, NHNN đã chủ động ngừng phát hành tín phiếu nhằm từ phiên 26/8 nhằm hỗ trợ thanh khoản hệ thống ngân hàng trong bối cảnh tỷ giá giảm sâu trong tháng 8 và tháng 9.

Việc khởi động lại hoạt động chào bán tín phiếu cho thấy định hướng hút bớt thanh khoản hệ thống của Nhà điều hành và có chiều hướng làm tăng lãi suất VND trên thị trường liên ngân hàng. Điều này sẽ hỗ trợ sự ổn định của tỷ giá USD/VND – vốn đang chịu nhiều áp lực và tiến gần mức đỉnh lịch sử.

Động thái của NHNN diễn ra trong bối cảnh tỷ giá đã bật tăng trở lại trong những tuần gần đây và lãi suất VND trên thị trường liên ngân hàng giảm sâu.

Theo đó, sau khi giảm sâu vào tháng 8 và tháng 9, tỷ giá USD/VND đã bật tăng mạnh trở lại trong nửa đầu tháng 10.

Trên thị trường liên ngân hàng, tỷ giá USD/VND đã tăng khoảng 650 đồng/USD (tương đương 2,6%) so với cuối tháng 9, lên 25.200 VND/USD vào cuối phiên 17/10.

Tỷ giá USD/VND niêm yết tại các ngân hàng cũng tăng mạnh lên mức cao nhất kể từ đầu tháng 8. Cụ thể, Vietcombank, ngân hàng có quy mô giao dịch ngoại tệ lớn nhất hệ thống hiện niêm yết tỷ giá ở mức 25.010 – 25.400 VND/USD. Tính từ đầu tháng 10 đến nay, giá USD tại ngân hàng này đã tăng khoảng 660 đồng, tương đương mức tăng 2,6% và chỉ còn cách đỉnh lịch sử chưa đầy 100 đồng. Tính từ đầu năm, tỷ giá USD niêm yết tại Vietcombank đã tăng khoảng 1.000 đồng, tương đương khoảng 4%.

Trên thị trường tự do, giá USD đang được các điểm thu mua ngoại tệ giao dịch tại mức 25.250 VND/USD ở chiều mua và 25.350 VND/USD ở chiều bán. So với cuối tháng 9, giá USD tự do hiện đã tăng khoảng 230 đồng, tương đương tăng 1%.

Trong khi đó, lãi suất VND liên ngân hàng lại giảm mạnh trong 3 tuần gần đây. Theo dữ liệu mới nhất, chốt ngày 16/10, lãi suất VND bình quân liên ngân hàng tại kỳ hạn qua đêm (kỳ hạn chính, chiếm khoảng 90 - 95% giá trị giao dịch) đã về mức 2,77%/năm – mức thấp nhất kể từ đầu tháng 4/2024. So với cuối tháng 9, lãi suất qua đêm trên thị trường liên ngân hàng đã giảm 1,7 điểm %.

Cùng với kỳ hạn qua đêm, lãi suất tại hai kỳ hạn chủ chốt khác cũng đều giảm khoảng 1,1 – 1,4 điểm % so với cuối tháng 9. Trong đó, kỳ hạn 1 tuần giảm về 3%/năm, kỳ hạn 2 tuần còn 3,13%/năm, kỳ hạn 1 tháng giảm còn 3,21%/năm.

Theo giới phân tích, động thái phát hành tín phiếu của NHNN nhằm điều chỉnh thanh khoản hệ thống trong ngắn hạn, và từ đó kỳ vọng sẽ đẩy mặt bằng lãi suất liên ngân hàng VND, giúp làm giảm mức chênh lệch lãi suất giữa đồng USD và VND, qua đó gián tiếp hỗ trợ tỷ giá.

Việc NHNN mở lại hoạt động chào thầu tín phiếu có nét tương đồng so với hồi đầu tháng 3/2024 và trung tuần tháng 9/2023 khi tỷ giá USD/VND tăng nóng và chênh lệch lãi suất USD-VND trên thị trường ngân hàng ở mức cao. Trong đợt phát hành gần nhất, NHNN đã liên tục chào thầu tín phiếu từ trong hơn 6 tháng (từ tháng 3/2024 đến tháng 9/2024) nhằm giảm áp lực lên tỷ giá.

Theo nhận định của giới chuyên môn, tỷ giá USD/VND bật tăng trở lại trong đầu tháng 10 do cả yếu tố quốc tế và trong nước.

Cụ thể, đồng USD đã liên tục duy trì đà tăng sau khi báo cáo việc làm khả quan hơn dự kiến của Mỹ khiến giới đầu tư giảm bớt kỳ vọng về khả năng Cục Dự trữ liên bang Mỹ (Fed) sẽ tiếp tục cắt giảm lãi suất mạnh tay. Các dữ liệu khả quan của kinh tế Mỹ đi cùng bình luận cứng rắn của Chủ tịch Fed Jerome Powell đã khiến giới đầu tư bớt kỳ vọng vào việc Fed sẽ hạ lãi suất 0,5 điểm % tại cuộc họp vào tháng 11. Một số thành viên hoạch định chính sách của FED gần đây cho biết đang cân nhắc cắt giảm lãi suất cơ bản thêm 0,25 điểm % vào tháng 11 hoặc thậm chí có thể giữ nguyên mức lãi suất hiện tại.

Đồng USD cũng được cho là hưởng lợi nhờ nhu cầu tìm kiếm tài sản trú ẩn an toàn do lo ngại về xung đột leo thang ở Trung Đông.

Đối với thị trường trong nước, bên cạnh sức ép từ thị trường quốc tế, giá USD cũng hồi phục sau nhịp giảm sâu do nhu cầu ngoại tệ có xu hướng gia tăng.

Theo Bộ phận nghiên cứu thị trường của Ngân hàng ACB, nhu cầu ngoại tệ thanh toán của nhóm doanh nghiệp nhập khẩu và FDI phát sinh trong nửa đầu tháng 10 kết hợp với đà tăng mạnh của đồng USD trên thị trường thế giới là yếu tố chính hỗ trợ cho mức tăng của tỷ giá USD/VND tính từ đầu tháng 10 đến nay.

" Dự báo đà tăng của tỷ giá vẫn duy trì trong giai đoạn nửa cuối tháng 10 và không loại trừ khả năng có thể trở lại ngưỡng cao được thiệt lập vào quý 2 năm nay", Bộ phận nghiên cứu thị trường của Ngân hàng ACB tại báo cáo công bố ngày 18/10 .