Sức ép lớn với tỷ giá

Sau giai đoạn trầm lắng, trong hai tháng lại đây, tỷ giá USD/VND đã bật tăng mạnh. Từ đầu năm đến nay, giá USD tại các ngân hàng tăng khoảng 1.100 đồng, tương đương tăng 4,4%. Tính riêng trong tháng 10 và 11, VND đã mất hơn 3% giá trị so với USD.

Sang tháng 12, tỷ giá USD/VND dù hạ nhiệt nhưng vẫn duy trì ở mức cao.

Ngày 9/12/2024, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) niêm yết tỷ giá trung tâm ở mức 24.248 đồng/USD. Các ngân hàng vẫn giữ giá USD ở mức cao. Vietcombank mua vào 25.127 đồng/USD, bán ra 25.460 đồng/USD.

Sở dĩ tỷ giá USD/VND tăng là do sức khỏe của đồng USD trên thế giới mạnh lên. Chỉ số Dollar Index (DXY), đo lường sức mạnh của đồng bạc xanh với các đồng tiền chủ chốt khác, trên thị trường quốc tế đã tăng lên cao nhất trong hơn 2 năm là 107,5 điểm vào ngày 22/11 vừa qua. Hiện chỉ số DXY vẫn đang xoay quanh ngưỡng 106 điểm, tăng khoảng 4% so với đầu năm nay.

Đồng bạc xanh duy trì xu hướng tăng liên tục sau khi ông Donald Trump giành chiến thắng áp đảo trong cuộc bầu cử tổng thống Mỹ, đồng thời đảng Cộng hòa giành được đa số tại cả Thượng viện và Hạ viện.

Các chính sách của ông Trump về hạn chế nhập cư bất hợp pháp, tăng mạnh thuế quan với Trung Quốc và các đối tác thương mại của Mỹ có thể thúc đẩy tăng trưởng và cả lạm phát, làm giảm khả năng cắt giảm lãi suất của Cục Dự trữ liên bang Mỹ (Fed) và gia tăng sức mạnh cho đồng USD.

Chứng khoán Rồng Việt (VDSC) nhìn nhận, kỳ vọng các kế hoạch nới lỏng tài khoá và chính sách nhập cư chặt chẽ hơn của chính quyền tổng thống đắc cử Donald Trump, khi kết hợp với lãi suất cao giữa Mỹ và các nền kinh tế khác cùng chủ nghĩa bảo hộ tương đối cao của Mỹ, tất cả đều tạo nên lý do mạnh mẽ cho một đợt tăng giá của đồng USD.

Trong ngắn hạn, đồng USD mạnh hơn sẽ làm tăng rủi ro giảm giá cho VND.

Trong báo cáo vừa được công bố, Ngân hàng UOB cho rằng, dù có nền tảng vững chắc nhưng VND vẫn bị “kìm kẹp” bởi các yếu tố bên ngoài như đồng USD hồi phục khi thị trường định giá lại với kịch bản Fed sẽ cắt giảm lãi suất ít hơn trong nhiệm kỳ II của ông Donald Trump.

Tương tự, Chứng khoán KB (KBSV) cho hay rủi ro về tỷ giá đang gia tăng do xu hướng mạnh lên của đồng USD. Những biện pháp thuế quan đối với hàng nhập khẩu và chính sách hỗ trợ tài khóa sẽ khiến rủi ro lạm phát quay trở lại và Fed có thể sẽ thận trọng hơn với lộ trình cắt giảm suất, trong khi mức lợi suất trái phiếu của Chính phủ Mỹ tăng cao. Những yếu tố này sẽ củng cố đà tăng của đồng USD.

Bên cạnh sức ép từ thị trường quốc tế, tỷ giá USD/VND cũng chịu áp lực về nhu cầu ngoại tệ có xu hướng gia tăng do yếu tố mùa vụ cuối năm.

Trong khi đó, bộ đệm để ứng phó với áp lực tỷ giá là dự trữ ngoại hối đã hao hụt đáng kể trong năm 2024. Điều này khiến cho tỷ giá dễ biến động khi có áp lực về luồng ngoại tệ rút ra.

Dự trữ ngoại hối của Việt Nam đang ở mức thấp, khoảng 87 tỷ USD (gần bằng 3 tháng nhập khẩu). Nhiều số liệu khác nhau về lượng ngoại hối dự trữ đã bán ra nhưng ước tính khoảng 8-10 tỷ USD đã được NHNN đưa ra thị trường để ổn định cầu ngoại tệ.

Trong bối cảnh dự trữ ngoại hối sụt giảm, các chuyên gia của Công ty Chứng khoán HSC dự báo NHNN sẽ phải cân nhắc nâng lãi suất điều hành để hỗ trợ VND và bổ sung dự trữ. Thêm nữa, VND suy yếu có thể làm tình trạng thâm hụt thương mại giữa Mỹ và Việt Nam trở nên nghiêm trọng hơn.

Tỷ giá năm 2025 ra sao?

Tỷ giá USD/VND nhiều khả năng vẫn sẽ chịu áp lực lớn trong năm 2025 không chỉ đến từ những yếu tố bên ngoài mà cả từ những yếu tố bên trong do chính sách tiền tệ sẽ tiếp tục phải nới lỏng để hỗ trợ tăng trưởng kinh tế. Nhiều ý kiến lo ngại, trong một số thời điểm, lãi suất có thể tăng để “cứu” tỷ giá.

Những điều này sẽ gây nhiều khó khăn trong việc điều hành tỷ giá của NHNN trong năm 2025.

"Chúng tôi cho rằng áp lực đối với điều hành tỷ giá năm 2025 ngoài việc chịu ảnh hưởng của việc đồng USD tiếp tục duy trì sức mạnh thì diễn biến mang tính thời điểm còn phụ thuộc nhiều vào tính mùa vụ của cung - cầu ngoại tệ. Do đó, trong kịch bản cơ sở (Việt Nam không bị áp thuế quan trong năm 2025), tỷ giá USD/VND trong năm sau có thể biến động trong biên độ +/-5% mà NHNN đang đặt ra", VDSC dự báo.

Chứng khoán ACB (ACBS) cũng cho rằng VND trong ngắn hạn có khả năng phải đối mặt với áp lực giảm giá lớn hơn khi ông Trump thắng cử và thực hiện các chính sách kinh tế của mình, vì những điều này chủ yếu làm tăng giá trị USD.

Trong khi đó, theo phân tích của Ngân hàng UOB, với tình hình kinh tế vẫn tăng trưởng mạnh mẽ trong năm 2024 và kéo dài sang năm 2025, NHNN không chịu nhiều sức ép phải vội vàng nới lỏng chính sách. Chỉ số lạm phát vẫn ở mức dưới mục tiêu 4,5% kể từ tháng 6/2023, do đó giảm bớt phần lớn áp lực cho NHNN.

Song với dự báo căng thẳng thương mại toàn cầu tiếp tục gia tăng dưới thời Trump 2.0 và sức mạnh của đồng USD đi kèm là mối lo ngại đang gia tăng, NHNN dự kiến sẽ phải chú ý tới áp lực giảm giá đối với VND.

“Mặc dù có nền tảng vững chắc, VND vẫn bị kìm kẹp bởi các yếu tố bên ngoài như đồng USD hồi phục khi thị trường định giá lại với kịch bản Fed sẽ cắt giảm lãi suất ít hơn trong nhiệm kỳ Tổng thống thứ hai của ông Trump. Do đó, VND có thể sẽ giảm giá xuống mức thấp mới”, UOB cho hay.

Trong năm 2025, UOB dự báo tỷ giá USD/VND sẽ ở mức 25.800 VND/USD trong quý I, 26.000 USD/VND trong quý II, 26.200 VND/USD trong quý III, 26.000 VND/USD trong quý IV.

Chứng khoán HSC mới đây cũng điều chỉnh dự báo tỷ giá USD/VND lên lần lượt 25.450 đồng/USD, 26.000 đồng/USD và 26.000 đồng/USD tại thời điểm cuối năm 2024, 2025 và 2026, tăng từ lần lượt từ mức 24.950 đồng/USD, 24.850 đồng/USD và 24.750 đồng/USD trong dự báo trước đó.

Tuy có những lo ngại nhất định nhưng tỷ giá vẫn được kiểm soát nếu các yếu tố khác không biến động quá mạnh.

Thống đốc NHNN Nguyễn Thị Hồng cho hay, NHNN sẽ theo dõi sát diễn biến thị trường, trong trường hợp tỷ giá có biến động quá lớn sẽ kịp thời can thiệp bán ngoại tệ. Còn với lãi suất, NHNN sẽ cân nhắc bởi nếu giảm lãi suất quá sâu sẽ tác động làm tăng tỷ giá, ảnh hưởng đến dòng vốn đầu tư nước ngoài.

Người đứng đầu ngành ngân hàng nhấn mạnh, NHNN vẫn kiên định mục tiêu điều hành là ổn định giá trị của VND, kết hợp giữa chính sách lãi suất và tỷ giá để VND hấp dẫn hơn, khuyến khích người dân chuyển hóa ngoại tệ ra tiền đồng.