Dự án gặp nhiều bất cập

Năm 2019, HĐND tỉnh Quảng Ngãi có chủ trương đầu tư dự án Hệ thống thu gom, xử lý nước thải tập trung của TP. Quảng Ngãi (lưu vực ra sông Trà Khúc), với tổng mức đầu tư 300 tỷ đồng từ nguồn ngân sách tỉnh. Dự án được thực hiện trong khoảng thời gian từ năm 2020 – 2022, do Ban Quản lý dự án Đầu tư xây dựng các công trình giao thông tỉnh làm chủ đầu tư.

Thời điểm này, ngoài hệ thống thu gom nước hiện hữu, dự án sẽ xây dựng thêm một số trục dẫn để thu gom nước thải. Tuy nhiên, dự án không thực hiện được vì có nhiều bất cập.

Đến tháng 9/2023, tại kỳ họp thứ 17, HĐND tỉnh khóa XIII đã ban hành Nghị quyết số 41/NQ-HĐND ngày 22/9/2023 điều chỉnh chủ trương đầu tư dự án Hệ thống thu gom, xử lý nước mưa, nước thải TP. Quảng Ngãi lưu vực phía Nam hạ lưu sông Trà Khúc.

Theo đó, mục tiêu dự án không chỉ dừng lại ở thoát nước thải mà còn từng bước đảm bảo tiêu thoát nước mưa khu vực đô thị. Về kết hợp, không chỉ với Đập dâng hạ lưu sông Trà Khúc mà dự án còn kết nối với tất cả các dự án khác dọc sông Trà Khúc một cách hợp lý để phát huy tối đa hiệu quả đầu tư.

Về quy mô đầu tư, vừa cải tạo các cửa cống hồ Bàu Cả và hồ Nghĩa Chánh; nạo vét các tuyến mương; tuyến cống hiện trạng sẽ đầu tư, nâng cấp một số tuyến cống thoát nước, trạm bơm và hệ thống thu gom nước thải khu trung tâm lõi, các cụm công trình đầu mối.

Tổng mức đầu tư khoảng 1.000 tỷ đồng, thời gian thực hiện 2024 - 2027. Chủ đầu tư dự án cũng được điều chuyển cho Ban Quản lý dự án Đầu tư xây dựng các công trình dân dụng và công nghiệp tỉnh.

Theo Ban Quản lý dự án Đầu tư xây dựng các công trình dân dụng và công nghiệp tỉnh (chủ đầu tư dự án), thời gian qua, đơn vị đã phối hợp với các đơn vị liên quan triển khai công tác liên quan đến đánh giá tác động môi trường. Đồng thời trình hồ sơ thẩm định báo cáo nghiên cứu dự án khả thi; phối hợp điều chỉnh, bổ sung dự án vào quy hoạch sử dụng đất…

Tuy nhiên, quá trình thực hiện đã phát hiện một số bất cập về quy hoạch; nơi đặt nhà máy xử lý nước thải tập trung thuộc dự án này cũng đã không được sự đồng ý từ người dân; phương án thiết kế chưa thống nhất.

Ông Võ Thành Trung, Giám đốc Ban Quản lý dự án Đầu tư xây dựng các công trình dân dụng và công nghiệp tỉnh Quảng Ngãi cho biết, đây là dự án quan trọng, có tính chất phức tạp; phạm vi nghiên cứu thực hiện rộng lớn; tác động trực tiếp tới cộng đồng dân cư trong khu vực.

Dự án còn kết nối với dự án Đập dâng hạ lưu sông Trà Khúc đảm bảo tiêu thoát nước mưa, xử lý nước thải cho khu vực. Do đó cần phải khảo sát, đánh giá đúng hiện trạng thoát nước mưa, nước thải trong khu vực; tác động của Đập dâng sông Trà Khúc khi đưa vào hoạt động.

"Dự án cần có thêm thời gian để khảo sát, đánh giá tổng thể hiện trạng, thoát nước và sự ảnh hưởng khi vận hành đập dâng trong khu vực; nghiên cứu đề xuất các phương án thiết kế, so sánh để lựa chọn được phương án tối ưu; đảm bảo công tác vận hành của hệ thống khi đưa vào khai thác sử dụng", ông Trung thông tin.

Loay hoay tìm hướng đi mới

Trao đổi với Nhadautu.vn, ông Trần Văn Mẫn, Giám đốc Sở Xây dựng tỉnh Quảng Ngãi cho biết, dự án Hệ thống thu gom, xử lý nước mưa, nước thải TP. Quảng Ngãi lưu vực phía nam hạ lưu sông Trà Khúc kéo dài nhiều năm qua. Ban đầu, dự án này được tỉnh đặt đề bài khác, song dần dần đề bài lệch theo hướng khác.

"Lúc đầu chỉ là xử lý nước thải, nhưng sau đó nhận thấy xử lý nước thải không vẫn chưa đủ, mà còn phải xử lý nước mưa. Đặc biệt, khi nhận ra vấn đề đập dâng hoạt động, nước sẽ dâng cao thì vấn đề xử lý nước thải phức tạp hơn nhưng vẫn dùng giải pháp quá đơn giản", ông Mẫn nói.

Theo ông Mẫn, Sở đang rất là quan tâm hệ thống thoát nước của toàn thành phố. Dứt khoát hệ thống thoát nước trong toàn thành phố phải kết nối với nhau và có đường dẫn đi xuống hạ lưu của đập dâng.

"Hiện nay, dự án xử lý nước thải đang ở giai đoạn lập báo cáo nghiên cứu khả thi, đánh giá tác động môi trường. Tuy nhiên, Sở đã có thông báo trả hồ sơ không giải quyết thẩm định Báo cáo nghiên cứu khả thi đầu tư xây dựng dự án này", ông Mẫn cho hay.

Liên quan đến dự án này, ông Trần Hoàng Tuấn, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Quảng Ngãi cho biết, dự án Hệ thống thu gom, xử lý nước mưa, nước thải TP. Quảng Ngãi lưu vực phía Nam hạ lưu sông Trà Khúc đang được tỉnh đang tập trung thiết kế, triển khai.

"Để thiết kế một hệ thống xử lý nước thải đồng bộ, hiệu quả, sử dụng lâu dài, phải cần các chuyên gia tư vấn. Tỉnh đã họp bàn nhiều lần nhưng vẫn chưa thông qua được bản thiết kế của dự án này", ông Trần Hoàng Tuấn nói. 

Dự án ở Quảng Ngãi nhưng thông số thoát nước lại của sông Hàn ở Đà Nẵng

Hiện nay, dự án Hệ thống thu gom, xử lý nước mưa, nước thải TP. Quảng Ngãi lưu vực phía Nam hạ lưu sông Trà Khúc đang ở giai đoạn lập báo cáo nghiên cứu khả thi, đánh giá tác động môi trường. Gói thầu lập báo cáo nghiên cứu khả thi do CTCP nước và môi trường Việt Nam trúng thầu với giá gần 4 tỷ đồng.

Tuy nhiên, báo cáo chưa đi vào trọng tâm vấn đề đánh giá hiện trạng, nguyên nhân ngập do nước mưa hiện nay và sau khi đập dâng hạ lưu sông Trà Khúc đi vào vận hành... Đáng chú ý, bản báo cáo còn xuất hiện cả bảng tính thủy lực tuyến cống chuyển nước mưa về sông Hàn cho khu vực Furama ở TP. Đà Nẵng.

Về vấn đề này, Giám đốc Sở Xây dựng Quảng Ngãi cho rằng đây là "nhầm lẫn" trong quá trình xây dựng báo cáo. "Vừa rồi, Liên hiệp hội Khoa học kỹ thuật Quảng Ngãi có ý kiến, sau đó thẩm định trực tiếp. Chúng tôi tập trung vào hệ thống sau đó có kết luận góp ý rất chi tiết", ông Mẫn nói.