Điểm nghẽn của thị trường chứng khoán

Tính đến hiện tại, chỉ số VN-Index đang ghi nhận mức tăng trưởng 12% so với cuối năm 2023. Đây là con số tương đương với mức tăng 12,2% trong cả năm 2023 và vượt trội so với mức tăng trưởng trung bình của thị trường chứng khoán khu vực Đông Nam Á trong năm nay.

Tuy nhiên, ông Chen Chia Ken, Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Chứng khoán Phú Hưng (PHS), nhận định rằng đây vẫn là mức tăng trưởng khiêm tốn nếu so sánh với các chỉ số chứng khoán lớn trên thế giới, chẳng hạn như S&P 500 (tăng 24%), Nikkei 225 (tăng 17,7%) và Hang Seng (tăng 20,5%).

Theo ông Chen, xu hướng chuyển dịch dòng tiền về các thị trường phát triển và ưu tiên đầu tư vào cổ phiếu công nghệ đã trở nên rõ ràng trong năm nay. Điều này khiến thị trường chứng khoán Việt Nam chưa thực sự thu hút được sự quan tâm mạnh mẽ từ cả nhà đầu tư trong nước và quốc tế. Hệ quả là khối ngoại liên tục rút vốn, dẫn đến sự sụt giảm thanh khoản trên thị trường qua từng tháng.

Từ tháng 4/2023 đến nay, khối ngoại đã bán ròng 19 trên tổng số 20 tháng, với tổng giá trị lên đến khoảng 4,4 tỷ USD. Hiện tượng này diễn ra trong bối cảnh tỷ giá tăng cao và chênh lệch lãi suất giữa USD và VND ngày càng lớn. Ngoài ra, thị trường Việt Nam hiện không có nhiều lựa chọn đầu tư mới hấp dẫn để đáp ứng khẩu vị của nhà đầu tư nước ngoài. Các giới hạn về tỷ lệ sở hữu nước ngoài (room ngoại) cùng với việc thoái vốn Nhà nước tại các doanh nghiệp lớn vẫn chưa được thực hiện triệt để đã tạo ra những rào cản đáng kể.

Ông Chen cũng chỉ ra rằng dòng tiền từ nhà đầu tư cá nhân trong nước đổ vào thị trường hiện không còn dồi dào như trước. Dù số lượng tài khoản cá nhân mở mới đang tăng trưởng tích cực, nhưng số liệu cho thấy lượng tiền gửi của nhà đầu tư tại các công ty chứng khoán đã giảm liên tiếp trong hai quý gần đây.

“Khi lãi suất tiền gửi ngân hàng có xu hướng tăng và các kênh đầu tư truyền thống như vàng hay bất động sản sôi động trở lại, việc dòng tiền từ chứng khoán bị phân tán là điều không thể tránh khỏi,” ông Chen nhận định.

Theo ông, hiện tại, phần lớn giao dịch hàng ngày trên thị trường chứng khoán đến từ nhà đầu tư cá nhân – một nhóm đối tượng nhạy cảm với thông tin và dễ bị ảnh hưởng bởi yếu tố cảm xúc. Việc chỉ số VN-Index liên tục không vượt qua được ngưỡng tâm lý 1.300 điểm là minh chứng rõ ràng, khi nhà đầu tư có xu hướng chốt lời khi chỉ số tiệm cận ngưỡng này, tạo nên trở ngại lớn đối với sự bứt phá của thị trường.

Ngoài ra, số lượng tài khoản của nhà đầu tư tổ chức vẫn còn khá khiêm tốn. Các loại hình quỹ đầu tư như quỹ tương hỗ hay ETF tuy đã phát triển đáng kể về quy mô và số lượng, nhưng chưa thực sự phổ biến đối với đông đảo nhà đầu tư trong nước.

Dòng tiền khối ngoại có thể quay lại

Dự báo về năm 2025, ông Chen Chia Ken cho rằng đây sẽ là một năm mang tính bước ngoặt đối với thị trường chứng khoán Việt Nam.

“Ủy ban Chứng khoán Nhà nước đã thể hiện quyết tâm giải quyết bài toán nâng hạng thông qua việc sửa đổi luật chứng khoán. Rào cản về quy định ký quỹ trước giao dịch (pre-funding) đối với nhà đầu tư nước ngoài cũng đã được tháo gỡ, mở ra cánh cửa nâng hạng thị trường,” ông Chen chia sẻ.

Theo đó, khi lãi suất chính sách tại các quốc gia phát triển có xu hướng giảm nhanh trong năm 2025, dòng tiền từ các nhà đầu tư nước ngoài sẽ tìm đến những thị trường mới nổi có tiềm năng tăng trưởng tốt như Việt Nam. Đồng thời, kế hoạch thoái vốn và cổ phần hóa các doanh nghiệp lớn của SCIC dự kiến cũng sẽ được đẩy mạnh, bởi năm 2025 là thời điểm cuối của lộ trình 5 năm (2021-2025). Những yếu tố này được kỳ vọng sẽ là động lực lớn thu hút dòng vốn ngoại quay trở lại thị trường.

Nếu Việt Nam được nâng hạng lên thị trường mới nổi, nhiều ngành sẽ trở thành tâm điểm thu hút dòng vốn. Ông Chen cho biết, các nhóm cổ phiếu có vốn hóa lớn và tiềm năng tăng trưởng bền vững sẽ được ưu tiên, trong đó ngành ngân hàng – với vai trò chủ chốt trong nền kinh tế và khả năng thanh khoản cao – sẽ dẫn đầu trong danh sách này.

Bên cạnh đó, bất động sản và tiêu dùng cũng là những lĩnh vực hứa hẹn tăng trưởng mạnh, nhờ vào sự phát triển của tầng lớp trung lưu và sự gia tăng thu nhập bình quân đầu người.

Nhóm ngành chứng khoán cũng sẽ được hưởng lợi trực tiếp từ sự gia tăng thanh khoản và sự tham gia của nhà đầu tư nước ngoài, tạo điều kiện để các công ty chứng khoán mở rộng dịch vụ và tăng trưởng doanh thu từ môi giới và tư vấn đầu tư.

Cuối cùng, không thể không nhắc đến ngành công nghệ, khi xu hướng AI và các ứng dụng công nghệ cao đang ngày càng bùng nổ, mang lại nhiều cơ hội phát triển mới. Kinh nghiệm từ các thị trường được nâng hạng như Qatar, Pakistan và Kuwait cho thấy rằng các nhóm ngành này thường thu hút mạnh mẽ dòng vốn ngoại, trở thành điểm sáng nổi bật của thị trường.