Đóng cửa phiên giao dịch đầu tuần, VN-Index tiếp tục giảm thêm 12,05 điểm nữa lùi về vùng 1.207,07 điểm với độ rộng rất xấu 339 mã giảm điểm trên 181 mã tăng. Nhận định về thị trường, ông Nguyễn Việt Đức, Giám đốc Kinh doanh Số, Công ty Cổ phần Chứng khoán VPBank (VPBankS), cho rằng trong tuần trước nữa (7-11/4), thị trường đã có nhịp phục hồi rất mạnh, tăng 12% kể từ đáy, đó là nhịp phục hồi B.

Với diễn biến sáng nay, khả năng chúng ta đã kết thúc nhịp phục hồi B, hoặc ít nhất đã trải qua nhịp đầu tiên.

Khi nhìn lại các đợt suy giảm mạnh của thị trường chứng khoán, một khi VN-Index đã giảm qua đường MA200 thì tất cả các đợt phục hồi đều bị kháng cự rất mạnh bởi đường MA200, từ vùng 1.260 đến 1.280 điểm. Thực tế, lực bán đã trở lại ở ngưỡng 1.242 điểm, khi VN-Index còn chưa chạm đến đường MA200.

Ngoài ra, khi chỉ số đã thủng qua MA200 thì thường sẽ phải kiểm nghiệm lại đáy. Do đó, đã có khuyến nghị nhà đầu tư nên bán ra trong nhịp phục hồi vừa rồi. Theo kịch bản, nhà đầu tư có thể chờ những vùng hỗ trợ mạnh, chẳng hạn như 1.140 điểm, để có cơ hội mua mới nếu chưa có tỷ trọng tốt.

Cũng theo ông Nguyễn Việt Đức, ngày 17/4, thị trường phản ứng rất mạnh khi cổ phiếu họ Vingroup (VIC, VHM và VRE) đã dẫn dắt thị trường từ đầu năm đến nay lại đi xuống. Khi những mã này giảm, ban đầu thị trường vẫn tích cực nhờ động lực từ nhóm ngân hàng. Nhưng khi VIC giảm sản, thị trường có đợt điều chỉnh rất mạnh.

Nhà đầu tư đang bán cổ phiếu VIC do hai lý do: Thứ nhất, nhà đầu tư nước ngoài đã bán ra rất mạnh 4.574 tỷ đồng và trước đó VIC có đợt phát hành thành công trái phiếu, khiến nhà đầu tư hơi lo ngại. Tuy nhiên, VIC và VHM đã công bố kỳ vọng kết quả kinh doanh rất mạnh, giúp cho bệ đỡ về lợi nhuận VHM và VIC sẽ giữ dòng tiền đầu tư vào những cổ phiếu này.

"Khi là nhà đầu tư, việc có lãi là rất quan trọng. Theo tôi, muốn mua lãi trước hết cần phải mua đúng. Tiếp theo, cần chốt lời sớm, khoảng 50% danh mục khi lãi từ 7 – 10%. Ở Việt Nam, thường chỉ có 20% thời gian chứng khoán tăng mạnh, còn 80% còn lại là đi ngang. Vì vậy, nhà đầu tư cần tập trung chốt lời một nửa khi chọn được đúng cổ phiếu", vị này nhấn mạnh. 

Ông Đức cũng cho rằng giá vàng trong giai đoạn này lên bởi nhiều yếu tố. Goldman Sachs  đưa kịch bản rằng giá vàng lên 3.400 USD/ounce và có thể lên 4.000 USD/ounce vào năm 2026. Có thể khẳng định giá vàng đang trong sóng tăng rất mạnh. Tuy nhiên, sóng tăng thường sẽ đi kèm với một sóng giảm rất mạnh, tương tự với diễn biến cổ phiếu VIC vừa qua. Bitcoin, vàng và chứng khoán cũng đều như vậy. Cho nên, việc “đu” theo giá vàng trong giai đoạn này cũng khá rủi ro.

Thay vào đó, nhà đầu tư có thể tập trung chốt lời vàng và chuyển dần sang chứng khoán, vốn đang rẻ hơn. Ngoài ra, nhà đầu tư cần lưu ý rằng không phải cứ suy thoái, khủng hoảng thì giá vàng sẽ tăng. Chỉ có giai đoạn đầu của cuộc suy thoái thì giá vàng tăng. Còn khi chứng khoán xuống, tiền tệ xuống thì nhà đầu tư sẽ bán vàng để bù vào thanh khoản cho những kênh khác.

Thông thường, đáy thị trường là khi chứng khoán giảm và vàng cũng giảm. Khi đó, nhà đầu tư phải mua chứng khoán chứ không phải vàng. Tôi cũng dự đoán rằng giá vàng sắp đạt đỉnh trong khoảng 3.400 đến 3.500 USD/ounce và thời điểm này sẽ không quá xa.

Về chiến lược đầu tư, khi gặp thị trường như hiện nay, nhà đầu tư buộc phải mua cổ phiếu giá trị. Nếu mua cổ phiếu có động lực thì rất khó, chẳng hạn như VIC cũng cần chờ đến điều chỉnh. Ông Warren Buffett đã nói: “Khi thị trường đổ máu thì tôi sẽ mua vào, ngay cả khi đó là máu của chính tôi”.

Tuy vậy, tỷ phú Buffett lại không chia sẻ công thức cụ thể để mua vào cổ phiếu khi thị trường đổ máu. Trong khi đó, ông Joel Greenblatt đã hiện thực hóa phương pháp đầu tư của Warren Buffett. Nếu áp dụng theo công thức này, nhà đầu tư sẽ chiến thắng thị trường trong vòng 3 – 5 năm.

Bộ “Công thức diệu kỳ” (Magic formula) của ông Greenblatt rất đơn giản, đến mức nhiều nhà đầu tư không ngờ rằng công thức này có thể thành công đến vậy. Khi mang bộ công thức này đi thử nghiệm tại thị trường Mỹ, Ấn Độ, Thụy Điển và Phần Lan, thì đều thành công.

Với trường phái đầu tư này, ông Greenblatt sẽ đánh giá cổ phiếu dựa trên “earning yield” - lợi nhuận trước lãi và thuế (EBIT) của doanh nghiệp chia cho vốn hóa + nợ doanh nghiệp). Khi đầu tư chứng khoán, nhà đầu tư thường sử dụng chỉ số P/E. Nhưng P/E có một số vấn đề, chẳng hạn như không nói được doanh nghiệp đang vay nợ bao nhiêu và lợi nhuận lại trừ đi những khoản như khấu hao, thuế và lãi suất – những khoản mà doanh nghiệp có thể rút lại được.

Do đó, ông Greenblatt đưa ra chỉ số “earning yield” thay thế. Nếu “earning yield” đánh bại được chỉ số tiết kiệm thì cổ phiếu sẽ vượt qua bài kiểm tra đầu tiên.

Sau khi đánh giá là doanh nghiệp “rẻ” thông qua “earning yield”, ông Greenblatt tiếp tục đánh giá doanh nghiệp có tốt hay không thông qua tỷ số sinh lời trên vốn đầu tư (return on capital - lợi nhuận trước lãi và thuế (EBIT) chia cho tài sản cố định ròng + vốn lưu động ròng). Doanh nghiệp có tỷ lệ càng cao thì càng tốt.

Từ hai chỉ số này, ông Greenblatt đã đưa ra chỉ báo “Magic formula”. Trong 70 năm, chỉ số này đã mang lại hiệu suất trung bình 30%/năm trong khi S&P 500 chỉ đạt hiệu suất từ 10-13%, tỷ phú Warren Buffett chỉ đạt 18 – 19%.

"Tuy nhiên, bộ chỉ số này không dùng cho doanh nghiệp Bất động sản và ngân hàng, chỉ dùng cho nhóm phi tài chính. Trên thực tế, trung bình trong năm 2013, khi dùng bộ công cụ này, tôi đã kiếm được tỷ suất sinh lời khoảng 30%", Giám đốc Kinh doanh Số, Công ty Cổ phần Chứng khoán VPBank (VPBankS) nhấn mạnh.