Trong bối cảnh Việt Nam đặt mục tiêu tăng trưởng kinh tế đầy tham vọng, hướng tới mức 8% trở lên vào năm 2025, việc đảm bảo nguồn vốn dồi dào trở thành yếu tố then chốt. Để đạt được mục tiêu này, nền kinh tế cần dòng vốn mạnh mẽ không chỉ từ tín dụng ngân hàng, mà còn từ thị trường vốn và dòng vốn đầu tư nước ngoài, tạo động lực thúc đẩy tăng trưởng bền vững.

Do đó, việc cung ứng vốn không thể chỉ dựa vào các biện pháp giảm lãi suất ngắn hạn, mà đòi hỏi những chiến lược dài hạn nhằm củng cố năng lực tài chính của hệ thống ngân hàng và nâng cấp thị trường vốn. Điều này không chỉ giúp đảm bảo dòng vốn ổn định cho nền kinh tế mà còn tăng cường khả năng chống chịu trước các biến động tài chính trong tương lai.

Không thể phủ nhận rằng, hệ thống ngân hàng Việt Nam hiện đóng vai trò cốt lõi trong việc cung cấp tín dụng cho nền kinh tế. Để duy trì khả năng cung ứng tín dụng ổn định và bền vững, các ngân hàng cần nâng cao năng lực tài chính, đảm bảo hệ số an toàn vốn (CAR) theo chuẩn Basel II và hướng tới Basel III trong tương lai, đồng thời mở rộng kênh huy động vốn từ các nhà đầu tư chiến lược.

Với lộ trình nâng hạng thị trường chứng khoán, Việt Nam đang có cơ hội lớn trong việc thu hút dòng vốn nước ngoài, tạo điều kiện thuận lợi để các ngân hàng mở rộng quy mô hoạt động.

Bài toán tăng vốn trong hệ thống ngân hàng

Việc tăng vốn điều lệ đang trở thành một xu hướng rõ rệt trong hệ thống ngân hàng Việt Nam. Mới đây, BIDV đã hoàn tất đợt chào bán riêng lẻ 123,85 triệu cổ phiếu, thu về 4.805 tỷ đồng, nâng vốn điều lệ lên 70.214 tỷ đồng. Đây là một trong những thương vụ tăng vốn quan trọng nhất trong thời gian qua, với sự tham gia của cả nhà đầu tư trong nước và quốc tế.

Theo bà Hoàng Hải Yến – Phó Giám đốc Khối – Khối Dịch vụ Ngân hàng Đầu tư CTCP Chứng khoán SSI – một trong hai đơn vị thực hiện tư vấn đợt chào bán – cho biết "thành công của BIDV không chỉ đến từ quy mô ngân hàng mà còn nhờ vào sự chuẩn bị kỹ lưỡng trong chiến lược chào bán. Với nền tảng tài chính vững mạnh, hệ sinh thái khách hàng rộng lớn và chiến lược chuyển đổi số rõ ràng, BIDV đã thu hút được sự quan tâm mạnh mẽ từ các nhà đầu tư, đặc biệt là khối ngoại."

Song song với đó, sự đồng hành của các đơn vị tư vấn chuyên nghiệp như SSI cũng đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo giao dịch diễn ra thành công. Cụ thể, nhóm tư vấn đã hỗ trợ BIDV trong việc xác định phương án chào bán tối ưu, giúp kết nối ngân hàng với hơn 100 nhà đầu tư lớn trên thế giới, đồng thời đảm bảo giao dịch diễn ra thành công trong bối cảnh điều kiện chào bán riêng lẻ tại Việt Nam còn nhiều hạn chế.

Không chỉ BIDV, nhiều ngân hàng khác cũng đang rốt ráo triển khai kế hoạch tăng vốn. Vietcombank dự kiến phát hành hơn 2,76 tỷ cổ phiếu, nâng vốn điều lệ lên hơn 83.500 tỷ đồng thông qua trả cổ tức bằng cổ phiếu. VietinBank đã được Ngân hàng Nhà nước chấp thuận giữ lại lợi nhuận để tăng vốn, tạo dư địa mở rộng tín dụng trong giai đoạn tới. Tương tự, Agribank cũng đang xây dựng lộ trình để nâng cao năng lực tài chính nhằm đáp ứng nhu cầu phát triển trong tương lai.

Lý do khiến nhiều ngân hàng đồng loạt tăng vốn không chỉ xuất phát từ nhu cầu mở rộng tín dụng mà còn liên quan đến áp lực gia tăng hệ số CAR. Các ngân hàng thương mại, đặc biệt là nhóm ngân hàng có vốn Nhà nước chi phối, đang đối mặt với yêu cầu ngày càng khắt khe về vốn tự có để đảm bảo khả năng chống chịu rủi ro trước biến động kinh tế.

Không dừng lại ở đó, thị trường tài chính thế giới có xu hướng thắt chặt thanh khoản, dòng vốn đầu tư vào các nền kinh tế mới nổi cũng cạnh tranh gay gắt hơn, đòi hỏi các ngân hàng phải có chiến lược dài hạn để duy trì sức hấp dẫn đối với nhà đầu tư.

Bà Hoàng Hải Yến – Phó Giám đốc Khối – Khối Dịch vụ Ngân hàng Đầu tư CTCP Chứng khoán SSI

Bài học từ thương vụ BIDV

Thành công của BIDV không chỉ phản ánh nhu cầu cấp thiết về vốn của ngành ngân hàng mà còn là bài học điển hình về cách một ngân hàng có thể huy động dòng vốn lớn trong bối cảnh điều kiện chào bán riêng lẻ tại Việt Nam còn nhiều hạn chế.

Một trong những yếu tố then chốt giúp BIDV thu hút nhà đầu tư là sự minh bạch và kiên trì trong quá trình kết nối với thị trường. Thay vì chỉ tập trung vào một giai đoạn ngắn, ngân hàng đã duy trì chiến lược tiếp cận nhà đầu tư trong suốt một thời gian dài, kết hợp giữa các buổi roadshow và cập nhật kết quả kinh doanh định kỳ để tạo dựng lòng tin.

Theo đại diện từ SSI, nhà đầu tư nước ngoài thường đánh giá cao những ngân hàng có khả năng tăng trưởng ổn định, tỷ lệ nợ xấu thấp và chiến lược chuyển đổi số rõ ràng. BIDV đã đáp ứng tốt các tiêu chí này, đồng thời có sự hỗ trợ mạnh mẽ từ các tổ chức tư vấn, giúp tối ưu hóa phương án chào bán và tối đa hóa lợi ích cho cổ đông.

Với kinh nghiệm thực hiện nhiều thương vụ lớn như BIDV, TPBank và HDBank, SSI cho thấy vai trò "cầu nối" trong việc kết nối doanh nghiệp Việt Nam với thị trường vốn quốc tế.

Triển vọng từ nâng hạng thị trường vốn

Sau thương vụ BIDV, nhìn trong ngắn và trung hạn, một trong những yếu tố có thể tạo ra bước ngoặt cho ngành ngân hàng trong thời gian tới là việc nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam lên nhóm thị trường mới nổi. Hiện tại, Việt Nam vẫn được xếp vào nhóm thị trường cận biên theo đánh giá của MSCI và FTSE Russell. Điều này dẫn đến hạn chế trong khả năng thu hút dòng vốn từ các quỹ đầu tư lớn, vốn thường chỉ tập trung vào các thị trường có tính thanh khoản cao và minh bạch hơn.

"Việt Nam là một trong những nền kinh tế có tốc độ tăng trưởng nhanh nhất khu vực, điều này giúp ngành ngân hàng trở thành điểm đến hấp dẫn với dòng vốn ngoại. Việc nâng hạng thị trường chứng khoán sẽ tạo ra cú hích lớn, giúp các ngân hàng mở rộng cơ hội hợp tác với nhà đầu tư quốc tế", bà Yến nhận định.

Bên cạnh đó, nâng hạng thị trường còn giúp tăng cường niềm tin của nhà đầu tư vào hệ thống tài chính, tạo điều kiện thuận lợi để Chính phủ thúc đẩy các cải cách mạnh mẽ hơn về minh bạch hóa thông tin và quản trị doanh nghiệp. Việc mở rộng tỷ lệ sở hữu nước ngoài tại các ngân hàng cũng sẽ trở thành một vấn đề quan trọng khi Việt Nam cần thu hút dòng vốn chiến lược từ các tổ chức tài chính quốc tế.

Theo bà Hoàng Hải Yến, khi môi trường đầu tư được cải thiện và dòng vốn ngoại gia tăng, các ngân hàng Việt Nam không chỉ có thêm cơ hội huy động vốn mà còn có thể nâng cao tiêu chuẩn hoạt động, tiệm cận với các chuẩn mực quốc tế. Điều này sẽ giúp hệ thống ngân hàng hoạt động hiệu quả hơn, từ đó góp phần hỗ trợ nền kinh tế tăng trưởng ổn định và bền vững trong dài hạn.