Sáng nay 2/1/2025, tại Lễ đánh công khai trương phiên giao dịch chứng khoán đầu năm 2025, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng đã nêu ra các nhiệm vụ trọng tâm của ngành chứng khoán trong năm mới.

Tại buổi lễ, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng yêu cầu ngành chứng khoản đảm bảo hệ thống giao dịch, lưu ký thanh toán bù trừ vận hành liên tục, an toàn, thông suốt. Cần sớm đưa hệ thống công nghệ thông tin mới (KRX) vào hoạt động để đồng bộ về giao dịch và thanh toán sau giao dịch tại các sở giao dịch và Tổng Công ty lưu ký và bù trừ thanh toán Việt Nam.

"Ngành Chứng khoán cần tiếp tục cách thủ tục hành chính tạo điều kiện thuận lợi cho các tổ chức niêm yết, đăng ký giao dịch, các định chế tài chính trung gian và nhà đầu tư", Bộ trưởng Thắng nhấn mạnh.

Cùng với đó, Bộ trưởng cũng chỉ đạo ngành Chứng khoán tập trung hoàn thiện khung pháp lý bao gồm nghị định, văn bản hướng dẫn Luật Chứng khoán sửa đổi, bổ sung, triển khai chiến lược phát triển tới năm 2030, trong đó, năm 2025 thị trường chứng khoán Việt Nam được nâng hạng từ thị trường cận biên lên mới nổi.

Sắp xếp và mở rộng thị trường, phân loại công ty niêm yết, đa dạng hóa phát triển các sản phẩm, chỉ số mới, nghiên cứu xây dựng sản phẩm mới, dịch vụ mới. Cùng với đó, cần nghiên cứu thị trường tín chỉ carbon thứ cấp, phát triển thị trường cho doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo.

Tiến hành nghiêm túc thanh tra xử lý nghiệm vi phạm trên các thị trường cổ phiếu, phái sinh, trái phiếu doanh nghiệp và nghĩa vụ công bố thông tin.

Đồng thời chú trọng đào tạo nâng cao năng lực cho nhà đầu tư cá nhân, cung cấp thông tin kịp thời, chính xác cho nhà đầu tư, hạn chế tác động tâm lý do tin xấu-độc, thúc đẩy sự tham gia của các nhà đầu tư trong nước và quốc tế.

Năm 2012, Sở Giao dịch Chứng khoán TP. HCM (HoSE) đã ký kết hợp đồng dịch vụ công nghệ thông tin với Sở Giao dịch chứng khoán Hàn Quốc (KRX) với giá trị 600 tỷ đồng. Gói thầu sẽ trang bị hệ thống công nghệ thông tin với một nền tảng cơ sở hạ tầng hệ thống đồng bộ và tích hợp cho toàn bộ thị trường chứng khoán Việt Nam.

Hệ thống KRX được kỳ vọng đáp ứng hạ tầng để áp dụng các sản phẩm, giải pháp giao dịch và thanh toán mới cho thị trường chứng khoán, bao gồm: Giao dịch trong ngày (T+0), bán khống (short selling), rút ngắn thời gian thanh toán, hợp đồng quyền chọn (option contract), áp dụng hệ thống thanh toán bù trừ trung tâm (CCP).

Dù được đánh giá là bước tiến quan trọng cho thị trường chứng khoán Việt Nam nhưng hệ thống này “liên tục” trễ hẹn với nhiều lý do khác nhau.

Theo đó, HoSE đã có 8 lần rời lịch vận hành vào các năm 2015, 2017, 2019, 2020, 2021, 2022, 2023 và mới đây nhất là ngày 2/5/2024. Trong lần gần nhất, lý do được đưa ra là do thiếu quy trình từ phía HoSE và các công ty chứng khoán chưa sẵn sàng kết nối. Theo các chuyên gia, việc KRX liên tục “lỡ hẹn” đã gây ra tâm lý thất vọng, chán nản cho nhà đầu tư.

Trong bối cảnh Luật Chứng khoán sửa đổi đã tạo hành lang pháp lý thuận lợi để triển khai CCP, việc đưa KRX vào vận hành sớm là điều kiện thiết yếu nhằm kết nối các hệ thống thanh toán bù trừ với nhau. Điều này không chỉ hỗ trợ mục tiêu nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam mà còn góp phần gỡ vướng các vấn đề kỹ thuật trong hệ thống thanh toán hiện tại.

“Hệ thống KRX có thể được xem là một phần trong câu chuyện giải quyết vấn đề nâng hạng thị trường trong thời gian tới. Hiện tại, chúng ta vẫn chưa biết định hướng cụ thể theo hệ thống KRX hay hệ thống cũ nhưng việc đảm bảo tính liên thông giữa các hệ thống thanh toán bù trừ với nhau cũng là một trong những yếu tố quan trọng để gỡ vướng CCP, bên cạnh việc xây dựng quỹ dự phòng”, ông Nguyễn Thế Minh, Giám đốc Khối Nghiên cứu và Phát triển khách hàng cá nhân, Công ty Chứng khoán Yuanta Việt Nam chia sẻ với Tạp chí Đầu tư Tài chính – VietnamFinance hồi tháng 11.

Theo ông Minh, KRX không chỉ giúp xử lý nghiệp vụ giao dịch vừa xử lý thanh toán bù trừ mà còn giải quyết nhiều câu chuyện về sản phẩm tài chính của thị trường, thay vì chỉ có giao dịch cổ phiếu, một vài hợp đồng phái sinh trong rổ chỉ số VN30.