Đằng sau con số vẫn trên 100.000 tài khoản/tháng

Thị trường chứng khoán Việt Nam liên tục ghi nhận số tài khoản mở mới trên 100.000 tài khoản/tháng trong bối cảnh thị trường vẫn có nhiều biến động mạnh theo xu hướng đi xuống. 

Thống kê trên HoSE, trong tháng 4/2024, thanh khoản thị trường cổ phiếu ghi nhận sự sụt giảm với khối lượng giao dịch bình quân đạt hơn 843 triệu cổ phiếu/ngày, với giá trị giao dịch bình quân đạt hơn 21.374 tỷ đồng/ngày; giảm lần lượt 16,30% về khối lượng và 19,33% về giá trị bình quân so với tháng 3/2024. Xét về điểm số, áp lực chốt lời mạnh và khối ngoại vẫn miệt mài bán ròng, khiến VN-Index đóng cửa ở mức 1.209 điểm (giảm 5,7%), chấm dứt 5 tháng tăng điểm liên tiếp.

Tổng giá trị giao dịch của nhà đầu tư nước ngoài trong tháng 4/2024 đạt trên 89.397 tỷ đồng, chiếm hơn 11% tổng giá trị giao dịch cả chiều mua và bán của của toàn thị trường. Nhà đầu tư nước ngoài đã thực hiện bán ròng trong tháng với giá trị hơn 3.211 tỷ đồng.

Có gam màu có vẻ tươi sáng hơn, theo số liệu từ Trung tâm Lưu ký Chứng khoán Việt Nam (VSD), số lượng tài khoản của nhà đầu tư trong nước đã tăng thêm 110.761 tài khoản trong tháng 4/2024 - là số lượng tài khoản chứng khoán tăng thêm thấp nhất kể từ đầu năm 2024.

Số tài khoản mở mới, tiếp tục tập trung ở các nhà đầu tư cá nhân, với 110.622 tài khoản. Trong khi đó, tài khoản của nhà đầu tư tổ chức chỉ tăng thêm 139 tài khoản. 

Bức tranh dài hơn, luỹ kế từ đầu năm, số lượng tài khoản chứng khoán của nhà đầu tư trong nước đã tăng hơn nửa triệu tài khoản, đạt hơn 7,7 triệu tài khoản chứng khoán cá nhân, tương đương khoảng 7,7% dân số.

Ghi nhận tại nhiều công ty chứng khoán, cuộc đua mở rộng tệp khách hàng cá nhân, khách hàng mới vẫn đang rất sôi động. Nhiều công ty đưa hẳn KPI và nếu vượt KPI mở tài khoản sẽ được “thưởng”, hướng đến các đối tượng khách hàng trẻ, khách hàng có thu nhập trung khá. Tuy nhiên, tiền mới bỏ vào các tài khoản này là chưa nhiều. 

Với các tài khoản hiện hữu, vẫn thiên hướng giao dịch hàng ngày với các tài khoản còn sức mua, còn tiền mặt; các tài khoản không kịp bán lúc thị trường giảm sâu đang có thiên hướng “tạm nằm im” khi bị kẹp hàng. 

Con số đáng chú ý hơn, kết thúc quý I/2024, số dư tiền gửi của nhà đầu tư tại công ty chứng khoán tăng lên đáng kể và tiệm cận mức đỉnh lịch sử quý I/2022 (VN-Index đạt 1.500 điểm), trên 104.000 tỷ đồng. 

Bên cạnh đó, dư nợ giao dịch ký quỹ (margin) của các CTCK đã vượt đỉnh và tăng 11% so với quý trước. Điều này chủ yếu đến từ năng lực cung cấp margin của các công ty chứng khoán tăng lên sau khi thực hiện các đợt tăng vốn lớn.

Thống kê cho thấy, tỷ lệ cho vay trên vốn chủ sở hữu tại các công ty chứng khoán chỉ tăng nhẹ 75% lên 79% so với quý trước, và cách xa tỷ lệ 121% ở giai đoạn đỉnh điểm quý I/2022. Các con số này cũng phản ánh rõ hiện trạng margin trên thị trường hiện nay khá dồi dào (giảm thiểu e ngại căng margin), tâm lý nhà đầu tư cũng thận trọng khi mức tiền tại tài khoản tăng nhanh hơn mức tăng dư nợ margin. 

Tháng 5, có thể còn điều chỉnh, nhưng định giá đã hấp dẫn tạo điểm mua tiềm năng

Mùa báo cáo kết quả kinh doanh quý I/2024 đang qua dần, theo đó, động lực thông tin từ phía doanh nghiệp được đánh giá không còn nhiều. Nhưng, với sự điều chỉnh trong tháng 4 kết hợp với nhiều doanh nghiệp có bức tranh kinh doanh tươi sáng và triển vọng tích cực các quý sau, khiến định giá ở nhiều cổ phiếu trở nên hấp dẫn. Điều này được kỳ vọng giúp thị trường hồi phục lại trong tháng 5. 

Bà Nguyễn Thị Phương Lam, Giám đốc Phân tích Công ty Chứng khoán Rồng Việt cho biết, thống kê kết quả kinh doanh quý I/2024 của 397 doanh nghiệp niêm yết trên sàn HSX, ước tính tăng trưởng lợi nhuận sau thuế đạt 10,7% so với cùng kỳ, cao hơn kỳ vọng 7% của Rồng Việt. Với mức giảm 5,9% của VN-Index trong tháng 4, trong khi lợi nhuận sau thuế toàn thị trường vẫn duy trì tăng trưởng hàng quý, mặt bằng định giá nhìn chung đã được đưa về vùng hấp dẫn (PE 13,9x lần so với mức P/E mục tiêu mà Rồng Việt đưa ra từ đầu năm là 15x lần).

Cho các quý còn lại của năm, Rồng Việt kỳ vọng tốc độ tăng trưởng trên 2 chữ số sẽ tiếp diễn nhờ vào (1) sự tăng trưởng của ngành ngân hàng và công nghệ, (2) sự phục hồi biên lợi nhuận của nhiều nhóm ngành sẽ được duy trì, đặc biệt là ngành du lịch và giải trí với sự đóng góp của nhóm cổ phiếu hàng không, (3) mức nền thấp của cùng kỳ năm trước.

Theo bà Lam, với mức tăng trưởng lợi nhuận quý I toàn thị trường là 10% và tăng trưởng lợi nhuận kế hoạch cả năm đạt trên 17%, định giá VN-Index nói chung và mặt bằng định giá cổ phiếu nói riêng đang ở mức hợp lý hơn cho việc mua và nắm giữ trung - dài hạn. Thị trường chứng khoán tháng 5 dự kiến chưa có nhiều thông tin tích cực hỗ trợ, và kỳ vọng chỉ số sẽ giằng co trong biên độ tương đương tháng 4. 

Về điểm số, kỳ vọng VN-Index sẽ giao dịch trong biên độ 1.165 - 1.280 điểm trong tháng 5. Nếu những dữ liệu vĩ mô tiếp tục gây thất vọng cho kịch bản cắt giảm lãi suất hoặc những cơn gió ngược bất ngờ cũng có thể kích hoạt trạng thái điều chỉnh của thị trường.

Trong sự vận động đó, Rồng Việt cho rằng, cơ hội tái cấu trúc danh mục cũng như giảm giá vốn danh mục đầu tư vẫn luôn xuất hiện tại những điểm thấp và điểm cao của thị trường. Những thời điểm thị trường đi xuống trong tháng 5 sẽ là những điểm mua tiềm năng đối với cả nhà đầu trung dài hạn và cả nhà đầu tư ưa thích giao dịch.

Tương đồng quan điểm, chuyên gia Công ty Chứng khoán Mirae Asset cho rằng, nhịp điều chỉnh trong tháng 4 được coi là một sự tái cân bằng cần thiết sau 5 tháng tăng điểm liên tiếp. Điều này phù hợp với quan điểm nhận định trước đó về khả năng thị trường sẽ điều chỉnh, đặc biệt là trong ngành ngân hàng. Quan điểm này được củng cố thêm bởi mức giảm EPS của VN-Index, sau khi các công ty niêm yết công bố kết quả tài chính sau kiểm toán.

Dù vậy, chứng khoán Mirae Asset vẫn lạc quan về triển vọng của VN-Index trong trung hạn dựa trên một số yếu tố.

Thứ nhất, đợt giảm trong tháng 4 đã làm hạ nhiệt định giá của các chỉ số chính, bao gồm VN-Index, VN30 và VN70 (Midcap), đưa định giá trở lại trạng thái cân bằng hơn khi so sánh với tỷ lệ P/E lịch sử trong 10 năm gần nhất.

Thứ hai, kết quả kinh doanh quý I/2024 khá khả quan. Mặc dù bức tranh tổng thể có phần trái chiều, tổng lợi nhuận sau thuế và lợi ích cổ đông thiểu số (NPATMI) cho VN-Index đã thể hiện sự tăng trưởng 11,2% so với cùng kỳ năm trước và tăng 17% so với quý IV/2023. Điều này đã đẩy giá trị tương ứng với tỷ lệ P/E trung bình phục hồi lên trên 1.320 điểm sau khi giảm xuống 1.257 điểm vào ngày 22/4/2024.

Và, áp lực bán đã giảm dần từ tuần cuối tháng 4/2025, với lực cầu được củng cố quanh vùng 1.160 - 1.180 điểm, đặt nền móng cho một xu hướng tăng tiềm năng trong tương lai gần.