Theo báo cáo của Tổng cục Thống kê, trong quý 1/2024, chỉ số giá USD tăng 3,97% so với cùng kỳ năm trước.

Tuy nhiên, diễn biến tỷ giá thời gian gần đây luôn theo chiều hướng tăng, nhiều thời điểm lập đỉnh. Theo báo cáo thị trường tiền tệ của Công ty Chứng khoán SSI, tính đến cuối tháng 3/2024, tỷ giá liên ngân hàng ở mức 24.790 VND/USD – tương đương mức tăng 2,15% so với cuối năm 2023 và cách vùng đỉnh lịch sử khoảng 0,3%. Tỷ giá tại các ngân hàng thương mại và thị trường tự do đều đang dao động trong vùng đỉnh lịch sử, hiện quanh mức 25.200 VND/USD.

Theo các chuyên gia SSI, số liệu về cán cân thương mại hay FDI giải ngân trong tháng 3 tích cực nhưng diễn biến tỷ giá kém tích cực do áp lực trên thị trường quốc tế vẫn rất mạnh. Vì thế, NHNN có thể sẽ phải thực hiện các biện pháp mạnh mẽ hơn nhằm hạ nhiệt nhu cầu về USD.

Trước diễn biến tăng nóng của tỷ giá thời gian qua, tại họp báo Chính phủ thường kỳ tháng 3/2024 vào chiều 3/4, Phó Thống đốc thường trực NHNN Đào Minh Tú đã khẳng định, tỷ giá đúng là có sôi động hơn và điều hành tỷ giá trong năm 2023 đã có khó khăn trước tác động của kinh tế thế giới, trong khi Việt Nam là nền kinh tế có độ mở lớn. Đến đầu năm 2024 thì tỷ giá tiếp tục nóng thêm.

Do vậy, đại diện lãnh đạo NHNN nêu rõ, đây là vấn đề NHNN cần quan tâm tập trung điều hành.

Lý giải về nguyên nhân tỷ giá tăng nóng, theo Phó Thống đốc Đào Minh Tú là có nhiều yếu tố tác động nhưng có 3 lý do cơ bản. Thứ nhất là hiện Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (FED) vẫn chưa đưa ra thời điểm cụ thể về nới lỏng chính sách tiền tệ để hạ lãi suất, nên giá trị đồng USD tăng cao, từ đó tác động đến các đồng tiền khác trong khu vực, nên cũng tác động đến đồng tiền Việt Nam trong quan hệ với USD.

Thứ hai là chính sách hạ lãi suất của Việt Nam thời gian qua đã tạo ra sự bất cập khi đưa chênh lệch lãi suất giữa VND và USD trên thị trường liên ngân hàng xuống mức âm, càng tạo áp lực khiến USD nóng hơn.

Thứ ba là trong 3 tháng đầu năm, tình hình nhập khẩu tương đối tích cực nên nhu cầu ngoại tệ tăng cao hơn giai đoạn trước đây.

Tuy nhiên, theo NHNN, tỷ lệ mất giá của USD so với các đồng tiền khác trong khu vực vẫn ở mức thấp. Đại diện lãnh đạo NHNN thông tin, theo tính toán, năm 2023, VND mất giá 2,9%, hiện trên thị trường liên ngân hàng thì tỷ giá VND với USD đang tăng 2,6%. Nhưng đồng Nhân dân tệ Trung Quốc mất 1,74%, Baht Thái Lan mất 5,93%, Won Hàn Quốc mất 3,88%, Yên Nhật mất 7,52%...

Mặc dù vậy, Phó Thống đốc NHNN nhìn nhận, tỷ giá là một trong những chỉ số quan trọng trong điều hành kinh tế vĩ mô, do không chỉ ảnh hưởng đến giá trị đồng tiền, sức mua mà còn nhiều chính sách kinh tế, đặc biệt là về ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, cũng như ổn định tâm lý thị trường, niềm tin của nhà đầu tư. Vì thế, NHNN luôn đảm bảo điều hành thị trường ngoại hối thận trọng, linh hoạt, làm sao để điều hành tỷ giá lên xuống trong xu thế chung, đảm bảo ổn định sức mua đồng tiền, duy trì cho hài hòa trạng thái ngoại tệ, đảm bảo cân đối ngoại tệ đáp ứng nhu cầu ngoại tệ hợp pháp cho doanh nghiệp và hoạt động xuất nhập khẩu…

Nhưng Phó Thống đốc Đào Minh Tú cũng nêu, muốn thực hiện những mục tiêu trên cần phải có công cụ, ngoài các công cụ chính sách tiền tệ thì cũng cần các yếu tố như truyền thông tạo niềm tin cho thị trường, tránh tâm lý găm giữ ngoại tệ.

“Trên thực tế, với lượng dự trữ ngoại hối của NHNN, trong trường hợp cuối cùng cần thiết thì vẫn can thiệp để đảm bảo sự ổn định. Nên cần truyền thông để doanh nghiệp, người dân hiểu là Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ luôn quan tâm, điều hành quyết liệt, NHNN sẵn sàng sử dụng công cụ một cách tích cực để đảm bảo mục tiêu ổn định tỷ giá trong thời gian tới”, Phó Thống đốc NHNN Đào Minh Tú nhấn mạnh.

Hiện nhiều chỉ đạo của Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ đều nhấn mạnh tới nhiệm vụ ổn định thị trường ngoại hối, từ đó phấn đấu tiếp tục tăng dự trữ ngoại hối nhà nước.

Xem thêm tại haiquanonline.com.vn