Ngày 19-9, thị trường chứng khoán (TTCK) châu Âu và châu Á - Thái Bình Dương, trong đó có Việt Nam, tăng điểm tích cực sau quyết định hạ lãi suất lần đầu tiên trong 4 năm của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (FED) vào rạng sáng cùng ngày.

Khối ngoại dừng bán ròng

Đêm 18, rạng sáng 19-9, TTCK Mỹ cũng tăng vọt sau khi FED công bố cắt giảm lãi suất 0,5 điểm%, quanh mức 4,75% - 5% nhưng điều chỉnh giảm ở cuối phiên do lo ngại về nguy cơ suy thoái kinh tế. Chỉ số đồng USD (DXY), thước đo sự biến động của đồng bạc xanh với 6 đồng tiền chủ chốt, giảm xuống quanh mức 100,7 điểm sau quyết định của FED. Một số nhà phân tích dự báo giá USD sẽ còn giảm vào năm tới, khi FED tiếp tục hạ lãi suất.

Ông Nguyễn Đức Khang, Trưởng phòng Phân tích - Công ty Chứng khoán Pinetree, nhận định tác động tích cực nhất từ việc FED hạ lãi suất là giảm áp lực cho tỉ giá USD/VND, từ đó giúp Ngân hàng Nhà nước (NHNN) duy trì chính sách tiền tệ nới lỏng. Thực tế, trong 2 tháng gần đây, thị trường gần như đã chắc chắn việc FED sẽ giảm lãi suất. Điều này thể hiện qua chỉ số DXY trên thế giới và tỉ giá trong nước liên tục giảm sau nhiều tháng neo cao.

"Quyết định của FED có tác động tích cực. Tuy nhiên, nhà đầu tư không nên kỳ vọng vào việc TTCK tăng mạnh, do đây không phải điều gì hoàn toàn mới mà đã được thị trường kỳ vọng và phản ánh ít nhiều vào mặt bằng giá" - ông Nguyễn Đức Khang phân tích.

Yếu tố tích cực với TTCK vẫn còn ở phía trước, khi FED tiếp tục giảm thêm lãi suất với mục tiêu về khoảng 2,75% - 3% vào cuối năm 2026. Nếu FED thực sự hành động một cách quyết liệt, đây sẽ là yếu tố rất tích cực để hỗ trợ TTCK.

"Lúc này, kỳ vọng dòng vốn ngoại sẽ dừng chu trình bán ròng suốt gần 2 năm qua và mua ròng trở lại. Gần đây, đã có dấu hiệu cho thấy khối ngoại quay trở lại ở một số TTCK xung quanh như Thái Lan, Indonesia" - ông Khang nhận xét.

Theo ghi nhận, khối ngoại cũng bắt đầu quay lại mua ròng ở TTCK Việt Nam 4 phiên liên tục gần đây sau một thời gian dài bán ròng. Trong đó, phiên 17-9 khối ngoại mua ròng hơn 524 tỉ đồng và phiên 19-9 mua ròng trên 471 tỉ đồng.

Ông Lê Tự Quốc Hưng, Trưởng Phòng Cao cấp Trung tâm Phân tích - Công ty Chứng khoán Rồng Việt (VDSC), cho rằng khi FED bước vào chu kỳ giảm lãi suất, chênh lệch lãi suất giữa các cặp tiền sẽ bắt đầu xu hướng thu hẹp. Đồng USD sẽ yếu đi một cách tương đối so với các đồng tiền khác. Nói cách khác, áp lực lên các đồng tiền khác sẽ giảm, nhất là ở các nền kinh tế đang phát triển như Việt Nam, nơi dòng vốn ngoại đóng vai trò đáng kể trong việc đầu tư và thúc đẩy kinh tế.

Khi lãi suất đồng USD hạ nhiệt dần sẽ tạo môi trường thuận lợi để NHNN duy trì chính sách hỗ trợ với mặt bằng lãi suất thấp nhằm hỗ trợ nền kinh tế duy trì mức tăng trưởng tiềm năng trong giai đoạn hiện tại (6% - 7%/năm). Hầu hết các nhóm ngành cũng có thể kỳ vọng việc kinh doanh sáng sủa hơn khi lãi suất giảm.

Mở đường nâng hạng rõ ràng hơn

Một thông tin rất tích cực khác liên quan TTCK là việc Bộ Tài chính vừa ban hành Thông tư 68/2024/TT-BTC, cho phép nhà đầu tư tổ chức nước ngoài mua cổ phiếu không cần ký quỹ 100% tiền. Theo đó, nhà đầu tư tổ chức nước ngoài mua chứng khoán ngay trong ngày (T+0) và thanh toán vào các ngày sau (T+1/T+2). Thông tư này sẽ có hiệu lực từ đầu tháng 11-2024.

Theo các chuyên gia, Thông tư 68 là một bước quan trọng để TTCK Việt Nam được FTSE Russell xem xét nâng hạng lên thị trường mới nổi vào năm 2025. Bộ phận phân tích Công ty Chứng khoán Mirae Asset (MAS) nhận định bước tháo gỡ nút thắt cho các nhà đầu tư nước ngoài trong giao dịch chứng khoán sẽ giúp giảm chi phí tài chính và tăng tính linh hoạt cho nhà đầu tư.

Một khi được nâng hạng, TTCK Việt Nam có thể thu hút dòng tiền từ các quỹ lớn như Vanguard FTSE Emerging Markets ETF. Các chuyên gia của Mirae Asset ước tính chỉ cần thu hút khoảng 0,6% tỉ trọng đầu tư của quỹ lớn, Việt Nam có thể được giải ngân khoảng 474 triệu USD. Dòng tiền ngoại không chỉ đến từ các quỹ sử dụng chỉ số FTSE Emerging Markets Index làm tham chiếu mà còn từ những quỹ khác khi TTCK được nâng hạng.

Các chuyên gia của Trung tâm Phân tích - Công ty Chứng khoán SSI cho biết Thông tư 68 đã sửa đổi 4 thông tư liên quan việc nhà đầu tư tổ chức nước ngoài có thể giao dịch mua cổ phiếu không yêu cầu có đủ tiền (Non Pre-funding) và lộ trình công bố thông tin bằng tiếng Anh. Đây là một bước tiến gần hơn để TTCK Việt Nam đáp ứng các yêu cầu nâng hạng lên thị trường mới nổi của FTSE Russell.

"Với việc nâng hạng lên TTCK mới nổi, ước tính sơ bộ, dòng vốn từ các quỹ ETF có thể lên đến 1,7 tỉ USD, chưa tính dòng vốn từ các quỹ chủ động. FTSE Russell ước tính tổng tài sản từ các quỹ chủ động gấp 5 lần so với các quỹ ETF" - chuyên gia SSI nhận định.

Theo ông Hoàng Huy, chuyên gia phân tích chiến lược Công ty Chứng khoán Maybank, FTSE có thể cần 6 tháng hoặc hơn nữa để đánh giá sự ổn định của cơ chế mới và tham khảo ý kiến các nhà đầu tư của họ để nâng hạng TTCK Việt Nam vào tháng 9-2025, lạc quan hơn là vào tháng 3-2025. Quan sát các TTCK đã trải qua quá trình nâng hạng tương tự, có hiệu suất cổ phiếu tăng trưởng mạnh mẽ trước và sau khi được nâng hạng, nhiều người kỳ vọng diễn biến tương tự sẽ diễn ra với TTCK Việt Nam trong 12 tháng tới.

"Thực tế, dòng vốn ngoại đã phần nào hỗ trợ triển vọng với giá trị bán ròng giảm xuống còn 147 triệu USD trong tháng 8-2024, chỉ bằng 1/4 so với tháng 5 hoặc tháng 6-2024. Dự kiến tiến độ vững chắc hướng tới việc nâng hạng TTCK sẽ dần thu hút các nhà đầu tư nước ngoài quay trở lại thị trường Việt Nam, chuyển sang trạng thái mua ròng trong những tháng tới" - ông Hoàng Huy nhấn mạnh.