VinFast: Từ chọn làm cái khó nhất đến sứ mệnh tạo ra ngành công nghiệp di chuyển xanh

Vingroup đã làm thì làm đến nơi đến chốn và làm cái gì khó nhất. Ngay từ sự ra đời của VinFast cho đến bây giờ, những lựa chọn của VinFast đều là những lựa chọn khó nhất.

Nhân dịp VinFast niêm yết trên sàn Nasdaq (Mỹ) ngày 15/08, chúng tôi đã có buổi trao đổi với bà Lê Thị Thu Thủy - Tổng Giám đốc VinFast Auto Pte. Ltd, về định hướng, chiến lược VinFast trong tương lai.

Trong ngày đầu tiên, cổ phiếu VinFast đã thăng hoa với khối lượng giao dịch lớn. Bà nghĩ sao về màn chào sàn của cổ phiếu VinFast?

Tổng Giám đốc Lê Thị Thu Thủy: Tôi chưa nghĩ tới mức giá 38 USD/cp và giá trị công ty lên tới 85 - 90 tỷ USD. Dù vậy, kết quả này đến từ một số lý do. Trước tiên là thị trường nhận ra giá trị của VinFast, đây là lần đầu tiên VinFast được “nói chuyện” với thị trường về tiềm năng và những gì VinFast đã làm được trong 6 năm qua. Những người trong ngành cũng đánh giá cao các nỗ lực của VinFast.

Lý do lớn hơn giúp giá cổ phiếu tăng vọt là số lượng lưu hành của cổ phiếu VFS trên sàn không quá nhiều, trong khi nhu cầu lại cao.

Hiện chỉ khoảng 4.5 triệu cp đang lưu hành tự do trên sàn, trong khi khối lượng giao dịch trên hơn 6.7 triệu cp. Điều này có nghĩa đã có người giao dịch nhiều lần.

Ngay từ đầu VinFast luôn nhắm tới thị trường Mỹ. Vì sao phải chọn thị trường Mỹ làm nơi niêm yết đầu tiên, thưa bà?

Vingroup đã không làm thì thôi, mà đã làm thì làm đến nơi đến chốn và làm cái gì khó nhất. Từ lúc ra đời cho đến bây giờ, những lựa chọn của VinFast đều là những lựa chọn khó khăn nhất.

Ban đầu thành lập Công ty, tôi có đề xuất với anh Vượng (Chủ tịch Vingroup Phạm Nhật Vượng - PV) rằng VinFast có thể bắt đầu như các hãng xe hơi khác, tức sản xuất cho người khác và học hỏi kinh nghiệm trong quá trình sản xuất, rồi hẳn đi làm ô tô. Nhưng anh Vượng nói rằng: “Thôi mình đi thẳng vào xây dựng một thương hiệu riêng, một công ty xe hơi riêng. Chúng ta phát triển công ty ô tô ngay từ đầu và không làm cho ai cả”.

Đây là một lựa chọn khó khăn. Hãy tưởng tượng từ một nước không có ngành công nghiệp xe hơi và từ một công ty không biết gì về xe hơi cả, mọi thứ vì thế đều rất khó khăn. Chưa kể, những ngày đầu tiên, tôi nghe nói rằng để lập được một mẫu ô tô từ đầu đến cuối cũng phải mất cả tỷ USD. Tuy nhiên, hiện nay mọi thứ đã đỡ khó khăn hơn rất nhiều.

VinFast chọn thị trường Mỹ vì ở đây có thanh khoản và nguồn vốn rất lớn. Công ty có khả năng huy động thêm nhiều vốn từ thị trường trong tương lai, từ đó thực hiện những gì mình hứa và đạt được những cột mốc đã tuyên bố với thị trường.

Trong quá trình thực hiện thương vụ, thời điểm nào khó khăn nhất, thưa bà?

Chặng đường niêm yết của VinFast rất thăng trầm và bắt đầu từ đầu năm 2021. Tôi còn nhớ hôm đó, tôi nhìn các công ty xe điện thấy rằng giá trị của các công ty quá cao. Chẳng hạn, Tesla hơn 800 tỷ USD, Xpeng cũng 100 tỷ USD và nhiều hãng xe điện khác.

Vào thời điểm đó, các công ty xe điện rất sốt nóng và việc niêm yết qua SPAC rất nhanh. Tuy nhiên, chúng tôi lại chưa kịp bắt được sóng trên thị trường, vì cần phải đáp ứng pháp lý, tiêu chuẩn báo cáo khắt khe và nhiều tiêu chuẩn khác.

Phải đến ngày 22/05/2022, VinFast mới xong được hết báo cáo tài chính, cũng là lúc thị trường SPAC chững lại và đi xuống. Sau đó, chúng tôi lại chuyển sang cách làm truyền thống thì thị trường chứng khoán lại gặp khó khăn.

Tháng 04/2023, thị trường đối mặt với nhiều khó khăn mới, như SVB phá sản rồi Credit Suisse sụp đổ. Chúng tôi thấy rằng không thể làm IPO được. Sau đó, công ty SPAC Black Spade xuất hiện.

Lúc đó, rất nhiều bên tiếp cận, nhưng Black Spade là phù hợp nhất. Ban lãnh đạo của Black Spade rất chuyên nghiệp và có cùng tầm nhìn sứ mệnh với VinFast, đều vì tương lai xanh cho nhân loại. Tương lai đó là cái gắn kết cả hai tổ chức với nhau.

Ngoài ra, tại thời điểm đó, Vingroup và Chủ tịch Phạm Nhật Vượng cũng cam kết cho VinFast vay để có thể phát triển. Do đó, câu chuyện áp lực huy động vốn cũng không còn quá lớn.

VinFast có thể thực hiện mục tiêu niêm yết được dù không thể huy động được vài tỷ đô như mong muốn ban đầu. Việc không có áp lực huy động vốn và thị trường IPO đóng chặt, cùng với cái duyên với Black Spade, chúng tôi đi đến quyết định sẽ hợp tác với Black Spade.

Nói chung, quá trình này rất thăng trầm, chứ không hề dễ dàng.

Trong nội bộ, đó là sự nỗ lực rất lớn của cán bộ nhân viên, không chỉ cho việc niêm yết mà cho toàn bộ những gì VinFast đã làm. Hôm nay, tôi rất vui khi đạt được mục tiêu và chứng minh được rằng Việt Nam có thể đạt được các tiêu chí khắt khe nhất ở thị trường Mỹ.

Xin bà chia sẻ cơ sở cho mức định giá 23 tỷ USD của VinFast trong thỏa thuận với Black Spade?

Đội ngũ của Black Spade cũng đã đưa ra giải trình rất chi tiết về mức định giá này. Họ so sánh với thị trường và so sánh với các công ty tương đương, và sau đó sử dụng hệ số nhân của các công ty đó cho VinFast.

Thực ra, trong nội bộ đội ngũ lãnh đạo của VinFast, chúng tôi thấy rằng mình rất cố gắng và nỗ lực cho Công ty. Chúng tôi luôn tin tưởng vào giá trị của Công ty và tin rằng giá trị đó còn nhiều hơn thế.

Việc niêm yết lên sàn Nasdaq có ý nghĩa như thế nào với VinFast và Vingroup, thưa bà?

Với mọi người ở VinFast và Vingroup, họ đều rất mừng và vỡ òa cảm xúc vì đã đạt được mục tiêu đề ra từ hai năm trước. Mặc dù thị trường rất khó khăn nhưng chúng tôi vẫn đạt được mục tiêu.

Với VinFast, việc niêm yết giúp VinFast tiếp cận tới nguồn vốn dồi dào để tiếp tục xây dựng ngành công nghiệp xe điện. Hiện ngành này vẫn còn đang sơ khởi và liên tục phát triển. VinFast đã chứng minh rằng mình có thể đủ điều kiện để niêm yết lên thị trường có thể nói là khắt khe nhất thế giới.

Sứ mệnh tạo ra ngành công nghiệp di chuyển xanh cũng đang được thực hiện và đây là bước đi đầu tiên trong quá trình chinh phục toàn cầu của Vingroup.

Kế hoạch huy động vốn của VinFast sau niêm yết?

Với niêm yết ở thị trường có nhiều thanh khoản và nguồn lực nhất, mục tiêu luôn là huy động vốn để VinFast phát huy được hết tiềm năng của mình. Đội ngũ của VinFast thực hiện trao đổi với các ngân hàng và nhà đầu tư để tìm hướng có các giao dịch tiếp theo chứ không dừng ở việc niêm yết.

Trong quá trình chuẩn bị niêm yết, chúng tôi cũng đã làm việc với nhiều tổ chức quốc tế và đã quen làm việc dựa trên các tiêu chuẩn của các tổ chức quốc tế. Trong quá trình này, chúng tôi cũng đã tự nâng tầm bản thân để đáp ứng các tiêu chí.

Hiện tại doanh số bán xe của VinFast ra sao? Công ty có lộ trình nào để chinh phục được thị phần tại Mỹ?

Hiện tại, VinFast mới vào thị trường Mỹ và số lượng xe bán được vẫn còn khiêm tốn. Công ty vẫn chờ lần cập nhật phần mềm sắp tới và sau đó sẽ giao nhiều xe hơn tới thị trường.

Các khách hàng đầu tiên rất tâm huyết với VinFast và sẵn lòng chấp nhận những lỗi ban đầu, liên tục phản hồi để VinFast làm tốt hơn. Các khách hàng của Mỹ cũng giúp cho VinFast làm tốt hơn. Chúng tôi tự tin vào tiềm năng của VinFast ở Mỹ trong bối cảnh thị trường đang chuyển từ xe xăng sang xe điện. Tiềm năng hiện tại là rất lớn.

Một yếu tố cũng rất quan trọng là sự đón nhận với các dòng xe của VinFast rất tích cực. Trong quá trình trao đổi và tìm hiểu với khách hàng, đại lý, công ty cho thuê xe, đối tác, các dòng xe VinFast được đón nhận rất tốt. Đương nhiên vẫn có sự dè dặt ban đầu vì họ chưa biết và VinFast cần phải chứng minh. Nhưng mức độ sẵn sàng chấp nhận đặt hàng và thử là rất lớn. Nếu VinFast thực hiện những gì mình hứa và vẫn làm tốt những gì đã làm thì thị trường vẫn rất tiềm năng với VinFast.

Nhìn trên toàn cầu, ngành xe điện đang cạnh tranh vô cùng gay gắt và ngày càng có nhiều hãng xe mới xuất hiện. Ở Trung Quốc là BYD hướng tới dòng xe điện giá rẻ, ở Mỹ là Tesla hướng tới phân khúc cao cấp hơn, mỗi bên có mỗi lợi thế khác nhau. Vậy lợi thế của VinFast ở đây là gì? Làm sao để hãng xe có tuổi đời trẻ như VinFast có thể cạnh tranh với các ông lớn đó?

Từ trước đến giờ, VinFast hay như Vingoup đều làm việc theo nguyên tắc chung rằng: Chúng tôi phải có sản phẩm xuất sắc, đạt chất lượng; giá cả cạnh tranh và dịch vụ tốt. Đó là ba điểm mấu chốt của các công ty trong Vingorup liên tục phấn đấu đạt được.

VinFast hiện có dải sản phẩm rất đặc biệt, bao gồm 7 sản phẩm khác nhau, trong đó 4 sản phẩm đã ra mắt ở Việt Nam. Từ nay đến cuối năm thì VinFast sẽ ra mắt thêm 3 sản phẩm còn lại là VF6, VF7 và VF3.

Ngoài ra, Vingroup còn có cả xe máy điện và xe buýt điện. Khả năng sản xuất của VinFast cũng vượt trội rất nhiều đối thủ ở đây. Trong các công ty thuần xe điện, chỉ Tesla mới có khả năng sản xuất thực sự. Trong năm vừa qua, nhiều doanh nghiệp trong ngành cũng gặp vấn đề về chuỗi cung ứng. Những vấn đề này VinFast cũng đã trải qua trong quá trình sản xuất xe xăng nên có kinh nghiệm nhiều hơn.

Nhìn chung, VinFast có rất nhiều tiềm năng, sẽ phải cố gắng rất nhiều để tận dụng cơ hội thị trường hiện tại.

Chiến lược kinh doanh của VinFast sau khi niêm yết và khởi công nhà máy ở Bắc Carolina?

Thực ra, chiến lược kinh doanh trên toàn cầu của VinFast rất rõ ràng. Chúng tôi cũng dựa vào thị trường quê nhà. Hiện sự phát triển ở thị trường Việt Nam đang khá và có sự ủng hộ của khách hàng từ Việt Nam. Sự ủng hộ này là nền tảng để VinFast có thể phát triển ra thị trường khác.

Với chiến lược phát triển toàn cầu, chúng tôi bắt đầu phát triển sang thị trường Mỹ, đồng thời nỗ lực đưa xe sang thị trường châu Âu, khu vực ASEAN và Trung Đông. Hiện một số thị trường dùng dòng xe có tay lái nghịch và công ty dự kiến cho ra mắt dòng xe này vào cuối năm nay.

Tuy nhiên, chặng đường trước mắt không dễ dàng. Những kết quả đạt được bước đầu của VinFast cũng mang tính khích lệ để tiến bước trên con đường chinh phục thế giới của mình.

Bao giờ VinFast đạt được điểm hòa vốn?

Tại ĐHĐCĐ thường niên 2023 của Vingroup, Chủ tịch Phạm Nhật Vượng đặt ra quyết tâm đến cuối năm 2024 sẽ hòa vốn và kế hoạch của VinFast là đang phấn đấu đạt được kế hoạch này. Nếu không có gì trở ngại hoặc chưa lường trước, đó vẫn là kế hoạch mà chúng tôi tự đặt ra cho mình.

Bà đánh giá mức độ quan tâm ở thị trường Mỹ và Việt Nam với xe điện như thế nào? Với xe điện, liệu có sự bùng nổ trong thời gian tới hay không khi các quốc gia hướng tới phát thải về 0 hoặc đánh thuế khí thải?

Tôi nghĩ nhu cầu về xe điện trên thế giới rất cao và hiện các Chính phủ rất dứt khoát về mục tiêu chống phát thải. Tuy nhiên, điều quan trọng nhất là nhận thức của người tiêu dùng đã thay đổi lớn trong việc bảo vệ môi trường và sử dụng xe xanh nhiều hơn kể từ sau dịch COVID-19 và sự kiện COP26. Sự chuyển biến này không chỉ đến từ các Chính phủ mà còn từ người dân.

Tuy vậy, các rào cản với xe điện vẫn còn rất lớn. Nhiều người vẫn chưa biết được xe điện như thế nào, ngay cả ở các thị trường như Mỹ. Khách hàng quen đi xe xăng khi chuyển sang xe điện cũng có nhiều khác biệt.

Chúng tôi nghĩ cần có thời gian để khách hàng hiểu sự khác biệt đó. Một trong những cách làm của VinFast là cho ra đời hãng taxi điện GSM và được thị trường đón nhận rất tốt. Với GSM, người dân được trải nghiệm thực tế và cũng giúp tạo ra sự chuyển biến lớn trong nhận thức.

Chiến lược phát triển xe điện của VinFast sắp tới ra sao, thưa bà?

Hiện VinFast đã có 7 mẫu xe hơi điện khác nhau, trong đó 3 mẫu đang phát triển. Việt Nam lúc nào cũng là thị trường đầu tiên chào đón sản phẩm của VinFast, chẳng hạn như VFe34, VF8, VF5. Trong năm nay, VinFast sẽ cho ra mắt VF6 VF7 và đầu năm 2024 là VF3.

Mục tiêu của VinFast là làm sao mọi tầng lớp trong xã hội đều được tiếp cận tới xe điện. Cuối năm nay, chúng tôi bắt đầu ra mắt dòng xe tay lái nghịch.

Hiện thị trường đang có tiềm năng rất lớn, nhưng để khai thác tiềm năng này thì VinFast phải cố gắng rất nhiều.

Tác giả: Vũ Hạo

Thiết kế: TM

FILI