Sự thận trọng của các nhà đầu tư LP (các nhà đầu tư góp vốn vào quỹ đầu tư mạo hiểm nhưng không tham gia trực tiếp vào việc quản lý hoặc ra quyết định đầu tư), cùng chu kỳ huy động vốn kéo dài tiếp tục đè nặng lên thị trường gọi vốn khởi nghiệp.

Trong nửa cuối năm 2024, các quỹ đầu tư mạo hiểm trong khu vực đã huy động tổng cộng 915 triệu USD, nâng tổng vốn cả năm lên 2,15 tỷ USD từ 14 quỹ. Con số này thấp hơn đáng kể so với năm 2023 với 32 quỹ gọi được 6,77 tỷ USD, theo báo cáo mới nhất của DealStreetAsia DATA VANTAGE. 

Không chỉ giảm mạnh so với năm 2023, mức huy động vốn năm 2024 còn chạm đáy trong bốn năm qua, chỉ nhỉnh hơn đôi chút so với năm 2020. 

Dù sự sụt giảm phản ánh quá trình điều chỉnh tự nhiên sau thời kỳ dòng vốn dồi dào nhờ lãi suất thấp, tuy nhiên, một số yếu tố khác cũng khiến dòng tiền đầu tư chững lại tại Đông Nam Á. Và một số nhà đầu tư thậm chí đã chuyển hướng sang những thị trường tiềm năng hơn.

THỊ TRƯỜNG KHÓ KHĂN, CÁC QUỸ MỚI CHẬT VẬT GÂY VỐN 

Ông David Chang, đồng sáng lập MindWorks Capital có trụ sở tại Hồng Kông, nhận định: “Tăng trưởng của Đông Nam Á vốn rất hấp dẫn, nhưng những thách thức như thị trường phân mảnh, môi trường pháp lý phức tạp và thiếu các thương vụ thoái vốn quy mô lớn đã khiến một số LP chuyển hướng đầu tư sang các thị trường mới nổi khác, như Ấn Độ”. 

Bên cạnh đó, các quỹ đầu tư mới đặc biệt gặp nhiều khó khăn, khi các LP đều ưu tiên rót vốn vào các nhà quản lý quỹ lâu năm với lịch sử đầu tư vững chắc trong thời điểm biến động này.

Theo báo cáo mới nhất của DATA VANTAGE, năm 2024 có năm quỹ VC đã hoàn tất vòng đóng quỹ đầu tiên với tổng vốn huy động 500 triệu USD. Trong đó, nổi bật là Shift4Good (Singapore) với 230 triệu USD, và VinVentures với 150 triệu USD từ công ty mẹ Vingroup. 

Dù số lượng quỹ gây vốn lần đầu trong năm 2024 tương đương năm 2023, nhưng con số này vẫn thấp hơn đáng kể so với giai đoạn trước đại dịch. Theo đó, năm 2022 có 12 quỹ và năm 2021 có 10 quỹ. Giai đoạn 2018-2019, thị trường còn sôi động, Đông Nam Á từng chứng kiến trung bình 13 quỹ đầu tư mới được thành lập mỗi năm, với tổng vốn huy động vượt mốc 1 tỷ USD.

Ông Jussi Salovaara, đồng sáng lập kiêm đối tác quản lý khu vực châu Á của Antler, chia sẻ: “Khi chu kỳ thanh khoản kéo dài, các LP đang điều chỉnh chiến lược bằng cách tập trung vốn vào các quỹ lớn, lâu năm với thành tích vững chắc, thay vì phân bổ dàn trải như trước đây”. 

Xu hướng này đang khiến các quỹ đầu tư mạo hiểm hàng đầu có cơ hội huy động số vốn lớn hơn, trong khi các quỹ mới hoặc quỹ lần đầu ngày càng chật vật trong việc gọi vốn.

LĨNH VỰC MỚI NỔI ESG KHÔNG NẰM NGOÀI VÒNG TRÒN KHÓ KHĂN  

Các quỹ đầu tư tập trung vào ESG (Môi trường, Xã hội và Quản trị) cũng không nằm ngoài xu hướng suy giảm chung của thị trường gây quỹ. Dữ liệu cho thấy tốc độ huy động vốn trong lĩnh vực này đã chững lại đáng kể, phản ánh những khó khăn chung trong việc cam kết vốn trên toàn khu vực.

Tổng số vốn huy động của các quỹ ESG trong năm 2024 chỉ đạt 305 triệu USD với bốn thương vụ quan trọng – thấp hơn đáng kể so với 13 mốc vào năm 2023 và 11 mốc vào năm 2022.

Năm 2024, chỉ có hai quỹ ESG hoàn tất vòng gọi vốn cuối cùng, gồm Shift4Good với 230 triệu USD và Quỹ Tài nguyên Thiên nhiên và Năng lượng Tái tạo của Intudo Ventures với 50 triệu USD. Con số này giảm mạnh so với sáu quỹ của năm 2023 và bốn quỹ của năm 2022.

Dữ liệu cũng cho thấy nhiều quỹ vẫn đang mắc kẹt ở giai đoạn gọi vốn tạm thời. Từ năm 2021 đến nay, có 49 quỹ đang trong vòng đóng tạm thời, nhưng 20 quỹ trong số này chưa có tiến triển nào trong ba năm qua. Điều này phản ánh những trở ngại lớn mà các nhà quản lý quỹ đang đối mặt trong việc kêu gọi vốn và hoàn tất vòng huy động cuối cùng.

Tính riêng trong năm 2024, 11 quỹ đã đạt vòng đóng tạm thời, tương đương với năm 2023, phần lớn đến từ các công ty có trụ sở tại Singapore. Jungle Ventures là quỹ đầu tư đã huy động được nhiều tài trợ nhất trong năm, khi gọi vốn thành công 250 triệu USD cho quỹ đầu tư thứ năm, với tổng quy mô dự kiến lên đến 600 triệu USD. Đây cũng là thương vụ đáng chú ý nhất trong năm.