Dự án cao tốc Bắc Giang - Lạng Sơn có tổng vốn đầu tư 12.188 tỷ đồng, được thực hiện theo hình thức PPP với 100% nguồn vốn do nhà đầu tư huy động. Dự án bao gồm hai hợp phần nâng cấp quốc lộ 1 dài 110 km và xây dựng mới tuyến cao tốc dài 64 km.

Doanh nghiệp dự án là CTCP BOT Bắc Giang - Lạng Sơn được thành lập bởi liên danh nhà đầu tư gồm CTCP Đầu tư Hạ tầng Giao thông Đèo Cả (HHV), CTCP Lizen (LCG), Công ty TNHH Hoà Hiệp và Công ty TNHH Xây dựng Mỹ Đà.

Tuyến cao tốc được thông xe kỹ thuật vào ngày 30/9/2019 và chính thức khai thác từ ngày 15/01/2020, bắt đầu thu phí từ ngày 18/02/2020. Tuy nhiên, sau gần 4 năm hoạt động, dự án gặp nhiều vướng mắc và đối mặt với nguy cơ vỡ phương án tài chính.

Đến cuối năm 2023, Công ty BOT Bắc Giang - Lạng Sơn cho biết chỉ có phần vốn chủ sở hữu của nhà đầu tư được đóng đủ, trong khi vốn tín dụng từ Ngân hàng TMCP Công thương Việt nam (VietinBank - CTG) mới giải ngân 9.229/10.169 tỷ đồng. Các nhà thầu đã yêu cầu mở thủ tục giải thể đối với công ty do không có khả năng thanh toán.

VietinBank cũng tạm dừng giải ngân vốn tín dụng vì dự án không đáp ứng được phương án tài chính ban đầu. Doanh thu thu phí của dự án chỉ đạt 30 tỷ đồng/tháng, tương đương khoảng 32% so với phương án tài chính ban đầu, dẫn đến thâm hụt dòng tiền hoàn vốn và không đủ chi trả gốc và lãi phát sinh đối với ngân hàng cho vay vốn.

Thêm vào đó, tuyến cao tốc Hữu Nghị - Chi Lăng chưa được xây dựng khiến cho cao tốc Bắc Giang - Lạng Sơn trở thành "cao tốc cụt," không phát huy hết công suất.

“Hiện công nợ dự án còn khoảng trên 400 tỷ đồng đối với phần xây lắp và khoảng 21 tỷ đồng kinh phí giải phóng mặt bằng. Việc nguồn vốn tín dụng dừng giải ngân từ tháng 10/2020 đã dẫn đến khiếu kiện kéo dài của các nhà thầu thi công dự án, tiềm ẩn nguy cơ ảnh hưởng đến quá trình vận hành khai thác bình thường của dự án,” đại diện doanh nghiệp dự án cho biết.

Dự án BOT Bắc Giang - Lạng Sơn vẫn đang chờ phương án hỗ trợ từ Ngân sách Trung ương (Nguồn ảnh: Tạp chí Môi trường Xây dựng)

Trước tình hình này, UBND tỉnh Lạng Sơn đã kiến nghị Bộ GTVT xem xét hỗ trợ từ Ngân sách Trung ương 4.600 tỷ đồng để bù đắp dòng tiền, đảm bảo phương án tài chính và đề xuất các giải pháp về cơ cấu nợ. Ngân hàng cấp tín dụng cũng đồng ý giảm lãi suất cho vay và nhà đầu tư chấp nhận giảm tỷ suất lợi nhuận.

Bên cạnh giải pháp hỗ trợ từ nguồn Ngân sách Nhà nước, UBND tỉnh Lạng Sơn cùng nhà đầu tư và nhà tài trợ vốn cũng đã cân nhắc 2 phương án tháo gỡ bao gồm tiếp tục thực hiện theo hợp đồng hoặc chấm dứt hợp đồng. Tuy nhiên, trong số các giải pháp này, duy nhất có phương án sửa đổi hợp đồng và bổ sung vốn Ngân sách Trung ương là khả thi, giúp đảm bảo dự án tiếp tục được triển khai và không ảnh hưởng đến các bên liên quan.

Do đó, đây được xem là "phao cứu sinh" giúp giải quyết các khó khăn và tháo gỡ vướng mắc cho doanh nghiệp dự án BOT Bắc Giang - Lạng Sơn. Việc hỗ trợ từ Ngân sách Trung ương không chỉ giúp duy trì hoạt động của dự án mà còn tạo điều kiện cho nhà đầu tư có nguồn lực vận hành khai thác và phát huy hiệu quả đầu tư dự án.

Xem thêm tại nguoiquansat.vn